PATERNALISMORIK EZ DUGU BEHAR, BIKTIMISMORIK ERE EZ
- "Intimismoaz haraindi: emakumezkoek idatzitako euskal literatura" liburua kaleratu du literatur kritikari lasartearrak. Gurean emakumezko idazleek jasaten duten gutxiespena salatu eta Mariasun Landa eta Arantxa Urretabizkaiaren lanak aztertzen ditu liburuak.
Dirudienez jendeari ere gustatzen ari zaio. Oihartzun handia lortzen ari da liburua.
Liburuaren lehen atalean kritika feministaren korronte ezberdinei errepasoa egin diezu. Hor idazketa femenino bat bereizteko joera garbia ikusten da, batetik. Baina, bestalde, Virginia Woolf eta Simone de Beauvoir-ek berezkotasun hori ukatu egin zuten. Euskal emakumeek idatziriko literatura aztertzean zein joera hartu beharko litzateke?
Euskal idazleen artean % 10,8 omen da emakumezkoa.
Testu liburuak aztertu dituzunean, garbi azaldu da hori.
Horrek ez du esan nahi nik nere irakurketak egileen sexuaren arabera aukeratzen ditudanik. Nik literatura ona nahi dut. Eta Marguerite Duras irakurtzen badut gustatzen zaidalako da, ez emakumea delako. Inondik ere. Eskatzen den gauza bakarra aukera berak izatea da.
Gutxiespenaren arrazoien artean promoziobideak aipatu dituzu.
Eta emakumeak kanpo al daude?
Euskal kulturan botere kota batzuk daude. Eta emakumeari onartu zaio andereño izatea, irakasle izatea, kazetari izatea. Baina ez askotan idazle, editore edo euskaltzain izatea.
Literatur sariketen datuak ere azaldu dituzu lanean. Bitxia egiten da helduen sariketetan emakumea gutxiengoa dela ikustea eta haur eta gazteen sariketetan, Urruzuno lehiaketan, sarituen artean erdia baino gehiago emakumezkoak izatea. Zer esan nahi du horrek? Adin batetik aurrera idazteari utzi egiten diotela?
Garrantzitsua da ere ispilu gabezia. 18 urtetik aurrera idazten jarraitzeko motibazio handia behar duzu, ereduak. Autoestima handia behar duzu eta emakumezkoak oso exigenteak dira euren buruekin. Kosta egiten zaie liburu bat argitaratu eta idazle direla esatea.
Sariketen emaitzen irakurketa positiboago bat ere egin daiteke. Gazteen artean emakumezkoen nagusitasuna ikusirik ezin al daiteke pentsatu etorkizunean gauzak aldatu daitezkeela?
Emakumezkoen literaturaren azterketan ere pausu batzuk emanak dira. Hor da 1984ko Itxaro Bordaren "Emakumeak idazle" eta hor da Linda Whiten azterketa.
Aukera berdintasuna aipatu duzu. Egun gutxietsia dago emakumezkoen literatura. Diskriminazio positiboa beharko al luke? Non dago oreka?
Berriki "Euskaldunon Egunkaria"n positiboki baloratu duzu Emakume Idazleen Lantaldea. Horrelako gauzek ez al dute zuk aipatu duzun marginalizazio arriskurik?
Baina beti esaten da emakumezkoen testuek kutsu ezberdin bat dutela.
Arantxa Urretabizkaia eta Mariasun Landa aztertu dituzu liburuan. Zergatik hautatu dituzu hauek?
Amaitzeko, une honetan zer dago abian euskal emakumezkoen literatur kritikan?
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Uda giroan Baxenabarre eta Zuberoa gainetan egonen denak kausituko ditu ardi, behi zein zaldiak bere inguruan. Ehunka direlako maiatz-ekainean behealdeko etxaldeak hustu eta kabalak bortura igortzen dabiltzan laborariak. Artzainen artean ere, uda bortuko etxolan pasako duenik... [+]
