Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2024ko apirilaren 24an
ASFALTOAZ ASPERTURIKO KORRIKALARIAK
Mendiko Maratoien Euskadiko III Kopa osatzen duten hiru frogez gain, badira Euskal Herrian, herri mailan antolatzen diren beste hamar bat mendi lasterketa. Iraupen eta gogortasun aldetik xamurragoak dira, baina entrenamendurako aldiz, oso egokiak. Tartean azpimarratzekoak dira, Adarra, Amasa, Eibar, Hondarribia eta Lekeitioko frogak. Azken hau, aurten egin da lehen aldiz, beraz, mendi lasterketen bilakaera oparoa dela esan daiteke. Urtetik urtera froga nahiz parte hartzaile kopuruek nabarmen egin dute gorantz.
Kopako hiru proben artean Galarleiz mendi maratoia (42,195 Km) da zaharrena. Pedro Galarzaren eskutik, Ordunteko mendietako proba honek piztu zuen Euskal Herrian mendiko korrika apustuen antzinako ohitura hura. "1988 eta 1989an New Yorkeko maratoian eta Davoseko (Suitza) mendi lasterketan parte hartu ondoren, Enkarterrietan modu hartako proba bat antolatzea bururatu zitzaidan. Izan ere, Enkarterrietako mendiek modu honetako proba bat antolatzeko berezko ezaugarriak dituzte", azaldu du Pedro Galarzak.
Galarleiz izena Galarza eta Leizea abizenen ondorioa da. Pedro Galarza eta Leizea abizendun bere lehengusua izan ziren orain dela zortzi bat urte proba sortu zutenak. Galarleiz mendi lasterketa, Burgos eta Euskal Herria elkartzen diren mendilerrotik igarotzen da, tartean Karrantzako bailara eta Ordunteko mendiak igarotzen direlarik. Egun, proba guztiz arrakastatsua bilakatu da bai Euskal Herrian nahiz Espainian ere. "Proba eskuetatik alde egiten ari zaidala iruditzen zait. Nire oporrak baliatzen ditut guztia antolatzeko, baina iritsi ezinik ibiltzen naiz. Antolakuntzaren ardura erakunderen batek hartu beharko luke, lasterketari ikuspegi zabalago bat emateko", azpimarratu nahi izan du Galarzak.
Kopako hiru proben artean Galarleiz mendi maratoia (42,195 Km) da zaharrena. Pedro Galarzaren eskutik, Ordunteko mendietako proba honek piztu zuen Euskal Herrian mendiko korrika apustuen antzinako ohitura hura. "1988 eta 1989an New Yorkeko maratoian eta Davoseko (Suitza) mendi lasterketan parte hartu ondoren, Enkarterrietan modu hartako proba bat antolatzea bururatu zitzaidan. Izan ere, Enkarterrietako mendiek modu honetako proba bat antolatzeko berezko ezaugarriak dituzte", azaldu du Pedro Galarzak.
Galarleiz izena Galarza eta Leizea abizenen ondorioa da. Pedro Galarza eta Leizea abizendun bere lehengusua izan ziren orain dela zortzi bat urte proba sortu zutenak. Galarleiz mendi lasterketa, Burgos eta Euskal Herria elkartzen diren mendilerrotik igarotzen da, tartean Karrantzako bailara eta Ordunteko mendiak igarotzen direlarik. Egun, proba guztiz arrakastatsua bilakatu da bai Euskal Herrian nahiz Espainian ere. "Proba eskuetatik alde egiten ari zaidala iruditzen zait. Nire oporrak baliatzen ditut guztia antolatzeko, baina iritsi ezinik ibiltzen naiz. Antolakuntzaren ardura erakunderen batek hartu beharko luke, lasterketari ikuspegi zabalago bat emateko", azpimarratu nahi izan du Galarzak.
Gorbeia-Barren eta Zegama-Aizkorri
Gasteiz inguruko zaletasun handiari erantzunez, duela hiru urte sortu zuten Gorbeia-Barren proba. Ez du maratoiaren neurririk (32 Km) baina horrexegatik lasterketa egokia da hasiberriek lehen aproba egiteko. Zalantzarik gabe, Zegama-Aizkorriko maratoiak (42,195 Km) piztu zuen iaz ikusmin handiena. Berritasunak, lehena izateak eta batez ere, probaren gogortasunak jende asko erakarri zuen Aizkorri mendigunera, bai parte hartzera bai ikustera. Antolaketa bikainak, eguraldiak eta jendearen erantzunak erabat arrakastatsu bihurtu zuten proba. Aurtengorako ere, ez da gutxiago espero.
