APALATEGI-IZTUETA ETA ELKARLANEAN: EGIA NON?
aun/andere agurgarria: Txosten honetan harrotzen den arazoak euskal kulturaren munduan garrantzirik baduela uste izan baitugu, jakingarri gertatuko zaizulakoan, testua bera eta beroni atxikiriko dokumentuak bere osotasunean igortzen dizkizugu, zuk zeure kabuz juzga dezazun».
Euskal kultur mundutxoa azken hogei urteotan ezagutu duenak Jokin Apalategi eta Paulo Iztueta Elkar argitaletxearekin loturik ezagutu ditu. Hogeita hamabost urtez goiti dabilen edonor oroituko da Jose Migel Beñaran `Argala' zenaren hitzaurrez argitaratu zen «Los Vascos de la Nación al Estado» famatu hartaz. Paulo Iztueta hasierako Bilintx liburudendan ezagutu zuen askok, artean UZEI existitzen ez zenean, are gutxiago gaur lan egiten duen Unibertsitatea. Jokin Apalategi Iparraldeko euskaltzaleak Pannecau karrikako Zabal liburudendarekin lotuko du berehala, bere emaztea den Maite Idirin bezala. Paulo bezala Jokin ezagunak dira ezker abertzalean, Apalategi UEUren «Uztaro» aldizkariaren zuzendaria da, eta biak ere dozena erdi bana libururen egile dira.
Bi irakasle eta idazleok agiri honekin zera salatu dute: Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren sorrerarekin Elkar argitaletxea eta Zabaltzen banatzailea kudeatzen dituzten arduradunek, biei argitaletxean omen duten % 40aren lapurreta egin dietela eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren sorrera horretarako antolatu duten iruzurra dela. Gainera, plazaratu duten dosierra lehen entrega dela iragarri dute.
«Orain ez dago atzera bueltarik: gure ondasunak kulturarentzat dira»
«Ondasun guztiak igaro dira Fundazioaren eskuetara»
«Elkarrek jarraituko du, Zabaltzenek jarraituko du, Bilintxek... (...) Orain Fundazioa da jabea»
Zabaldu duten idatzian, Fundazioaren sorreraren ikuspegi erabat alderantzizkoa ematen dute Apalategik eta Iztuetak. Orain diotenez, ez zuten onartu 1997ko uztailean Elkarren zeukaten jabego zatia Fundazioaren lehendakari izango zen Marijose Irizarren (Joseba Jaka zenaren alarguna) esku uztea, Elkar eta Ttarttalo argitaletxeak eta Euskal Kulturgintza (Zabaltzen) banatzailea ez dira pasatu Fundaziora eta ez da
«ez inon ez inoiz ez ezertarako agertzen Emankor S.L. finantza erakundea, ezkutuan gordez egiazko jabetza guztien matriza, hor aurkitzen baitira bildurik hiru sozietate horien ondare-ondasunak eta besteak, higiezinak eta higikorrak»
«geroztiko ikerketek erakutsi digute Fundazioarena funtsean aitzakia maltzur bat besterik ez dela izan, zehazki landutako plangintza bat, injinerutza sofistikatu baten obra gaitza, gu legez Elkarreko jabetzatik kanpo uzteko espreski asmatua»
Txostenaren hurrengo atalean Baionako megadenda proiektua jorratzen dute bi idazleok. Joan den udazkenean plazaratu zen Baionako Herriaren eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren arteko hitzarmena Baiona Ttipian megadenda bat zabaltzeko. Aipatu dokumentuan, Zabal liburudendako zenbait kideri leialtasunaren sari lanpostuak eskaintzen zaizkiela eta aldiz hasieratik hor den Maite Idirini (kantari ezaguna eta Apalategiren emaztea) langabezia agindu zaiola.
Fundazioaren sorrerako prozesu honetan bi irakasle idazleon eta enpresetako arduradunen artean egon den beste eztabaida bat argitaletxean «Pentsamendu landuaren saila» izeneko proiektua martxan jartzearen inguruan izan dute.
Deskribitzen duten honen guztiaren erantzule zazpi pertsona izendatzen dituzte Paulo Iztueta eta Jokin Apalategik:
«Zazpi aberats berri eta hiru familia: Jaka, Sors eta Lizarragaren holdingak»
«Zertara dator patroien eta langileen arteko elkar aditze itsusi hori inolako arazorik ez den lekuan?»
Hauek eta beste hainbat xehetasun eta balorazio dakartzan 14 orriko idatzia, enpresa eta talde barruko hainbat agiriz, errejistroetan dauden eskritura publikoen fotokopiekin eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren eta hizpide diren enpresa eta taldeen organigramarekin banatu dute, lan honetan Joxemartin Apalategi irakasleak lagundu diela eta lehen entrega baino ez dela argituz.
ARGIA idatziaren egileekin ipini da harremanetan, eta hauek inolako polemika edo gatazkatan sartzeko asmorik ez dutela adierazi digute. Ahalik eta jende gehienak beren idatzia eta horri erantsitako dokumentua bere osotasunean ezagutzea nahi dute, eta baldintza honen gainean daude prest debate batean sartzeko.
Otsailaren 4ko data daraman gutunean, Mikel Arrizabalagak dioenez, Apalategi eta Iztuetaren
«dokumentu horretan esaten den guztia gezurra dela»
«susmo gaizto horiek, interpretazio maltzurrak, tesitzat ematen diren azpijokoak, ez dute zerikusirik errealitatearekin»
Fundazioak bere bidea jorratzen jarraituko duela, euskara eta euskal kultura sortu, garatu, zabaldu eta indartu egin nahi duten guztiekin batean».
