Marmol harrobiek eman zieten bide kareharri esplotazioei
Fits zuriak zituen marmol beltzak ospetsu egin zuen Mañaria, XVIII. mendeko dokumentuek jasotakoaren arabera. Hamar orduko lanegunak izaten ziren orduan. Lana, gainera, oso gogorra zela gogoratzen dute mañariarrek. Izan ere, baserritarrek hargin moduan ere jarduten zuten, etxeko lanak amaitu eta gero. Marmola ateratzeaz eta lehenengo tratamenduaz arduratzen ziren baserritarrak. Hargina, berriz, herritik kanpokoa izan ohi zen, lan horrek hezkuntza eskatzen zuen-eta. Iñaki Beitia historialariak azaldu bezala, neguan ez zen lanik egiten. Euria eginnez gero, marmola ateratzea oso arriskutsua bihurtzen zen. Lan egiten ez bazuten, baina, ez zuten kobratzen. Lan baldintza gogor horietan jarduteak zenbait behargini silikosia eragin zion.
Industria iraultzaren ondoren, makinek aurreko beharginen lana egiten zuten. Orduan, langabezia areagotu zen Mañarian, dagoeneko ez zutelako euren premiarik. 1974ko krisi orokorraren ondorioz, marmol harrobiak abandonatu ziren.
Iñaki Beitiak azaldutakoaren arabera, marmola ateratzeko ekoizpen sistemak natura errespetatzen zuen. Prozesu garbiagoa zen, kareharri harrobiekin alderatuz gero. Hala ere, denbora gehiago eskatzen zuen, beharginen eskulanean oinarritzen baitzen. "Marmol beltzaren bost zentimetro ebakitzeko, hamar ordu behar ziren, hau da, lanegun osoa", adierazi du Beitia historialariak.
Mañariko Udalak industria ondare hori berreskuratzeko asmoa baduela adierazi du Javier Arteaga alkateak. Hiru harrobi badaude ere, lurzoru horiek ez dira Udalarenak. Alderantziz, jabe pribatuen eskuetan jarraitzen dute.
Bizkaiko iraganaldi industriala gordetzeko zenbait saio egin da azkenaldian. Gallartako Meatzaritza Museoak aurreko mendearen berri ematen du. Herritarrak enplegatzen zituen jarduera azaltzen die museoak euren ondorengoei. Tradizioaz gain, herritartasuna osatu zeneko garaiak berreskuratzeko ahalegina da.
Mañariko marmol harrobiak ezagutarazteko jardunaldiak antolatu zituen Bizkaiko Foru Aldundiak iaz. Industria ondareak esplotazioak eta natura berriz elkartzen ditu. Gizakiak landutakoa naturara bueltatzeko saioa da, hain zuzen.
Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]
Orain dela hogei bat urte izandako mehatxuak datoz Gipuzkoako mendietara berriro ere, eta ez nolanahiko neurrian, gainera; tamaina eta kantitate handiagoan baizik. Proiektuok –bakarren bat jadanik eraikia; Zubietako erraustegia, kasu– landa-eremuan edota mendian dute... [+]
Urriaren 10 eta 11n Gasteizko Europa Jauregian egingo dira Euskalgintzaren Kontseiluak eta Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak lankidetzan urtero antolatzen dituzten jardunaldiak.
Iturramako taberna herritarrari eraso egin zioten egunean bertan Iruñean ziren arren, salatutakoan parte hartu zutenik ezin dela frogatu dio epaileak. 2022ko azaroan Ezpala taberna txikitu eta bertan ziren bezeroak jipoitu zituzten Bartzelonako ultrek.
Realeko futbol taldeko entrenatzaile Imanol Alguacilek, Nizan, Europako Ligako partiduaren aurretik eskainitako prentsaurrekoan euskarazko hedabideei euskaraz erantzuten ari zela, hainbat kazetariren kexa entzun behar izan du. Duela astebete antzeko egoera gertatu zen... [+]
Osakidetzako lan eskaintza publikoen eredua "berrikustea" eta kontsolidazio prozesuak "bukatzea" galdatzen duen ekimen parlamentarioa adostu dute hiru alderdiek.
Nafarroan hezkuntza publikoko milaka irakasle greba egitera daude deituta ostegun honetan eta mobilizazio ugari iragarri dituzte sindikatuek. Ratioen jaitsiera, plantillak egonkortu eta gainzama arintzea eskatzen dute, besteak beste: "Gobernuari dagokio hezkuntza publikoa... [+]
Euskal Kostaldeko ospitaleko zuzendaritzak aurkeztu duen lan denboraren berrantolaketa proiektuaren salatzeko, intersindikalak mobilizaziorako deia egin zuen asteartean. Berrantolaketa proiektu horrek 2002an sortutako hitzarmena hausten duela diote sindikatuek, besteak beste RTT... [+]
Otavio da Silva ertzaina irakasle aritzen da Desokupan, eta emakume gisa dago erregistratuta. Bestalde, badirudi udan bere bikotekidea erailtzen saiatu zen ertzaina ez dutela Poliziatik bota.
“Zonalde militar itxia” bilakatuko litzateke Gaza iparraldea, eta palestinar zibil guztiak kanporatzea ekarriko luke. Astebetean joaten ez diren guztiak helburu militar gisa hartu eta hil egingo lituzkete, planaren arabera.
José Luis Zapatero Espainiako presidente zela hasi ziren akordioa lantzen 2011n eta 2014an gauzatu zuten Espainiako Mariano Rajoy eta Israelgo Shimon Peres presidenteek. Publico komunikabideak eman du akordio horren berri.
Izaten da, tarteka, dena loturik dagoenaren sentsazioa. Denetarik-edo ikusteko aukera izanen da Zinemaldian, baita Sail Ofizialean ere, marko baten pean betiere. Ikusi ditugu umore ukitudun batzuk, negarra eragiterainoko dramak, suspenseak, dokumental tankerakoak, baita... [+]