Euskadiko Mendi Maratoien Kopaz gain, bi urtetik behin 'Hiru Handiak' izenez ezagutzen den Euskal Herriko Txapelketa burutzen da. 100 kilometroko luzeran Aizkorri-Anboto eta Gorbeia zeharkatzen dira. Iazkoan, Jose Luis Albisuri azpeitiarra izan zen garaile, 10:48:21 denbora egin eta orain arteko marka onena ezarriz.
Euskadiko Mendi Maratoien Kopaz gain, bi urtetik behin 'Hiru Handiak' izenez ezagutzen den Euskal Herriko Txapelketa burutzen da. 100 kilometroko luzeran Aizkorri-Anboto eta Gorbeia zeharkatzen dira. Iazkoan, Jose Luis Albisuri azpeitiarra izan zen garaile, 10:48:21 denbora egin eta orain arteko marka onena ezarriz.
Sinbiosia
Mendiko lasterketok mendizale eta asfaltoko korrikalariak, biak biltzen ditu. Azken urteetan halako lotura gertatu da. Protagonisten hitzetan, mendia eta lasterka egitea bateragarriak dira. "Eguraldiaren eraginez edo, negu partean krosean edota asfaltoan ibiltzen gara, oinarria hartzen eta uda aldera berriz mendi lasterketetan murgiltzen gara" iritzi berekoak dira, Pilar Arriola elgoibartar eta Juan Mari Garin zizurkildar korrikalariak. Gaizka Itzak, Gernikan bizi den muxikar mendizaleak, negu partean eskia egitea du gogoko eta martxotik aurrera, mendi lasterketen prestaketan murgiltzen da.
Mendizale nahiz korrikalari, mendi lasterketetan parte hartzeko jauzia, arrazoi berdintsuengatik izaten da gehienetan. Korrikalarien kasuan asfaltoan ibiltzeaz aspertu eta zerbait berria probatzearren hasten dira mendi lasterketetan. "Duela bost bat urte hasi nintzen. Orain arte eskia, mendia, eskalada nahiz bizikletan nenbilen eta zerbait berria probatu nahi nuen", adierazi du Gaizka Itzak. Alberto Zerain alpinistaren kasua ere nahiko bitxia da, Everest moduko zortzi milakoetan ibili ondoren, mendi lasterketetan buru belarri dabil egun.
Iaz, korrika probetan oso aurrean ibiltzen den bat nagusitu zen Euskadiko Kopan: Asier Urdanpilleta, Oñatin bizi den añorgarra, (113 puntu); bigarren izan zen Alberto Zerain gasteiztar alpinista (107 puntu) eta hirugarren, mendiko proba hauetan espezialista eta iazko Kopako txapelduna, Gaizka Itza (95 puntu). Emakumezkoetan Pilar Arriola izan zen lehena, 103 punturekin.
Mendizale nahiz korrikalari, mendi lasterketetan parte hartzeko jauzia, arrazoi berdintsuengatik izaten da gehienetan. Korrikalarien kasuan asfaltoan ibiltzeaz aspertu eta zerbait berria probatzearren hasten dira mendi lasterketetan. "Duela bost bat urte hasi nintzen. Orain arte eskia, mendia, eskalada nahiz bizikletan nenbilen eta zerbait berria probatu nahi nuen", adierazi du Gaizka Itzak. Alberto Zerain alpinistaren kasua ere nahiko bitxia da, Everest moduko zortzi milakoetan ibili ondoren, mendi lasterketetan buru belarri dabil egun.
Iaz, korrika probetan oso aurrean ibiltzen den bat nagusitu zen Euskadiko Kopan: Asier Urdanpilleta, Oñatin bizi den añorgarra, (113 puntu); bigarren izan zen Alberto Zerain gasteiztar alpinista (107 puntu) eta hirugarren, mendiko proba hauetan espezialista eta iazko Kopako txapelduna, Gaizka Itza (95 puntu). Emakumezkoetan Pilar Arriola izan zen lehena, 103 punturekin.