«zain gaude oraindik ere Gipuzkoako Foru Aldundiak noiz prestatuko transmisio horretarako formula fiskala, eta hark jakinarazi bezain laster gauzatuko dugu transmisio hori»
Fundazioak erantsitako beste dokumentu bat, Baionan 1999ko urtarrilaren 29an 29 "elkarkidek" sinatutako agiria dator. Honetan, Apalategi eta Iztuetaren jokabide desleiala salatzen dute, beren historiaren faltsukeria, eta hauei gogorarazten dieten 96ko ekaineko biltzar nagusian berek ere sinatu zutela Fundazioaren sorrera prozesua. Sinatzaileen artean Gexan Alfaro, Joxe Azurmendi, Battitta Larzabal, Argitxu Noblia, Joxe Manuel Odriozola, Pantxoa eta Peio kantariak eta Joan Mari Torrealdai.
Hirugarren agiria Elkarreko langileena da. Hauek bat datoz enpresak Fundazio bihurtzearekin, aldaketez informaturik egon omen dira eta
«ondasun guztiak fundaziora transmititzeko prozesua bide onean doala sinesten dugu, epeak betetzen ari direla, eta horrenbestez, ez dagoela inongo iruzurrik».
«froga gabeko susmo txarren gainetik egia bere lekuan ezartzeko»
«Fundazioaren sortzaile diren kide kudeatzaileek beti izan dutela garbi beraiek sortu eta kudeatzen zituzten enpresa guztietako ondasunak euskal kulturara itzuliko zituztela»
«Fundazioan egongo dira goian aipaturiko kideenak diren enpresa guztiak: argitaletxe, banaketari eta denda. Eta Emankor ere bai, noski, beti garbi egon den bezala».
«Azpikeriazko bestelako helbururik egoztea irainka aritzea da, sortzaileei min egiteko asmoz eta Fundazioari kalte egiteko gogoz»
Bi idazle ezagunen salaketa hor dago; euskal kultur industriako talderik indartsuenaren (eta tartean beste kulturgizon ospetsuen) erantzuna ere bai. Batzuek eta besteek beren buruen eta beren proiektuen izen ona eta prestijioa dituzte jokoan. Gerra luze, gogor eta sonatua izango dela dirudi
Fermin Muguruza afixan nagusi, Olaia Inziarte, Naxker, Xiberoots, Errobi, Kaskezur, Zetkin, Tapia eta Leturia eta beste hainbat musikari igoko dira oholtzara ekainaren 27, 28 eta 29an. Horrez gain, antolatu diren hitzaldietan, hala nola lurraren defentsaz, diskurtso eta... [+]
2024ko irailean, herritar batek salatu zuen Erandioko udaltzain batek arreta euskaraz ukatu eta jokabide hori behin baino gehiagotan errepikatu zela, baita telefonoz kexatu zenean ere. Salaketak erakusten duenez, hasiera batean, arreta eta dokumentazioa gaztelaniaz bakarrik eman... [+]
Gaztetxearen aldeko manifestazio jendetsu bat egin zuten larunbatean Durangon, espazioaren irekieraren berri eman eta lau egunera. "Lehenengo gaua ere ez genuela bertan pasatuko esan ziguten, eta oraindik gaztetxean tinko jarraitzen dugu", aldarrikatu... [+]
Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.
Donostiarra, defenda ezazu zurea leloarekin pankarta bat jarri dute, Jesusen Bihotza duen Espainiako bandera batekin batera.
2024ko urtarrilean Arberoako Lurra eta Etxebizitza kolektiboak Hazparneko Puyo agentzia okupatu zuen. Ekainaren 20an elkarretaratzea egin zuten ekintzaileei babesa emateko.
Israelek aldebakarrez eraso egin dio Irani eta 585 pertsona baino gehiago hil ditu, horietatik %90 zibilak. Nazioartean atxilotzeko agindua duen Benjamin Netanyahu gerra-kriminalak dio "eraso prebentiboa" izan dela, bere inguruan inork ez dezan eduki berak aspaldian... [+]
Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko duela ziurtatu du.
Israelek 33 palestinar hil ditu Gazan igandetik astelehenera bitartean, horietatik sei janari bila zihoazela. Israelgo armadak jakinarazi du Gazan bahituta zituzten hiru israeldarren gorpuak berreskuratu dituela. Bestetik, Mahmud Khali AEBetako Columbia Unibertsitateko ikaslea... [+]
Gasteizko Txosnek gaur aurkeztu dituzte ofizialki 2025eko Andre Mari Zuriaren jaietarako kartela eta musika zein kultur programazioa. Hirugarren urtez jarraian, Entxosnatu, etorri gugana! lelopean, gune autogestionatuak abuztuaren 4tik 9ra egongo da irekita, 40 kontzertu eta... [+]
Antton López Ruiz Kubati, Kai Saez de Egilaz, Pipe San Epifanio, Haimar Altuna, Oihana Garmendia eta Oihana San Vicenteri 120 ongi etorri baino gehiago antolatzea eta terrorismoa goratzea leporatzen zien Espainiako Auzitegi Nazionalak. Auzipetuek, akusazio partikularrak eta... [+]
Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]
Irango hiru gune nuklear nagusiei eraso egin ostean, Donald Trump AEBetako presidenteak "Iran berriz handi egiteko" erregimen aldaketa bat behar dela adierazi du sare sozialetan. NBEren Segurtasun Kontseiluak larrialdizko bilera egin du, eta Errusiak, Txinak eta... [+]