APALATEGI-IZTUETA ETA ELKARLANEAN: EGIA NON?
aun/andere agurgarria: Txosten honetan harrotzen den arazoak euskal kulturaren munduan garrantzirik baduela uste izan baitugu, jakingarri gertatuko zaizulakoan, testua bera eta beroni atxikiriko dokumentuak bere osotasunean igortzen dizkizugu, zuk zeure kabuz juzga dezazun».
Euskal kultur mundutxoa azken hogei urteotan ezagutu duenak Jokin Apalategi eta Paulo Iztueta Elkar argitaletxearekin loturik ezagutu ditu. Hogeita hamabost urtez goiti dabilen edonor oroituko da Jose Migel Beñaran `Argala' zenaren hitzaurrez argitaratu zen «Los Vascos de la Nación al Estado» famatu hartaz. Paulo Iztueta hasierako Bilintx liburudendan ezagutu zuen askok, artean UZEI existitzen ez zenean, are gutxiago gaur lan egiten duen Unibertsitatea. Jokin Apalategi Iparraldeko euskaltzaleak Pannecau karrikako Zabal liburudendarekin lotuko du berehala, bere emaztea den Maite Idirin bezala. Paulo bezala Jokin ezagunak dira ezker abertzalean, Apalategi UEUren «Uztaro» aldizkariaren zuzendaria da, eta biak ere dozena erdi bana libururen egile dira.
Bi irakasle eta idazleok agiri honekin zera salatu dute: Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren sorrerarekin Elkar argitaletxea eta Zabaltzen banatzailea kudeatzen dituzten arduradunek, biei argitaletxean omen duten % 40aren lapurreta egin dietela eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren sorrera horretarako antolatu duten iruzurra dela. Gainera, plazaratu duten dosierra lehen entrega dela iragarri dute.
«Orain ez dago atzera bueltarik: gure ondasunak kulturarentzat dira»
«Ondasun guztiak igaro dira Fundazioaren eskuetara»
«Elkarrek jarraituko du, Zabaltzenek jarraituko du, Bilintxek... (...) Orain Fundazioa da jabea»
Zabaldu duten idatzian, Fundazioaren sorreraren ikuspegi erabat alderantzizkoa ematen dute Apalategik eta Iztuetak. Orain diotenez, ez zuten onartu 1997ko uztailean Elkarren zeukaten jabego zatia Fundazioaren lehendakari izango zen Marijose Irizarren (Joseba Jaka zenaren alarguna) esku uztea, Elkar eta Ttarttalo argitaletxeak eta Euskal Kulturgintza (Zabaltzen) banatzailea ez dira pasatu Fundaziora eta ez da
«ez inon ez inoiz ez ezertarako agertzen Emankor S.L. finantza erakundea, ezkutuan gordez egiazko jabetza guztien matriza, hor aurkitzen baitira bildurik hiru sozietate horien ondare-ondasunak eta besteak, higiezinak eta higikorrak»
«geroztiko ikerketek erakutsi digute Fundazioarena funtsean aitzakia maltzur bat besterik ez dela izan, zehazki landutako plangintza bat, injinerutza sofistikatu baten obra gaitza, gu legez Elkarreko jabetzatik kanpo uzteko espreski asmatua»
Txostenaren hurrengo atalean Baionako megadenda proiektua jorratzen dute bi idazleok. Joan den udazkenean plazaratu zen Baionako Herriaren eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren arteko hitzarmena Baiona Ttipian megadenda bat zabaltzeko. Aipatu dokumentuan, Zabal liburudendako zenbait kideri leialtasunaren sari lanpostuak eskaintzen zaizkiela eta aldiz hasieratik hor den Maite Idirini (kantari ezaguna eta Apalategiren emaztea) langabezia agindu zaiola.
Fundazioaren sorrerako prozesu honetan bi irakasle idazleon eta enpresetako arduradunen artean egon den beste eztabaida bat argitaletxean «Pentsamendu landuaren saila» izeneko proiektua martxan jartzearen inguruan izan dute.
Deskribitzen duten honen guztiaren erantzule zazpi pertsona izendatzen dituzte Paulo Iztueta eta Jokin Apalategik:
«Zazpi aberats berri eta hiru familia: Jaka, Sors eta Lizarragaren holdingak»
«Zertara dator patroien eta langileen arteko elkar aditze itsusi hori inolako arazorik ez den lekuan?»
Hauek eta beste hainbat xehetasun eta balorazio dakartzan 14 orriko idatzia, enpresa eta talde barruko hainbat agiriz, errejistroetan dauden eskritura publikoen fotokopiekin eta Euskalgintza Elkarlanean Fundazioaren eta hizpide diren enpresa eta taldeen organigramarekin banatu dute, lan honetan Joxemartin Apalategi irakasleak lagundu diela eta lehen entrega baino ez dela argituz.
ARGIA idatziaren egileekin ipini da harremanetan, eta hauek inolako polemika edo gatazkatan sartzeko asmorik ez dutela adierazi digute. Ahalik eta jende gehienak beren idatzia eta horri erantsitako dokumentua bere osotasunean ezagutzea nahi dute, eta baldintza honen gainean daude prest debate batean sartzeko.