Kirol berria
Indarra hartzen ari bada ere, Euskal Herriko mendi lasterketen kontua nahiko berria da. Euskadiko Kopa duela hiru urte sortu zen, eta frogarik zaharrenak berriz hamar bat urte izango ditu. Hasierako urteak onak izan badira ere, ez da ahaztu behar oraindik kirol minoritarioa dela. Muga edota aurkako faktore bat ere badu, oso kirol gogorra dela.
Protagonistek ordea oparoa ikusten dute mendi lasterketen panorama. "Hasi besterik ez da egin eta dagoeneko jende asko ibiltzen da frogetan. Etorkizunera begira, parte hartzaileei dagokienez maila hobeagoa aurreikusten da. Urtetik urtera ere, proba gehiago egiten dira", azaldu du Alberto Zerainek. Juan Mari Garin ere iritzi berekoa da. Bere ustez, mendi lasterketen fenomenoa izugarri hazten ari da eta azken finean, horrek zaletasuna sortzen du. Hala ere, oraindik ere gauza berria denez, jendeak aurrerapausoa emateko kezka izaten du. Mendi lasterketetan parte hartzea ez baita egun batetik bestera hartzen den erabakia. Aurretik prestaketa egokia eta oinarri sendoa eduki behar da. Lasterketon iraupenak eta gogortasunak ez du barkatzen.
Mendi lasterketen kontua Euskal Herrian ohitura berria izanik, nahiko maila oneko jendea dagoela esan daiteke. Espainian katalanak dira mota honetako probetan nagusi. Mundu mailan aldiz, italiarrak. "Nire inguruan lasterka nahiz mendian izugarrizko maila duen jende asko dago, baina mendi lasterketetan parte hartzeko garaian, ausardia falta zaie. Probak gogorrak eta arriskutsuak izan baitaitezke sarritan", gaineratu du Gaizka Itzak.
Protagonistek ordea oparoa ikusten dute mendi lasterketen panorama. "Hasi besterik ez da egin eta dagoeneko jende asko ibiltzen da frogetan. Etorkizunera begira, parte hartzaileei dagokienez maila hobeagoa aurreikusten da. Urtetik urtera ere, proba gehiago egiten dira", azaldu du Alberto Zerainek. Juan Mari Garin ere iritzi berekoa da. Bere ustez, mendi lasterketen fenomenoa izugarri hazten ari da eta azken finean, horrek zaletasuna sortzen du. Hala ere, oraindik ere gauza berria denez, jendeak aurrerapausoa emateko kezka izaten du. Mendi lasterketetan parte hartzea ez baita egun batetik bestera hartzen den erabakia. Aurretik prestaketa egokia eta oinarri sendoa eduki behar da. Lasterketon iraupenak eta gogortasunak ez du barkatzen.
Mendi lasterketen kontua Euskal Herrian ohitura berria izanik, nahiko maila oneko jendea dagoela esan daiteke. Espainian katalanak dira mota honetako probetan nagusi. Mundu mailan aldiz, italiarrak. "Nire inguruan lasterka nahiz mendian izugarrizko maila duen jende asko dago, baina mendi lasterketetan parte hartzeko garaian, ausardia falta zaie. Probak gogorrak eta arriskutsuak izan baitaitezke sarritan", gaineratu du Gaizka Itzak.
Gaizka Itza: «Mundu mailako txapelketan parte hartzeko erabakia hartu dut aurten»
Eskia, Mendia, eskalada, bizikleta moduko kirolak frogatu ondoren, duela bost bat urte ekin zion Gaizka Itzak mendiko lasterketetan parte hartzeari. 1998an Galarleizko Mendi Maratoia izan zuen lehena. Ordutik hona eginiko ibilbidea ez da izan batere makala. Mendiko Maratoien Euskadiko Kopako aurreko bi edizioetan, lehenengo eta hirugarren postuak eskuratu ditu muxikarrak, hurrenez hurren.
