«LA VOZ DE LA MERINDAD», TAFALLALDEKO AHOTSA


1999ko maiatzaren 16an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Herri aldizkarien afera azken urteotako kontua da. Nonbait, informazioa zabaldu den heinean, eta edozein muturretan edonongo berri ukaiterik badagoen denbora hauetan, informazioaren globalizazioa aipatzen dela horrenbertzez, leku jakinekoek bertako berriak izateko eskubidea aldarrikatu dute.
Erriberriko merindadean eta Tafallaldeko ordokietan etzanik dauden herri koskorretako gizon eta emakumeek gauza bera egin dutela erran daiteke. Izan ere, hiru zenbaki jadanik, eta hemendik gutxira maiatzari dagokiona kaleratuko dutela, «La voz de la Merindad» hilabetekaria ibilian jarri dute, argitara eman, gaurkotasunezko notizi eta berrietaz landara eskualdeko historiari eta kulturari orrialde franko eskainiaz.


ARRAZOIAK.

Otsailean agertu zuten estraineko zenbakia. Horretan, Rosa Barasoain eskualdeko historialariak aipatzen zuenari lotuta, aldizkari bat ateratzea, erditzea nahi bada, ez dela guztietan gauzarik zailena zioen. Lehendabizikotik bigarren zenbakira ailegatzea, hirugarrenera gero, eta horrela aitzina segi, hauxe dela benetazko erronka. Noski, honek ez du eztabaidarako tarteterik uzten.
Hala eta guztiz ere, eta laugarren bat jadanik labean dagoela, hilabetekariko zuzendari den Maite Lopezengana jo dugu, azal ditzala zeintzuk diren aldizkariaren helburu eta zergatiak: «

Horrelakoetan gertatzen den lez, informazioari dagokionez, eskualdean hutsune bat zegoela pentsatu genuen, gertuko berrien beharra erran nahi baldin bada. Horrela, eskualdean distantziak txikiak izan arren herri batetik bestera, modu batean edo bestean, hauek laburtu nahi ditugu. Amankomunean dugun guztia islatu nahi dugu. Guztiagatik bada, berriz ere `La Voz da la Merindad' argitaratzea pentsatu genuen
».
Berriz, bai. Izan ere bi aurrekari nagusi ditu aldizkari honek historian. Batetik, 1929tik 1937.urtera bitarte karrikaratu izen berdineko argitalpena. Bigarrenik, Merindad moduan ezagurutikoa dago. 1976 eta 1987 urte bitartean agertu zen astekari hau. Azken urte hauetan, aldiz, urtekaria zen, Tafallak abuztua aldera ospatzen dituen jaiekin karrikaratzen zutena. «

Kazetaritzaren tradizioa nabarmena da Tafalla aldean. Merindad astekariaren kasuan oso harrera ona izan du oraino eskualdean. Apika, hau dela eta, gure aldizkari berrirako aitzineko izena berreskuratu dugu, merindade hitza nabarmentzen dela. Bertako jendeak oso gustokoa zuen
».


HISTORIARI ARRETA.

Merindad Kultur Elkarteak argitaratzen duen aldizkari honek eskualdeko historia eta kultura jendeari ezagutaraztea du helburu nagusitzat. Dagoeneko karrikaratu dituzten hiru zenbakietan, horrela, merindadeko kazetaritzaren tradizioa mintzagai duen erreportaje zabala eskaintzen du Rosa Barasoainek.
Martxoari zegokion bigarren zenbakia eta bertan, Iruñean ospatu zen Euskal Herriko Udal Hautetsien Biltzarraren haritik, 1931. urtean Lizarran ospatu zen Udal Batzarraren ingurukoa biltzen du Luis Miguel Escuderok, bertan Erriberrik izandako jokaera aztertzen duela. Apirileko zenbakian berriz, orain dela hogei urte Tafallako udaletxean egin ziren hauteskundeak hautsez garbitzen ditu Maite Lopez zuzendariak berak, demokratikoki aukeratu zen lehendabizikoa izanagatik. Ukitu honetan kokatzen du Lopezek aldizkariaren bereizitasuna: «

