ARGOTA: HITZ-JARIO EZEZAGUN HORI
buhameak
kaskarotak
Adibide baterako, hona aita batek bere haurrari errana: «
Xaua, goli keau-zak, mol buterrago ajinen duk
haurra kanta zak, arno gehiago ukanen duk
Xori
Xoritu
Marrun
Miruni
Mitxai
Xaho
Puxka
Buterrago
Lapurdiko kaskarotak: ijito ala agotak?
Mintzaira haren berezitasuna hiztegian omen zetzan, ez ordea egituran. Alegia, joskeran eta aditz jokoan. Elementu hauek euskaratik jasoak zituzten hein handi batean. Hiztegi hura urri samarra zen, 350 bat hitzek osatua. Hona zenbaitzuk:
Aria
Pishia
Orga
bruia
txibatu
buterrau ez dut behar
Bere zalantzaren froga gisa Ladixek irakaskuntzan eginiko ibilbidean bilduriko hitzak ditugu (alboan jarriak). Irakasle honen iritzian, ontsalaz, egungo argota euskarazko hedabideek sortu beharko lukete. Horren adibidetzat, Antton Olariaga komikigileak sorturiko
Xakilixut
Argotaz mintzo garelarik, aipatzekoa da Ipar eta Hegoalde artean azken hogei urteotan hizkuntzan nabari den distantzia. Distantzia hau erdaren eraginez zabaldu da hain justu. Eguneroko mintzaira, frantsesaren nahiz espainolaren argotaz edo ironiaz kutsaturik dago. Euskaraz hazi eta hezi diren gazteengana hurbildurik, hezkuntza osoki euskaraz eginik ere, haien zirkuluetan ez dager argotik. Hizkuntza berezia egiteko orduan frantsesean aurkitzen dituzte argotean aritzeko erreferente bakarrak
Iritziak: «Segurtamena emateko»:
leher'in baietz/ezetz, leher'in ta zapart, leher'in ta zin, ehun mila sorgin/debru
ez du tirrit ulertu, ez du tirrit/alferrik/kaka balio/merezi, hau edo uli putza...
zipotza
Kalifikapenak:
zapart joana burutik, net zozoa, buruan teila bat(zu) eskas, buruan bi sosenik ez ukaitea, buruko hariak kurutzatuak, buru nahasia. Ergel, ments, perreka, tristea, triste paketa, tetele, tetele borda.
malestruka, tipula, kakola, bare-kurkuila, kuia lilia, eskalapoina, lukinka, ttarttaleta, torta, ttuta, ttuttulina, minttulina, errementa.
herresta, behar gabe sortua, tzarpila, zirtzila, pistoleta, perttoila, brilila, kixkila, pipila.
aho haundia.
koska, gauzak buruan ukaitea ez aztalean.
urdea, urde-urdea, urde ustela, urde mekanika, hastiala, urde ustel zikina.
Katzo
kutzu, kurios pint'erdia.
zapart'ingarria
usain pestia.
mokotila, ttarttala.
barraka
Egoerak
kakina izan.
kaka saltatua.
tturrindua izan.
gaitzeko/debrien komeria/korrida/pataska
Ekintzak
oloztatu, kalitu, egurtu, jipoitu, galtzak berotu, zafratu, txintxinfrikatu, birrindu.
haxean/plomian ezar.
pikutara/antzaren ferratzeara igorri, pakemazu hortik.
gostian sakatzea.
ontsa futitzen naiz, ontsa kakite'ut.
irriz urratzea, hertzeak botaka irriz aritzea.
zakutik edo zorrotik.
norbaitekin paperak makurtzea.
norbaiti ezkilak joitea, norbaiti gaita hanpatzea
Ipar eta Hegoaldeko euskaldunen harremanek egoera eta hitz nahaste-borraste anitz ekarri dute zenbaitetan. Nik nehaurek irri eta barre egin izan dut zenbaiten hitz mordoiloa entzunik.
Agur:
Sarri:
Usaia:
Ardura:
Mentsa:
Aizturra:
Ikastolako haurrek hiru urterekin badakite aizturrak ondo erabiltzen...
Beraz, egungo kultur pestan engaiatua zira zu ere?
Ez motel, ni ez naiz hona engainatua etorri, inondik ere
1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]
Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei.
Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.
Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.
Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.
IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.
21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.
Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.
Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]
Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?
Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.