TERMOMETROA


2001eko abenduaren 02an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

ETA BERE ESTRATEGIAN, GERO ETA ITXIAGO

ETAk badu jarduteko indarrik, Ana Isabel Arostegi eta Javier Mijangoz ertzainak tiroz hil ondoren hori begibistakoa da, areago aste berean beste bi ertzain hiltzen saiatu zenean. Indar militar hori, ordea, gero eta ahulagoa den sentsazioa ere gero eta zabalagoa bide da; jarduera politiko soilean aritu behar duenari ere gero eta tarte estuago uzten dio ETAren jarduerak, honek egiten duenaren eragin hurbilekoena bere inguruko esparruan somatzen baita gero eta gehiago. Gehienen esanetan, su-etenaz geroztik, EAJ da ETAren presiogune nagusiena; presio hori areagotzeko ETA noraino irits daitekeen pentsatzeak beldurra areagotzen du.


KONTZERTUAREN ZALAPARTA

KONTZERTUAREN negoziazioaren itxiera iragarritakoa baino beranduago dator, etorriko bada. Bi aldeen arteko itunetik ateratzen da kontzertua, baina alde handiak beste erabateko indarra du beti txikiaren aldean, areago oraingoan moduan PPk Madrilen gehiengo osoa badu. Eta areago alde txikia Rabanera moduko infiltratuak baditu. Datorren ostiral hau, hilak 23, izango ei da kontzertuari buruzko akordioa ixteko azken data. Bestela Aznarren Gobernuak urtebetez luzatu egingo ei du, nahiz eta EAJk iragarria duen hori gerra aldarrikapen gisa hartuko lukeela.


BATASUNA TERRORISMO ZERRENDETATIK KANPO

ABENDUKO bigarren asteburuan bilduko dira Europako Batasuneko barne ministroak eta orduan erabakiko da zein erakundez osatuko den Europako talde terroristen zerrenda ospetsua. Nahiko garbi dago, dena den, Batasuna ez dela zerrenda horretan egongo, PPk nahiko lukeen bezala. Ikusi beharko da, dena den, «talde terroristekiko laguntza eta sostenguaren» kontzeptua zertan geratzen den, eta horren arabera talde armatuez gain beste era bateko taldeak ere sartzen dituzten. PPk, dena den, Batasuna zerrendan sartzea lortu ez badu ere, honen kriminalizazioan urratsak aurreratu ditu eta ezker abertzaleko alderdi politikoaren aurkako jazarpen judizialerako tartea areagotu du.


TENTSIOA ALDERDI SOZIALISTAN

ZABALDUA zegoen Nicolas Redondo Terrerosek alde batera utzia zuela Jesus Egigurenek egindako txostenaren eduki nagusia. Eguneroko jardunean ere agerikoak dira tentsio horiek, aurrekontuetan ikusi den legez. Bizkaian eta Gipuzkoan EAJrekin negoziatu eta akordioetara heltzeko prestutasuna agertu duten bitartean, Eusko Legebiltzarrean Nicolas Redondok arbuioaren hautua egin du. Joseba Egibarrek ordagoa jo -denetan ala ezer ez- eta eutsi egin diote sozialistek, oraingoan batera. Astean ikusiko den legez, ordea, sozialisten arteko harremanak hur uherretan dira; Konferentzia politikoan ikusiko da, egiten bada behintzat.


GUARDIA ZIBILA TARTEAN DENEAN...

ADIOS-EN erreferenduma egin zen duela hilabete batzuk, eta duela urte batzuk Mendillorrin (egun Iruñeko auzoa). Eta Estatu osoko beste leku askotan ere egin dira Estatuak deitu gabeko erreferendumak. Irailean Gazteluko Plazari buruz egin zenari, halaber, oztopo ugari jarri zitzaion, baina ez zen eragotzi. Oraingoan, Gaztelu Plazakoan ez bezala, epaileek Sakanako udaletxeek antolatu nahi zuten erreferenduma eragotzi dute: Guardia Zibilak bailaran jarraitzea nahi zen ala ez galdetu behar zuten. Azken honek azaltzen du gainerako guztia.


ERREFUXIATUEKIKO ZIGORRA

ZIGOR huts gisa bakarrik uler daiteke 17 euskal errefuxiaturen aurka Frantziako Gobernuak agindutako kanporatze agindua. Edozein eratan, gizarte esparru zenbaiten aurrean, errefuxiatuen mundua arazoekin lotzea ere lortzen du. Errefuxiatuei sostengua adierazteko Baionan iragan larunbatean egindako manifestazioa horren adierazle: Baiona poliziaz hartuta eta dendetako ateak itxita, agintariek istuluak iragarri ondoren. Baionako manifestazioan, halaber, Juan Mari Olano AABko koordinatzailea izan zen, bere laugarrengo agerpen publikoan; atxiloketa agindua oraingoan gauzatu zitekeela zabaldu izan zen eta Frantziako prentsaren zenbait gunetan hasiak dira hortaz hitz egiten.


AZTERKETA GEOLOGIKOA EGITEN ARI DA ITOIZKO URTEGIAN

ESPAINIAKO Ingurumen Ministerioa Itoizko urtegiaren azterketa geologikoa egiten ari da eta azterketaren oinarri gisa Arturo Rebollo teknikariak egindako txosten kritiko eta entzutetsua erabiltzen ari da. Duela hilabete batzuk, ordea, Nafarroako agintariek eta Itoizko urtegia eraikitzen ari den enpresako arduradunek ironiaz eta mesprezuz arbuiatu zuten orain erabiltzen ari den Rebolloren azterketa.


Azkenak
Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


Eguneraketa berriak daude