KATU ETA XAGUEN KONDAIRA


1999ko irailaren 12an
Euskal Herrian giro berri bat somatzen dela bada dagoeneko urtebete. Etxean, lantegietan, eskoletan, kalean, denok dakigu esperantzaren leihoa zabaltzen ari dela, poliki-poliki. Itxaropen berri honen abiapuntuak zeintzuk izan diren denok jakin badakigu. Nagusiki, esan daiteke Lizarrako akordioa eta ETAren su-etena izan direla faktore nagusiak, baina egoera berri hau ez da bapatean sortu, urte askotako lan baten emaitza baizik.
Azken egunotan Aznarren Gobernuak bake eta normalizazio prozesuan eta baita nazio eraikuntzan ere euskaldunok jarritako esperantza eta ahalegina zapuztu nahi izan baditu ere, euskal gizartea eta kanpotik gureganaino iritsitakoak beste giro berri batekin topatu dira, arazoak berean mantenduz, soluziobidea iritsi ez delarik.
Gauza jakina da hiriburuetako giroa eta kultur egitaraua ez direla Euskal Herriak udan dituen eskaintza bakarrak, baina gaur egungo egoera itxaropentsuaren neurria eman dezaketela deritzot.

UDAKO
kultur eskaintzaren azterketa honetan, jendearen partehartzeaz gain, badago eragin handia izan duen beste eragile bat, azpiegitura sonatuaren hedakuntza. Guggenheim Museoa alde batetik eta Euskalduna nahiz Kursaal jauregiek bestetik erakutsitako erakarrindarra ukaezina da. Areto hauek eskaintzen dituzten aukerak kontuan hartzekoak dira (Kalterako izango litzateke erakusleiho horietan agertzen zaizkigun kultur agerbideak aukerarik interesgarrienak direla ustea, baina hori beste kontua da).
Beste lankide batzuk nonahi izan diren kultur emanaldietaz beren iritzia emango dute. Ni, ordea, jazz eta zinemari dagozkien kontuei lotuko natzaie, soilik.
Uztaila jazzaren hilabetea izan zen. Getxo, Gasteiz, Baiona eta Donostiako jazzaldiek urtean zehar jazzaleok pairatzen dugun lehortearen ondorioetatik suspertzeko aukera bakarra dugunez, ezinezkoa zaigu aukera hau alperrik pasatzen uztea. Bertako oholtzetatik pasa diren musikari guztiak aipatzea luzeegia suertatuko litzatekenez, aitatu ditzakegu behintzat Getxon izan ziren Paolo Fresu eta Phil Woodsen izenak, Gasteizeko entzulegoa txundituta utzi zuten Brad Meldhau, Chick Corea, Pat Metheny, Bill Frisell, Kenny Werner, John Scofield, Joe Lovano eta Shirley Horn, besteak beste. Ezin ditugu ahantzi ere Aturri ibaiak zeharkatzen duen hirian, Ellington maisu bikainari eskainitako omenaldietatik at ikus eta entzun ahal izan genituen James Morrison, Nicholas Payton, Marcus Roberts edota B.B. King bezalako musikariak. Jazzaren ibilaldi honek azken geltokia Donostian izan zuen. Bertan izan ziren, beste askoren artean, Max Roach, Steve Coleman, Ravi Coltrane, McLaughlin, Brandford Marsalis, Niels Henning Orsted Pedersen eta Van Morrison. Euskal musikariek karezkoa eta hondarrezkoa eman zizkiguten. Tapia eta Leturiaren saioa oraindik heldu gabe badago ere, Iñaki Salvadorren kontzertuek (Carmen Canelarekin alde batetik eta Chano Domínguezekin bestetik) garbi adierazi ziguten donostiar pianojolearen une ezin hobea.

