IZOTZ GAINEKO HIRU MOSKETEROAK

  • Izotz-hockeyko euskal taldeak jokoan ikusi nahiz gero, hiru tokitara joan beste erremediorik ez dago. Donostian, Gasteizen eta Angelun dira pistak. Pista hauetan aritzen dira Euskal Herriko talde onenak eta bakarrak, Necso-Txuri Urdin, C.H. Gasteiz eta Angeluko Hormadi.

2001eko maiatzaren 13an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Euskal Herrian izotz-hockey modalitatean goi mailan diharduten hiru talde garrantzitsu daude: Espainiako Senior Ligaren Anecso Txuri-Urdin (Donostia) eta C.H. Gasteiz-ek jokatzen dute, eta Angeluko Hormadi taldea Frantziako Elite profesionalen mailan lehiatzen da. Nahiz eta hiru taldeak goi mailan aritu Espainiako Senior Ligaren eta Frantziako Elite edo maila profesionalaren artean alde handia dago. Hiru taldeek dute historia luzea, baina zaharrena Angeluko Hormadi da, 1969. urtean jaio baitzen. Hiru urte geroago, 1972.ean, talde donostiarra sortu zen eta ondoren Gasteizkoa.
Urteen poderioz taldeek indarra hartzeaz gain egiturak zaharkitu egiten dira eta horixe gertatu zaio Donostiako Txuri Urdin izotz pistari. Egokitza lanak egin behar izan dituzte eta 1998tik 2000. urte bitartean itxita egon da izotz pista.
Donostiarrek etxeko partidak Angelun jokatzen zituzten eta beraz, norgehiagoka guztiak etxetik kanpora. Hala ere, kirol emaitzak ezinhobeak izan dira, bi denboralditan Espainiako Liga irabazi baitute eta iaz baita Kopa ere. Orain Donostiako izotz pista eraberrituan 720 ikusle eseri daitezke. Angeluko Hormadin 1.200 ikusle sartzen dira eta Gasteizen 800 inguru.


DENBORALDIA LUZEA ETA KONPLEXUA.

Frantzia eta Espainiako Ligak desberdinak direla esan berri dugu; beste hainbeste gertatzen da urtez urteko denboraldietan ere.
Espainiako Senior Ligan abuztuaren bukaera aldera hasten dute aurre denboraldia. Sei taldek osatzen duten Liga Erregularra urrian hasten da eta otsailean bukatu. Baina, sailkapeneko lehenengo lauek Play Off-eko finalerdiak hiru partidatara jokatzen dituzte. Bi onenek finala jokatuko dute bost partidatara. Bitarte horretan, Kopa ere jokatzen dute eta apirila aldean Munduko Txapelketa ere bai. Selekzioen partidek etenalditxoa izaten dute garai honetan. Txuri Urdin taldea Play Off-eko finalerdietan kanporatu zuten eta laugarren postuarekin konformatu behar izan zuten. Gasteiz, berriz, aurretik geratu da, hirugarren alegia.
Frantzian, aurre denboraldia abuztuaren 1ean hasi zuten eta beraz, baita Hormadik ere. Zortzi talde indartsu lehiatuko ziren denboraldia irailean hasi zuten eta martxoan bukatu. Aurten txapela kentzeko moduko denboraldia egin du Hormadik. Play Off-etan finalera heldu eta gero, Elite mailan zilarrezko domina lortu du Rouen taldearen atzetik geratuz.


ATZERRITAR UGARI.

