Euskarazko Hezkuntzan etorkizun bideragarri bat lortu xedez, jaialdiaren ikuspegia ondoko herri eta bailaretara zabaltzeko apustua egin du Arangoiti ikastolak. Zonaldeko natura eta kultura kontuan hartuta, izaera propioa eman nahi izan diote antolatzaileek Nafarroa Oinezi. Pozik eta itxaropentsu, urteetan jarraitu izan duten helburu baten lorpenean ezarri dituzte begiak irunberriarrek, ikastolaren egoera normalizatzean. Nafarroako Administrazioaren hizkuntz politikak eremu ez euskaldunean kokatzen du ikastola. Gobernuak Euskararen Legeari buruz egiten duen irakurketan oinarrituta, eremu ez euskaldunean ikastolarik ezin daiteke eraiki. Arangoiti ikastola, ez da legezkoa, baina ezta legez kanpokoa ere. Egoera berean daude Nafarroako beste hiru ikastola.

Euskara izanen da, ordea, egun horretako protagonista nagusia. "Harriz herri, Irunberri" lemapean, ingurune honetan euskal hizkuntzak bizi duen krisiari aurre egin ahal izateko parte hartze eta konpromisoa eskatuko da. Lema horrek jasotzen dituen hiru kontzeptuekin trinkotasuna, gizartea eta ospakizunaren eszenatokia agertu nahi izan dituzte, hurrenez hurren. Logotiporako, aldiz, saia erabili dute. Paisaiari oso loturiko animalia da berau. Ospe txarra duen sarraskijale horri buruzko informazioa zabalduko da urriaren 19an. Irudi hori aukeratzeko arrazoietako bat, animalia beraren ezaugarriak kontuan hartzea izan da. Saia inguruan tinko mantendu den hegaztia da, animalia birziklatzaile naturala eta zaborra desagerrarazten trebea.

Gertutasunari helduz, Nafarroa Oinezeko aurtengo kantua ere ingurukoek sortu dute. Oreka TX-eko Arkaitz Martinek egin ditu letra eta musika. Abeslaria, berriz, Mintxo Garaikoetxea da, herriarekin eta ikastolarekin harreman estua duen musikaria. Haurrek ere izan dute inplikaziorik, eurek egin baitituzte kantuaren koruak.

Egungo errealitate eta errealitate historikoa ezagutzera emanez, bertako jende, kultura eta ohiturei loturiko gaitasunen erakusleiho izango da Irunberri urriaren 19an. Ekintzak ugariak eta ezberdinak izango dira, besteak beste, kirolaz, naturaz, musikaz, historiaz, jolasez gozatzeko aukera izango da.
Inguruko bailarak inplikatuz, zonaldeko Nafarroa Oinez egitea izan du helburu Arangoiti ikastolak. Hala, zazpi kilometro eta erdiko ibilbidean sei gune izango dira eta bakoitzak bailararen izena emango du, hots, Irunberri, Aezkoa, Agoitz, Zangoza eskualdea, Erronkari eta Zaraitzu. Gune bakoitzean lurraldeari dagokion bereizgarriak erakutsiko dira. Irunberriko gunean, zehazki, bi gune txiki bereizten dira: ikastola gunea eta Irunberri gunea. Lehenengoan haurrei zuzendutako ekintzak burutuko dira eta bigarrenean, berriz, dantza eta musika emanaldiak, herri kirolak, betizuak eta disko festa izango dira. Era berean, ikastolaren mugarri izan diren familia eta irakasleak omenduko dituzte.

Aurreko urteetako jaialdiak eredu hartuta, 100.000 lagun inguru biltzea espero dute. Hori dela-eta, aparkaleku handiak prestatu dituzte egun horretarako. Antolatzaileen gomendioei jarraituz, hiru sarrera nagusi izango dira. Iruñetik datorren errepide nazionaletik Iruñeko jendea sartzea eskatu dute. Bestetik, Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabatik gerturatzen direnak, nazionalera sartu aurretik, foruzaingoak Agoitzeko errepidetik desbideratuko ditu. Autobusak batez ere sarrera horretatik sartzea gomendatu dute. Azkenik, Erribera aldetik doazenei, Tafallatik Zangozara eta Zangozatik Irunberrirako bidea jarraitzea gomendatzen zaie. Gomendioak gomendio, trafikoak eta eguraldiak izanen dute azken hitza.