ZINEMARI
dagokionez, asko dira hilabeteotan estreinatutako filmeak, horien artean famatuenak, behar bada, merkatuaren arauak jarraitzen dituzten «

Star Wars. La amenaza fantasma
», «

Matrix
», «

La momia
» eta «

Wild Wild West
». Gure artean egiten den zinemari dagokionez, ez da «

Pecata minuta
» eta «

Sí, quiero
» bezalako filmeak ikusteko aukerarik falta izan. Zoritxarrez, bi filme hauen izenburuak gaztelaniaz idatzi behar izan ditut. Egunotan Kursaal jauregia Roman Polanskiren «

La novena puerta
»-ren munduko estreinaldia egiteko aukeratua izan da, Donostiako Musika Hamabostaldia hasia da ere zenbait kontzertu eskaintzen bertako aretoetan eta laister Zinemaldiaren gune nagusia bilakatuko da, baina hemen zerbaitek huts egiten du, euskaldunontzat gure filmeak euskaraz ikustea ezinezkoa denean. Kursaalaren inaugurazioak aro berri baten hasiera zekarrela zioten agintariek. Baina zein izango da aro horren edukia? Duela gutxi kazetari ezagun batek esaten zuen Kursaal eta Euskalduna bezalako jauregiak (katuak) gure artean ditugunez, hobe xaguak harrapatzen hasten badira. Ondo deritzot horri, baina zer nolako xaguak nahi ditugu? Ez dezagun pentsa kultura neutrala denik


Azkenak
Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioarekin bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioarekin amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


CAF Palestinan eraikitzen ari den trenbidearen bigarren fasea hasi izana salatu dute

Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.  


2025-05-29 | ARGIA
Asteko laugarren langile hila, Bilbon, teilatutik erorita

Ostegun goizean hil da langilea, Bilboko José María Ugarteburu kalean. Astelehenean bi langile hil ziren, Andosillan (Nafarroa) eta Atxondon (Bizkaia), eta asteartean beste bat Amurrion (Araba).


Lan heriotzak ez normalizatzeko deia zabaldu du Aiaraldeko Greba Batzordeak

Dozenaka lagun elkartu dira gaur arratsaldean Aiaraldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) Tubos Reunidoseko lan heriotza salatzeko deitutako mobilizazioan. Laneko heriotzen "odolustea" salatu eta egoera ez normalizatzeko deia luzatu dute.


“Gure txikitasunetik, mundu guztiko herrien errealitatea ezagutaraztea ezinbestekoa da”

Maiatzaren amaiera eta ekainaren hasiera artean Gora Herriak jaialdia antolatu du Bixi Bixi elkarteak, zortzigarren urtez, Pasai Donibanen. Aurreko urteetan jatorrizko hainbat herriren errealitatea ezagutzera eman ondoren, aurtengo jaialdiak Ameriketako edo "Abya... [+]


Bergarako erraustegiari Jaurlaritzak emandako ingurumen baimena baliogabetu du EAEko Auzitegi Nagusiak

Jaurlaritzak Valogreene enpresari ingurumen baimena eman izanari helegitea aurkeztu zioten Bergarako Udalak, Ekologistak Martxan taldeak eta Bergarako bi bizilagunek 2022ko apirilean. Udalak azpimarratu du auzitegiak arrazoia eman diola, ebatzi baitu Jaurlaritzak hartu... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Trumpen muga-zerga orokorrak atzera bota ditu AEBetako epaimahai batek

Epaiak dio AEBetako presidentea bere eskumenetik harago joan dela muga-zergak ezartzerakoan, eta hamar eguneko epea ematen dio horiek kentzeko.


2025-05-29 | Gedar
Cintruenigon, besoz beso mobilizatu dira Frente Obrero eta Vox

"Delinkuentziarik gabeko Cintruenigo" aldarrikatu dute, ohi bezala, pertsona migratuak kriminalizatuz.


2025-05-29 | Hala Bedi
Zahartzearen negozioa agerian utzi dute Gasteizen

Zaharren egoitzen negozioa salatzen duten iragarkiak jarri dituzte Gasteizko hainbat markesinatan. Iragarkiok "Gizarte Ondoezerako Foru Erakundea”-ren sinadura daramate.


Fusionatuko diren bi ikastetxeren proiektu berria argitzeko eta adosteko eskatu diote gurasoek Jaurlaritzari

Gasteizko Adurtza eta San Ignacio ikastetxeek fusionatuta hasiko dute datorren ikasturtea, baina eskola berriaren proiektua eta plangintza falta dutela salatu dute gurasoek, beraien ekarpenak noiz eta nola egin jakin nahi dutela. “Parte hartu nahi dugu, guretzat... [+]


Eguneraketa berriak daude