Kirol honetako taldeetan jokalari nola entrenatzaile atzerritar ugari dago. Txuri Urdinen bi kanadiar, Darryl Sinclair eta Patrick Barton, eta italiar atezain gaztea daude, Federico Bobba. Atzerritarraren tokia betetzen duena, baina Txuri Urdin taldeak atzerritartzat hartzen ez duena Pierre Vachere Baionako jokalaria da. Honek 3-4 urte daramatza Donostian jokatzen. Azken urteotan entrenatzaile lanetan aritu da Iñaki Bolea eta azken denboraldi honetan Espainiako Ligan etxeko entrenatzailea duen talde bakarra izan da Txuri Urdin. Ligako beste talde guztiek entrenatzaile atzerritarra dute.
Zaila da honelako talde handietan jokalari guztiei ordaintzea eta arazoak hor sortzen dira. Nori ordaindu eta nori ez? Atzerritarrek pribilegio hori hartuz gero etxekoek urte osoan esfortzu berdina eginez ez al dute ezer merezi? Txuri Urdinekoen helburua ez da taldea profesionalizatzea, gakoa harrobitik ateratzen den taldea da. Jokalariak gazte direnetik prestatuko dituzte eta horiek mantentzen saiatuko dira. Denboraldiz denboraldi dirua ateratzen bada atzerritar gutxi batzuk hartuko lituzkete, baina ez bada dirurik akabo ametsak.
Gasteiz taldearen kasua zeharo desberdina da. Talde txikia izan da beti, baina bazirudien azken urteetan taldea handitzen ari zela eta era berean etxeko jende gaztea bazetorrela. Joan den denboraldian, ordea, taldea profesionalizatzeko apustu gogorra egitea erabaki zuten. Fitxaketa ugari egin zuten, gehienak atzerritarrak eta beraien helburua Ligan lehenengo bi postuen artean geratzea zen. Zortzi atzerritar berri ekarri dituzte: entrenatzailetik hasita, Adam Wronka poloniarra, bi atezain eta bost jokalari atzerritar dituzte, hiru poloniar, jugoslaviar bat eta suediar bat. Ez dirudi denboraldi honetan Gasteiz taldearen helburuak eta nahiak lortu direnik, ezta arazoak gehitu ez zaizkionik ere.


ESPAINIAKO ETA FRANTZIAKO LIGAK.

Bi liga hauen arteko desberdintasun nabarmenena izotz pistetan dago. Frantzian guztira 180 izotz pista badaude Espainian 9-10 besterik ez daude. Bestalde, Frantziako Ligan lau maila daude: Elitea edo profesionala, lehen, bigarren eta hirugarren maila. Espainian, berriz, Senior Liga da gorenena, Txuri Urdin eta Gasteizko taldea aritzen diren maila, eta hortik behera adinen araberako mailaketa dago.
Angeluko Hormadi Elite edo goi mailako Ligan dago eta talde zeharo profesionala du. Orain Liga horretan 8 talde daude eta aurrekontuak ez dira nolanahikoak. Hormadik dio 3 milioi libera inguruko (80 milioi pezeta) aurrekontua duela. Hormadiren aurka jokatzen duen zenbait taldek 12 milioi pezetatik gorako aurrekontuak dituzte. Taldeotako jokalariak profesionalak dira eta atzerritar ugari dute. Hormadin, adibidez, zazpi atzerritar daude: bi kanadiar, bi finlandiar, txekiar bat, eslovakiar bat eta donostiar bat, (gipuzkoarrak atzerritarraren fitxa du, noski).
Frantziako lehenengo mailan talde gehiago daude, baina hau ere Espainiako Senior Liga baino indartsuagoa da, 1,6-2 milioi liberako (40-50 milioi pezeta) aurrekontuekin. Beraz, Anecso Txuri Urdin eta Gasteiz Frantziako Ligako bigarren eta hirugarren mailen artean egongo lirateke. Espainiako Senior Ligan 18-25 milioi pezetako aurrekontuak dituzte.
Talde euskaldunen harremanak. Orokorrean hiru talde euskaldunen erlazioa ona da. Anecso Txuri Urdin eta Hormadik oso harreman onak dituzte eta horren froga garbia da akordioak sinatzera ere heldu direla. Gainera, Txuri Urdineko haurrek Angeluri esker Akitaniako Liga jokatu ahal izan dute eta Hegoaldean ez baitago haurren arteko txapelketarik. Bi talde hauen arteko harremana jokalariekin areagotzen da, izan ere, Txuri Urdinek Angeluko jokalariak izan ditu eta orain Hormadik jokalari donostiarrak ere baditu. Euskal Selekzioa osatu zutenean ere Donostian partida bat jokatu zuten eta beste bat Angelun izan zen. Bestalde, azken bi urte hauetan Txuri Urdin itxita egon denean, talde donostiarrari etxeko partidak Angelun jokatzen utzi diete eta hori ez da lortzen taldeen artean tira-birak baldin badaude.
Gasteizekin aurten harremanak zertxobait okertu egin dira beharbada taldeen helburuak bat ez datozelako. Txuri Urdinen helburu nagusia izotz-hockeya mantentzea eta haurren mailetatik talde profesionala ateratzea baldin bada, Gasteizek aurten eta berehala taldea profesionalizatu nahi izan du jokalari atzerritar berri ugari fitxatuz.