Nafarroako Pirinio aurrean, Agoitz-Irunberri deituriko arroan eta Zangozako Merinaldean aurkitzen da Irunberri. Bere kokagune geografikoa dela-eta, Irunberri, Zaraitzu, Erronkari eta Aezkoako bailaren arteko topaketa historikoen puntu ere izan da. Horrek guztiak Irunberriko biztanle eta bailara hauetako jendearen arteko harreman hurbilean eragin du. Hain zuzen ere harreman estu hori ekimen honen inguruan oso nabarmen ikusi dela azpimarratu dute antolatzaileek. Nora Uribeetxeberria ikastolako zuzendariaren hitzetan, "sinestezina da jendea nola murgildu den proiektuan. Ingurukoak eta ingurukoak ez diren lagun taldeen deiak jasotzen ditugu une oro, euren laguntza eskainiz. Ez dakigu nola eskertu elkartasun hori".

Urtean zehar ere, ekitaldi ugari egin dira ekimen honen inguruan. Musika arloan, esaterako, folk, rock eta barroko kontzertuak eskaini dira. Gurasoak eta haurrak protagonista izaki, zirko ikuskizunak ere eskaini dituzte eskualdeko ikastoletan. Kontseiluarekin elkarlanean, Euskal Herriko hainbat hiriburutan ikusgai izan den arte erakusketa ere egin dute. Erakusketa hori ekainean amaitu zen Iruñeko Planetarioan. Bestalde, Orreaga elkartearekin, mus txapelketa antolatu zuen ikastolak. Ehun bikotek parte hartu zuten egitasmoan eta bikote irabazleak Kubarako bidaia irabazi zuen. Aipagarria da ere orain gutxi egin den Euskal Herriko zanpantzarrek giroturiko "Joaldunen Festa".

Teknologia berriak eskainiriko aukerez baliatuz, Nafarroako ikastolen jaialdiaren berri ematen duen web gunea egin dute: www.nafarroaoinez.com. Hemen ere protagonista nagusiak ikastolako haurrak dira. Eguneko berriak eta ibilbideari buruzko xehetasunak eskaintzeaz gain, Nafarroa Oinez 2003ko pantaila babeslea jaisteko aukera ematen du web guneak. Eleaniztasunari jarraituz, lau hizkuntzetan kontsulta daiteke: euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez eta lehenengo aldiz, ingelesez.

1980an kokatzen dira Irunberriko Arangoiti Ikastolaren hastapenak. Hasieran haur hezkuntza soilik eskaintzen zuten eta ikasleen gehiengoa Zangozara joaten zen segidako urteetan. 1992. urtean O.H.O-ari heldu zioten. Egun, herriko eta zonaldeko 88 haur daude matrikulatuta. Udalarena den eraikuntza batean dituzte gelak eta beren egoera nahiko tamalgarria da, besteak beste, zaharra eta txikia delako. Leku falta dela-eta, pasabidea eta sarrera erabili behar izaten dituzte liburutegi, ordenagailu gela eta biltegi gisa. Horretaz gain, haur txikienen gela beste eraikuntza batean dago kokatuta, hain zuzen ere, lehen herriko ludoteka zenaren eraikinean.
Urte hauetan saiakera ugari egin ditu ikastolak egoera normalizatu eta eraikin duin bat izateko, baina ikasleria hazten joan den heinean egoera gero eta zailagoa egin da. Baliabide urriak izaki, aurtengo Nafarroa Oinez jaialdia bere egitea erabaki du Arangoiti ikastolak. Erronka honen helburua herrian eta eskualdean euskararen jarraipen eta garapena ziurtatuko dituen eraikin berri bat sortu eta legalizazio eta normalizazio prozesua abiaraztea da.