Honelako diskoa egitea autokritikaren emaitza da.

1995eko maiatzaren 28an

"Bidez bide" diskoa kaleratu du Guk taldeak ekain hasierarako
Honelako diskoa egitea autokritikaren emaitza da.
Sarasola-Borda izenak jasotzen du Guk taldearen sorrera. Beñat Sarasola eta Joanes Borda hasi baitziren kantuan gitarra soil baten babesean. Urteak igaro eta Pampi Lacarrieu eta Eneko Labeguerierekin laukotea esatua zen. Lau baita ere sorbaldan dituzten diskoak eta "Bidez bide" izenekoa amaitu dute orain. 25 urtetan urratutako ibilbideaz aritu gara Uztaritzera gerturatuta.
Noiz eta nork sortu zuen Guk?
Guk-en sorreran, 68-69 urteetan, Beñat Sarasola eta Joanes Borda ziren soilik eta abestiak egiten genituen. Baina ez ginen luzaz aritu biak bakarrik. Pampi Lacarrieu sartu zen eta gerora beste bi musikari, Pier Paul Baezaitz eta Davant. Orduan antzerki moduko emanaldiak eskaintzeari ekin genion. Era honetara, abestiei litura ematea lortu genuen, istorio bat pentsatuz: "Aita-seme-laborari" izena zeraman ikuskizun hark.
Nola gogoratzen duzue garai hura?
Abertzaletasuna hasten zen; iheslariak... giroa sortzen. Behin Errenterira kantaldia eskeintzera joan eta nahiko harrituta geratu ginen, jendeak txalo bizian hartu zituen gure kantuak. Iparraldetik Hegoaldera joan eta desberdintasuna nabaria zen. Bestalde, iheslariekin ere anitz gauza ikasi genituen Euskal Herriari buruz, eta abertzaletasunari buruz.
Egoerak kantari bezala konpromezu politikoa eskatzen al zizuten?
Garai hartan abertzale gazteak ginen. Enbatako hastapenak ziren. Baino abertzaleak beti multzo txikian egoten ziren. "Aita-seme-laborari" egitearekin batera, ordea, arazo soziala abertzale-politiko arazoari lotzea lortu zuen taldeak. Iparraldean urrats handia izan zen hori. Kontuan hartu hainbat laborari bestela ez zirela sekula kantaldietara etorriko. Izan ere, ordura artekoak abertzaleen kantaldiak ziren, mitinen antza hartzen zutenak. Bazen muga herri eta abertzale gazteen artean. Aldiz, antzerki horri esker laborariak bere burua arazoan barne ikusten zuen. Mugimendu sindikalista Iparraldean, ELB eta abar, antzerki horren ondotik sortuak dira.
Zer kontatzen zen "Aita-seme-laborari"n?
Etxealde bateko semak egun batean Parisera bizitzera joatea erabaki eta aitari esan dio: "Han badakit bizi ederra dela". Mutikoak aitarekin errieta izan baina azkenean aitak Parisera joatea utzi dio. Parisen bere buruari hainbat galdera egin ostean, "Zer ari naiz ni hemen?", berriz itzuliko da; aitari barkamena eskatu eta hitza eman lanean hasiko dela serioski.
Borda zen aita, Pampi semea eta Beñat txapelduna: diputatua. Honek aitari ez kezkatzeko esaten zion: "Arazorik baduzue etorri ni ikustera". Hori galdu egin da pixka bat baino garai hartan hiru pertsonai ziren garrantzitsuenak: medikua, alkatea eta apaiza, herriko buruak.
Ikuskizun hark deskribatzen zuen laborarien giroak eta egungoak ba al dute zerikusirik?
Bada desberdintasunik. Izan ere, gaur sumatzen da gazte anitzek etxaldearen segida hartzen dutela. Giro ekonomikoa aldatu egin da. Teknologia, aurrerakuntzak... Bada, ordea, orain nahikeria gazteriarengan herrian segitzeko. Abertzaletasunak eman du hori eta baita hirietan lan gutxiago egoteak ere.
Zenbat disko kaleratu dituzue?
Eneko Labeguerie sartzerako 45 itzuliko bi disko txiki. Ondoren, "langile laborari eta nagusi" bikoitza; eta "gerlarik ez"; "herria zain" eta "arrozten". Eta orain azkena, "bidez-bide". "Arrozten"ek esaten zuen nola abertzale gazteak arrotz sentitzen ziren bere herrian; politikari frantsesek zer egiten zuten gure ideiak eta esanak arrozteko.
"Bidez-bide" honetaraino zein ibilbide egin duzue?
Sekula ez dugu izan disko honetan erabilitako musika moldaketarik. Aurrekoetan askoz ere sintetikoagoa zen musika. Bestalde, "bidez-bide", musika aldetik aberatsagoa da. Gitarra, kontrabaxua eta bajoa erabiliak genituen aurrez, baina oraingo honetan horietaz gain, 11 instrumentu sartu ditugu: xirula, pianoa, kontrabaxua, trikitixa, txeloa, perkusioak. Gaur entzuten den musika moldeti hurbilago dago. Bestalde, kanpoko bi musikarik egin dituzte moldaketak: Joxerra Senperenak eta Jean Lou Corihonsek.
Lehenago, borrokako abestiak egiten genituen. Aldiz, honetan badira horietaz gain sentimentalak, taldeko abestiak; batzuk alaiagoak, besteak tristeagoak. Borroka borroka da, zure baitan duzu, baino ez duzu hori bakarrik. Hori baizik ez duena ez da osoa. Lehen ez ginen hortik ateratzen; beti har berari jarraitzen genion eta pentsatu genuen besterik ere bagenuela esateko.