Bai, gure herrietako historia berreskuratzea da erronketako bat. Eskualdeko beste aldizkarietatik ezberdintzen gaituen puntua da, nolabait. Honexegatik, zenbaki guztietan tratamendu zabala emanen diegu historiako gaiei. Honetarako zonaldeko historialarien ekarpena dugu. Luis Miguel Escudero, Pedro Mari Flamarique, Jose Mari Esparza, Rosa Barasoain... Aipatuko dut gainera, bide honetan, gure ekarpenak grafikoa ere izan gura duela. Izan ere, aldizkari bakoitzean aitzinako argazki bat tartekatzen dugu. Batetik, aktualitateari begira egonen da aldizkaria, eta hilero hilero, pil-pilean dauden gaiak jorratuko ditu, baina historiak eta kulturak txoko garrantzitsua izanen du
».
Halaber, eta herri aldizkaria den heinean, berriemaleen sarea eratuta dute ia kasik, izatez, zabala baita Erriberri eta Tafalla arteko merindadeak bazterreratzen dituen herrien zerrenda: hegoalderantz Peraltaraino, Baldorba muga izanik iparrean, Artaxona eta Mendigorria ekialdean eta, azkenik, Uxueko San Martin mendialderako abixu. 20 herri koxkor inguru: «

Noski, hurbileko kontuak bildu behar ditugu. Eskualde modura amankomunean ditugun gaiak ere arras garrantzitsuak dira aldizkarirako
».


EUSKARA

Gaztelaniazko hitzak dira nagusi eta arro aldizkariaren orrialdeetan. Jakina, Euskal Herriari buruz mintzo eta hainbatetan atzentzen zaion aurpegia baitu merindade honek. Batzuk, nahikoa erdaldun, bertze batzuk euskaldunagoak izan arren; Nafarroako zatikela linguistikoan mistoan bilduak erdiak, eta gainontzekoak erdaldunduta. «

Linguistikoki gure egoeraren jakitun gara
», azaltzen du aldizkariko zuzendariak. «

Baina, egia da, alderdi honetan euskararen berreskurapena gero eta nabariagoa dela. Gure aldetik, zenbaki bakoitzeko euskarazko bi erreportaje edo sartuko ditugu. Berriemaileetan gainera aunitz gara euskaldunak garenak. Hizkuntzaren berreskuratze prozesu honetan aldizkariak beste elementu bat izan nahi du. Herrien deiturak, keinu gisa bada ere, elebidun paratzen ditugu. Zonaldeko euskaldunei ere zutabe bat eskaini behar zaie hurrengo zenbakitik aitzina. Kontua da guztiengana iritsi nahi badugu, gehiena gaztelaniaz izan behar duela derrigorrez, betiere aintzat harturik euskararekin zerikusia duten gai guztiak
». Karrikaratu dituzten hiru zenbakietan horrela, Korrikaren inguruko idazlana agerian dago batean, Tafallako liburutegiaren inguruko berri bat euskaraz bildua bertzean, eta gehiago ere bada.
Doan jendaurreratu zuten estraineko zenbakia. Harpidetza kanpaina paratu zuten ibilian hurrengoetarako eta 1000 pertsona inguru bereganatu nahi dituzte egitasmo honen bitarte. Gainera, eskualdekoak izanagatik ere kanpoan bizi arren, ahaleginak egiten dituzte aldizkaria haiei igortzeko. Bertzela, 300 pezetatan eskura daiteke «La Voz de La Merindad» en labealdi berri honen zenbakia

Aurrekariak

Aurrekari nagusi bi ditu berriz ere argitara eman duten «La Voz de la Merindad» hilabetekariak. Aitzinekoak, eta izen berdinarekin, 1929tik 1937. urte bitartean iraun zuen. Espainiako Gerrate Zibilak antzutu zuen aldizkaria. Kaleetan bizirik egon zen garai hura, alta, bereziak izan zen oso. Alfontso XIII.aren erregetza, Primo de Riveraren diktadura, Berenguerren `diktablanda' moduan ezagututakoa eta 1931an aldarrikatu zen Errepublika, guztiak zeharkatu zituen izkiriaturiko orrialdeak medio. Abertzale kutsua omen zuen gainera ordukoak, PNVren ukitua. Rosa Barasoain historialariaren aburuz, dena den, moderatua zen gehiago, eta edukinek nozpait zalaparta sortu bazuten politikariengan, gehiago izan zen Udaletxearen inguruko kontuengatik, herriko afera soilak zirela eta.
Hartara, 36ko gerra piztu eta urte batean itzali zen «La Voz de la Merindad». Papera falta aipatu zuten arduradunek. Barasoainek udal errepublikarraren eta aldizkariko arduradunen tirabirak aipatzen ditu. Batzuen zentsura batetik, baina baita aldizkariko autozentsura ere. Hondarrekoz, bada, zortzi urteko bideari etena eman zioten.
Bigarren saiakera 1973ko Uztailaren 28an agertu zen, Merindad izenarekin. Eskualdeko berriak bilduz astekaria izan zen hamaika urtez. Haatik, ia kasik itota, urtekaria izatera behartu zutela publizitate ofial ezak, iragarleen presioak... bustidurak zituelako politikarekin, aipatzen du Rosa Barasoainek.
Hirugarren saiakera da oraingoa, labealdi berri batena hortaz,«La Voz de la Merindad» izena atxikituz, merindadea aintzat hartzeko bere osotasunean