Otsailaren 4ko data daraman gutunean, Mikel Arrizabalagak dioenez, Apalategi eta Iztuetaren
«dokumentu horretan esaten den guztia gezurra dela»
«susmo gaizto horiek, interpretazio maltzurrak, tesitzat ematen diren azpijokoak, ez dute zerikusirik errealitatearekin»
Fundazioak bere bidea jorratzen jarraituko duela, euskara eta euskal kultura sortu, garatu, zabaldu eta indartu egin nahi duten guztiekin batean».
«zain gaude oraindik ere Gipuzkoako Foru Aldundiak noiz prestatuko transmisio horretarako formula fiskala, eta hark jakinarazi bezain laster gauzatuko dugu transmisio hori»
Fundazioak erantsitako beste dokumentu bat, Baionan 1999ko urtarrilaren 29an 29 "elkarkidek" sinatutako agiria dator. Honetan, Apalategi eta Iztuetaren jokabide desleiala salatzen dute, beren historiaren faltsukeria, eta hauei gogorarazten dieten 96ko ekaineko biltzar nagusian berek ere sinatu zutela Fundazioaren sorrera prozesua. Sinatzaileen artean Gexan Alfaro, Joxe Azurmendi, Battitta Larzabal, Argitxu Noblia, Joxe Manuel Odriozola, Pantxoa eta Peio kantariak eta Joan Mari Torrealdai.
Hirugarren agiria Elkarreko langileena da. Hauek bat datoz enpresak Fundazio bihurtzearekin, aldaketez informaturik egon omen dira eta
«ondasun guztiak fundaziora transmititzeko prozesua bide onean doala sinesten dugu, epeak betetzen ari direla, eta horrenbestez, ez dagoela inongo iruzurrik».
«froga gabeko susmo txarren gainetik egia bere lekuan ezartzeko»
«Fundazioaren sortzaile diren kide kudeatzaileek beti izan dutela garbi beraiek sortu eta kudeatzen zituzten enpresa guztietako ondasunak euskal kulturara itzuliko zituztela»
«Fundazioan egongo dira goian aipaturiko kideenak diren enpresa guztiak: argitaletxe, banaketari eta denda. Eta Emankor ere bai, noski, beti garbi egon den bezala».
«Azpikeriazko bestelako helbururik egoztea irainka aritzea da, sortzaileei min egiteko asmoz eta Fundazioari kalte egiteko gogoz»
Bi idazle ezagunen salaketa hor dago; euskal kultur industriako talderik indartsuenaren (eta tartean beste kulturgizon ospetsuen) erantzuna ere bai. Batzuek eta besteek beren buruen eta beren proiektuen izen ona eta prestijioa dituzte jokoan. Gerra luze, gogor eta sonatua izango dela dirudi
"Bake zubiak eraikitzeko laguntza" eskatu dio jendeari balkoitik egin duen lehen agerraldian.
“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]
Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.
Sorionekuak mugimenduak larunbaterako mobilizazioa deitu du. Goizean herriz herri Nafarroako zubietan elkartuko dira eta arratsaldean Iruñean manifestazioa abiatuko dute, Kostarapea parketik (Trinitarios-Tren parkea) abiatuta 17:30ean. Ireki ateak euskarari lelopean... [+]
Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]
Kartago, K.a. 814 inguruan. Feniziarrek kolonia bat fundatu zuten, eta Mediterraneo ekialdean nagusi zen zibilizazioa mendebaldera hedatu zen. Bi mende eta erdi geroago, Tiro feniziar metropolia gainbehera etorri zenean, Kartago independizatu egin zen eta bere eragina... [+]
Centre Delas erakundearen txosten batek 2023ko urriaz geroztik Tel Avivek eta Madrilek adostu dituzten armamentu salerosketak atera ditu argitara. Ikerketaren arabera, Espainiako Estatuko eta Israelgo enpresek ez dituzte inoiz hainbeste proiektu garatu elkarrekin, eta Israelgo... [+]
Ekintzaren erantzukizuna zazpi mendizalez osatutako talde batek hartu du, Jesús Vallés aktibista tartean. Ordesako Parke Nazionala (Aragoi) "abentura parke bat" bihurtu dela salatu du taldeak, eta "parkearen turistifikazioak eta kirol jardueren... [+]
Aroztegiako hirigintza proiektuaren lanak eteteagatik Baztango zazpi herritar epaituko dituzte maiatzaren 19tik 23ra. Auzipetuei elkartasuna adierazi eta beren absoluzioa eskatzeko kanpaldia hasi zuten igandean Elizondoko plazan, larunbatera arte. Aroztegiko Elkartasun... [+]
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak esan du litekeena dela "ertzainen baten jokabide desegokiaren" ondorioz zauritu izana gizona. Pertsona horrek salaketa jarri zuen eta Ertzaintzaren barne ikerketa batek baieztatu du foam jaurtigailu baten inpaktua jaso zuela.
Agerraldia egin dute asteazken arratsaldean, Bilbon, eta "Euskal Herriko gazte langileei" dei egin diete gaztetxeetara hurbiltzera, antolatzera, eta "horien alde borroka egitera". Polizia "gazte langileen aurkako estatuaren erreminta zapaltzailea" dela... [+]
.jpg)
Europako Irrati-telebisten Batasunari zuzendua da artisten maiatzaren 6ko agiria. Eurovisionen parte hartu izan duten 72 artistak ohartarazi dute Eurovisionek "ezin duela gizateriaren aurkako krimenak estaltzeko balio ukan".