Hitzak zuek eginal al dira disko honetan?
Badira bi poema Mixel Labegueriek eginak. Gordeta zeuden eta horiek hartu eta kopla batzuk gehituz eta beste batzuk kenduz idatzi ditugu bi abesti. Badira beste bi poema, "kateak" eta "ardi saldoa", Xanti Iparragirrerenak; horiek ere musikatu ditugu. Eta beste bi poema anonimoak dira: iheslari bat hemengo neska abertzale batekin ibiltzen zen eta egun batean neska espetxean gertatu da. Lagun horrek poemak bidaltzen zizkion hara. Espetxetik atera, eta behin, Baionan ostatu batean neska berak Enekok musikatu nahiez gero poemak hor zituela esan zuen. Poema horiek bildu eta bi musikatu ziren: "oroitzapen" eta "emakume". Gainontzeko sei kantuen hitzak gureak dira.
25 urte inguru berri kantari. Nola ikusten duzue kantagintza egun?
Publikoa galdu du. Jendea geroz eta gutxiago joaten da kantaldietara. Iparraldean, gainera, ez da entzule gehiegirik, hala ere irratirik ez zenean ere kantaldi arrakastatsuenak 600 lagun biltzen zituen hemen. Irratia ez zegoenean kantaldira joan beharra zegoen taldeak entzutera. Orain goizean gure kantekin hasten dira ardiak jezten.
Rock kontzertuek kendu al dizuete lekurik?
Gasteriaren gustuak aldatu egin dira: orain nahiago dute rocka. Rockak bere pubikoa badu eta egia da folk mailan edo kantu tradizional mailan entzuleak gutxitu direla. Ez da txarra hori. Orain jendea hurbilarazteko, kantaldiak onak behar bait du izan. Ez da pentsatu behar soilik rockaren errua denik. Kalitateari ere begiratu behar zaio. Kantaldia ona bada jendea etorriko da. Iparraldean, bestelade, arazo larria dugu areto gabeziarekin.
Zenbat kantaldi eskaintzen dituzue urtean?
20ren bat. Aurrekontua kontuan harturik ziur aurten gutxiago direla. Larrañera joan behar dugu eta han izugarrizko arazoa sortuko da. Larrañen 200 arima dira; kantaldia antolatzekotan, kanpotik jendeak etorri beharko du aretoak betetzeko. Aurrekontua, berriz, 11 mila liberakoa da gure buruak ordaindu gabe, soilik musikariak eta gainontzeko elementuak ordainduz. Eta noski, herri txiki batean ez dago hortik etekin ikaragarririk ateratzerik.
Zein etorkizun du euskal musikak?
Irratiek asko laguntzen dute horretan. Euskal musikaren egoera euskal kantariek egiten dutenetik dator. Euskaldun kantari bakoitzak autokritika egin behar du eta daramatzan urte horietan guztietan zein bide egin duen eta ea hobetu daitekeen.
Zuek egina duzue autokritika?
Honelako diskoa egin eta beste musikari batzuk onartzea da autokritikaren emaitza. Noski, gu ez gara profesionalak eta musika ondo egiteko denbora igaro behar da, baina Guk-en lehen diskoa eta orain aterako dena entzunez gero... honetan hutsak badira, baina hobetu da. Bakoitzak hori egiten badu kantagintzak ez du beldurrik ukanen.
Luzaroan izango al da Guk?
Bizarra zuritzen hasia zaigu bainan taldeak jarraitzen ez badu ere, gisa honetako talde batentzat sail horretan bada lekurik. Soilik taldearen onerako bada jarraituko du. Azken diskoaren modukoak egin ezkero bai. Historia egin? Eusko Jaurlaritzak atera duen entziklopedia bat ikusi dugu. Bertan, Guk taldeak geroztik sortutako hainbat talde aipatu arren, gutaz ez da hitz egiten. Eusko Jaurlaritzarekin ez dugu harreman honik. Hitzekin bada zeozer, ez dituzte gustukoak nonbait...
Maite Artola.
36-38

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakGUK
EgileezARTOLA6Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

"Badira hartzea merezi duten arriskuak, genozidioa gelditu behar dugu"

Zigor Olabarria Oleaga

EAJk Mundakako bere alkatea presionatzen zuen, udaleko idazkariaren gainetik aritzeko

Xabier Letona Biteri

Sionismoaren kontrako juduak jazartzen ari dira Alemanian

Gedar

Ez da zapalkuntza? Orduan, asimilazioa

Ane Ablanedo Larrion

"40 landare mota ditugu oihan baratzean, urte osoan bertatik jateko eta tresna xinpleekin lantzeko"

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-04-22 | Garbiñe Larrea Iturralde

Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]

2024-04-22 | Eneko Bachiller Otamendi

Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]

2024-04-22 | Jakoba Errekondo

Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.

2024-04-22 | Garazi Zabaleta

Txaramela

Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]

2024-04-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

'Cristóbal Balenciaga' telesaila

"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]

Eguneraketa berriak daude