Azkenak
2025-07-17 | ARGIA
Europan espetxean denbora gehien daraman preso politikoa
40 urteren ostean Georges Abdallah askatuko dute uztailaren 25ean

Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Epai euskarafoboen gainetik, euskaraz jarraituko dutela jakinarazi eta protestara deitu du UEMAk

​UEMAren zuzendaritza batzordeko kideek hedabideen aurrean agerraldia egin dute ostegun eguerdian Zarautzen, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboa salatzeko. Epaia "larria" dela adierazi dute, eta batez ere udalerri euskaldunei eta euskaraz aritzen... [+]


2025-07-17 | ARGIA
EH Bildu: “Ez da nahikoa salaketa, hizkuntza politika ausartak behar dira”

Nerea Kortajarena EH Bilduko legebiltzakideak prentsa agerraldi batean esan du Eusko Legebiltzarrean dauden "gehiengoak" baliatu beharko liratekeela "hizkuntza politika berri bat ahalbidetzeko". 


2025-07-17 | ARGIA
Jaurlaritzak esan du ez duela bat egiten Auzitegi Gorenaren erabakiarekin

Maria Ubarretxena Eusko Jaurlaritzako bozeramailearen esanetan, “indar politiko batzuk erabaki politikoak judizializatzen ari dira”.


Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian

Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]


Langile bat hil da Gasteizen, altueratik erori eta gero

Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.


Israelek Damasko bonbardatu du, eta Siriako armada su-eten akordio batera heldu da milizia drusoekin

Israelen bonbardaketek Siriako Defentsa Ministerioa eta presidentearen egoitzaren ingurua izan dituzte jo-puntuan. Asteburuan tribu beduinoen eta milizia drusoen artean piztutako liskarrek gutxienez 300 hildako eragin dituzte As-Suwayda hirian. Israelen erasoen ondoren, Siriako... [+]


Baionako eguneko harrera zentroa itxi dute higiene baldintza txarrak direla eta

Atherbea elkarteak Baionako eguneko harrera zentroa ixtea erabaki du higiene falta dela eta. Egunero 100 pertsona ingururi ematen zien dutxa hartzeko eta gosaltzeko aukera, baina lokalean labezomorro eta arratoi asko daudenez, itxi egin behar izan dute. 


Israeli armak ez saltzea adostu dute hamabi estatuk Kolonbiako goi bileran

Hagako taldeak deituta 30 estatu bildu dira bi egunez Kolonbian, eta horietako hamabik sei neurri sinatu dituzte "Israelen Palestinako kolonizazio ilegala" gelditzeko. Horietako bat, Tel Avivekin duten kontratu publiko oro berrikustea, okupazioan eraginik duen ala ez... [+]


Migrazio politikak gogortzeko eskuin muturrarekin bat egin du Portugalgo Gobernuak

Portugalgo Gobernua osatzen duten Alderdi Sozialdemokratak eta CDS-Alderdi Popularrak Chega eskuin muturreko alderdiarekin bat egin dute Atzerritarren Legea erreformatzeko. Delitu larriak egiten dituzten migratzaile nazionalizatuei pasaportea kenduko diete, herritartasuna... [+]


Udaletan euskara normalizatzeko dekretuaren zati handi bat baliogabe utzi du Espainiako Justiziak

Vox alderdi ultraeskuindarraren eskariz EAEko Auzitegi Nagusiak 2023ko irailean baliogabetu zituen EAEKo Udal Legearen hainbat artikulu, euskararen normalizazioaren ingurukoak. Erabaki hura berretsi du orain Espainiako Auzitegi Gorenak, eta ez dago helegiterako aukerarik... [+]


DIPCko presidente Pedro Miguel Etxenike Landiribar
“Zientzialaria izatea pribilegio bat da, eta horrek ardura bat dakar”

DIPCko bere bulegoan izan da elkarrizketa. Argazkilaria lanean hasi denean, arroparengatik desenkusatu da [kirol-jertse bat dauka jantzita]: “Ez nintzen gogoratzen elkarrizketa genuenik”. Baina Elhuyar aldizkariarentzako dela eta, gustura egingo omen du. Euskaraz... [+]


2025-07-17 | Sustatu
WeTransfer: erabilpen baldintza berri ez oso fidatzekoak

Hautsak harrotu ditu azken orduetan Interneten WeTransfer zerbitzu oso praktiko eta erabiliak iragarri dituen erabilpen baldintza berriek, abuztuan jarriko direnak indarrean. WeTransfer da oso fitxategi (edo fitxategi multzo) handiak bidaltzeko modu bat. Ez dira kabitzen e-posta... [+]


Eguneraketa berriak daude