HARROBI GUZTIAK EZ DIRA BERDINAK
Frantzian (eta beraz, kasu honetan baita Iparraldean ere) kirola ez dago Hego Euskal Herrian bezala antolatua. Frantzian elkarte edo kluben eskuetan dago kirola haurretatik hasita eta Hego Euskal Herrian eskola kirola egiten da, hots, eskola arduratuko da haur eta gazteei erakutsi beharreko kirolaz. Hormadik haurrekin lan handia egiten du. Angeluko izotz pistara goizean joanez gero ohikoa da 40 gazte hockeyan ikustea, kirol hau egitera eskolatik bidaltzen baitituzte.
Hego Euskal Herrian, aldiz, pistetara haurrak patinatzera eta denbora-pasa moduan doaz, baina ez izotz hockeya edo patinaje artistikoa egitera.
Diru baldintzak ere desberdinak dira: Lapurdin aurrekontuaren erdia Udalak ematen dio Hormadiri (1.600.000 libera, 40 milioi pezeta inguru) eta Hegoaldean berriz, erakundeen laguntza oso urria da. Udalak baino gehiago Foru Aldundiak dituzte lagun izotz taldeek. Hala ere, Foru Aldundiek, Iparraldean ez bezala, haurren arteko txapelketak antolatzen ez dute uzten.

95 KILOKO MORROSKOAK
Izotz-hockeyko partida hiru zatitan banatzen da eta zati bakoitzak 20 minutu irauten du. Futbolean zelaira hamaikako taldea ateratzen den bezala, izotz-hockey partida jokatzeko 12 jokalari behar dira. Lau laguneko lerroak prestatzen dira eta pistan minutua egiten dutenean aldatu egiten dira lerroak. Denboraldi hasieran talde txukun bat ateratzeko gutxienez 20 jokalari izatea komeni da. Talde gehienek batez beste 20-25 jokalariren fitxak egiten dituzte.
Izotz-hockeya kirol garestia da, ekipamendua eta materialak asko balio du: makilak, patinak, eskularruak... Elkarteak goi mailako jokalarientzat saiatzen dira materiala prestatzen (makilak, elastikoak, galtzetako forrua...) baina patinak, kaskoa eta izotz jokalari batek daraman gainerako ekipamendua norberak osatu behar du. Garai batean kirol hau aberatsena zen, baina elkarteak ez dutenez nahi hori gertatzerik, hau da, kirol klasista bihurtzerik, haur eta gazteentzako materiala erosten dute.
Izotz-hockeya praktikatzeko kirolari gogorra behar du izan, ez gizena, baina bai astuna. Beraz, 1'85 zentimetro neurtzen duen izotz jokalari batek 95 kilo izatea ohikoa da. Adin guztietako jokalariak aritu daitezke izotz-hockey talde batean. 18 urteko jokalari gazte onak badira eta 35 urteko nekagaitzak ere bai. Hala ere, jokalarien batez besteko adina 25-26 urtekoa da.


Azkenak
2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


2025-06-20 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Eguneraketa berriak daude