Aurtengoan baina, Euskal Herritik haratago ipiniko du bere burua frogan. Euskal Herriko Mendi lasterketak alde batera utzi eta, Munduko Mendi Maratoien Txapelketan hartuko du parte. Zazpi dira, Munduko Txapelketa osatzen duten probak. Puntuazioak jaso ahal izateko ordea, gutxienez lau froga burutu behar dira, eta horixe izango du helburu Gaizkak.
Iaz, zazpi horietako bi froga burutu zituen, Frantzia eta Italian (Dolomitak). Bigarren honetan, Espainiako denbora onena egitea lortu zuen. Aurtengoan ordea, txapelketako sailkapenean sartzea izango da bere helburua. Horretarako Frantzia, Madril, Italia eta Suitzan egingo diren probetan parte hartzea da asmoa. Tartean probaren batean huts eginez gero, urrian Malaysian burutuko den proban parte hartuko luke. "Azken bi urteotako Euskadiko Txapelketan, parte hartu ondoren, Mundu mailako txapelketan parte hartzeko erabakia hartu dut aurten. Euskal Herriko probak beti egongo dira hemen, eta kanpora joateko aukera hori oso erakargarria egiten zait", azaldu du Gaizkak.
Euskal Herriko nahiz mundu mailako mendi lasterketen artean ez du desberdintasun handirik ikusten Gaizkak. "Gehienak ere Zegama-Aizkorriko probaren oso antzekoak dira", adierazi du muxikarrak. Parte-hartzaileei dagokionean, aldea nabarmenagoa izango da. Bertan bilduko baitira mendi lasterketetan ibiltzen diren maisu handienak.
Euskal Herriko mendi lasterketen egoera oso baikor ikusten du Gaizkak. Bada ordea aldatuko lukeen zerbait; lasterketak egiten diren garaia. "Oso kontzentratuta ikusten dut mendi lasterketen garaia. Guztiak ere 2-3 hilabeteren buruan izaten dira. Mota honetako proba batek eskatzen duen esfortzua kontuan izanik, sarritan ez da errekuperatzeko astirik ere izaten. Euskal Herriko klima kontuan hartuta, lasterketon garaia zertxobait luzatu daitekeela iruditzen zait. Baina dagoeneko proba bakoitzak bere eguna zehaztuta izaten du, eta hori ez du inork aldatu nahi izaten", azpimarratu du Gaizkak.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
#2
#3
Zigor Olabarria Oleaga
#4
Mikel Aramendi
Azkenak
2024-04-24
Mikel Garcia Idiakez
Jaioberrien orpo-proban gaitz gehiago aztertzera behartuko du Osakidetza Espainiako Gobernuak
Jaurlaritzari koloreak atera dizkio Espainiako Gobernuak: Osakidetzak iragarri berri duenean jaioberriei egiten zaien orpo-proban hamalau gaitz antzeman ahalko direla aurrerantzean, gutxienez 22 gaitz behatu beharko ditu, Madrilen aginduz. Nafarroak dagoeneko 30 gaixotasunen... [+]
2024-04-24
Juan Aldaz Arregi
Athletic zuri ta gorria, zu zara nagusia, baina zertan?
Gizonezko futbol profesionalaren gaitasun (im)mobilizatzaileari buruzko hausnarketa soziologikoa (artikulu hau EHUren Campusa aldizkariak argitaratu du)
2024-04-24
Mikel Garcia Idiakez
Neskak eta ikasketa zientifikoak: 6 urteetatik unibertsitatera bitarteko harreman gatazkatsua
Neskek gaitasun matematiko eta zientifikoekiko txikitatik duten pertzepzio, autopertzepzio eta bizipenen eraginez, zientzia arloko ikasketei muzin egin eta bestelako karrerak aukeratzen dituzte. Hala dio ikerketa berri batek.
2024-04-23
Zigor Olabarria Oleaga
Gazara bihar abiatuko dela iragarri du Askatasunaren Ontzidiak, Israel, Alemania, Erresuma Batua eta AEBen “presioen” gainetik
“Azken egunetan” hainbat herrialderen ordezkariak Turkian izan direla salatu du nazioarteko ekimenak, Erdoganen gobernua presionatzeko ontzidia ez dadin itsasoratu. Askatasunaren Ontzidiak adierazi du ez duela “onartuko” debekurik, eta apirilaren 24an,... [+]
Eguneraketa berriak daude