"«El Mundo del siglo XXI» egunkarian informazioa profesionalen esku dago"


1991ko maiatzaren 19an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
David Barberorekin "El Mundo" egunkariaren proiektu berriaz
DAVID BARBERO
"«El Mundo del siglo XXI» egunkarian informazioa profesionalen esku dago"
Atzeratuta baina azkenean maiatzaren 14an atera zen "El Mundo Vasco" Euskal Herriko kioskoetara. Oraingoz bere bigarren fasean ari da David Barberok zuzendariak dioskunez Komuinikabideen alorrean esperientzia handiko gizona dugu Barbero: "Informaciones", "Berriak", "Deia", ETB eta orain «E1 Mundo»n. EHUn ere aritu da irakasle gisa.
ARGIA. Euskal Herriko hainbat proiektu desberdinetan ibili ondoren, zerk bultzatu zaitu proiektu honetara?
DAVID BARBERO. ETBn gustora nengoen, baina urte asko neraman besaulki eder batean jarrita eta hori txarra da. Besaulkian pegatuta geratzea arriskutsua da. Bestalde, ezin nuen horrelako aukerarik galdu. Diru gehiago ere irabazten dut baina lana ere askoz handiagoa da. Dena den, aurrerago egoera lasaituko dela uste dut.
A. Hitzegin dezagun egunkariaz, tiradaz, kazetariez, fase desberdinez...
D.B. Egunkariari dagokionean Madrilekoaz asko baliatuko da baina bere sail propio eta desberdinak izango ditu. Politikan sei edo zazpi orrialde guztiz gureak. Eritzietan %50 aldatuko dugu eta: estatu eta nazioartekoetan oso antzera; esatera, editoriala hiruzpalau aldiz aldatuko dugu astean. Gainontzeko sailak egokituak izango dira.
Tiradari dagokionez oraingoz helburuez bakarrik hitz egin dezakegu, baina orain 8.000 ale botatzen baditugu, urrian bigarren fasea amaitu orduko 16.000 saldu nahi ditugu. Eta edizio lokalekin hasten garenean 32.000 aletan kokatu dugu gure helburua. Helburua handiguratsua da, eta beste proiektu batzu ez dira horretara heldu izan, baina guk saioa egingo dugu.
Oraindik asko kolaboratzaile gisa daude, eta ez dakigu zenbat geldituko diren, baina hemen Bilbon 20-25 izango gara, Donostian 12-13 eta berdin Gasteizen. Lan talde gaztea da, gehienak unibertsitatetik ia atera berriak.
A. Proiektu hau hasieran 90eko gabonak baino lehenago atera behar zuen, diru arazoak zirela eta atzeratu dela aipatu izan da.
D.B. Hasieran uste genuen errotatiba beste enpresa baten eskuetan geratuko zela, eta oinarri horrekin guk diru eta denbora gutxiago inbertitu behar genuen. Bertan botako dira inguruko probintzia eta erregioetan aterako diren "El Mundo" desberdinak. Estatu espainiarrean errotatibarik egiten ez denez, Ingalaterratik ekarri behar izan dugu. Honek proiektua atzeratu eta garestitu egin du.
A. Diru bilketarekin ere izan dituzue arazoak...
D.B. Errotatiba barik gure proiektua 600 milioitakoa zen eta errotatibarekin 900era igo zuen. Diru bilketarekin inoiz ez da arazorik izan, "El Mundo"ko Madrileko akzionistak hasieratik izan dira prest hemen sartu beharreko dirua sartzeko, Madrilekoa horren arrakastatsua izan da, ezen hango akzionistak sortzen diren gainontzeko proiektuetan ere buru belarri sartzeko prest dauden.
Madrileko "El Mundo"k kapitalaren %51 du (Unidad Editorial:), eta gehiago ere jar dezake, ez dugu diru arazorik. Baina, guk bertako ahalik eta kapital kopururik handiena bildu nahi dugu, Madrileko kapitalaz bakarrik osaturiko enpresa ez bait zaigu interesatzen. Hemengo kapitala lortzeko arazo gehiago izan ditugu, orain erdi inguruan gaude eta apur-apurka gainontzekoa osatzen ari gara.
A. Madrileko "EI Mundo"k kapitalaren %51 edukitzeak egunkariaren kontrolarekin zerikusi zuzena izango du, ez?
D.B. Ez, ez. Bai Madrilekoan eta baita El Mundo Vascon ere, kapitalaren kopururik garrantzitsuena egunkariko profesionalen eskutan dago: Madrilekoan %30 eta hemengoan %25 inguru. Profesionalek eurek jarri dute dirua, baina horrez gain beste akzionista batzuren dirua ere jaso dute. Gabonetako loteriaren partizipazio askorekin bezala egiten da, ehuneko hainbat loteriarako eta beste portzentaia saldu duenarentzat. Berdintsu akzioekin ere, norbaitek diru kopuru zehatz bat jartzen du eta horretatik ehuneko bat langileen eskura doa.
Proiektu honetan zerbait argi badago, informazioa profesionalen esku dagoela da, eta haien gainean ez dagoela inor informazioa kontrolatzeko. Independienteak izango garela diogunean, independentzia ekonomikoa esan nahi du, inork ez digula aginduko norantz abiatu behar dugun.
A. Oraintsu izan duzuee ztabaida"EI Independiente" egunkarikoekin, ONCEk haren akzio gehienak zituela zenioten, haiek aldiz PPko Aznar zeuen akzionisten artean zegoela... Ez daude oso argi, beraz, akzio eta kontrol kontu horiek.
D.B. "El Independiente"k esaten zuen akzio portzentaia txiki bat Aznarren eskuetan zegoela. Ez, Aznar ez da akzionista. Baina, izan balitz ere berdin litzaidake. Aldrebes, milio batzu sartu izan balitu hobeto, eta Arzallusek ere berdin, eta Jon Idigorasek ere bai... Kontrola guk izanda, nigatik pezetatxo batzu dituen edonork sar dezake dirua. Azken finean dirua irabazteko medio bat da eta gaur egun "El Mundo"ko akzioak oso ondo kotizaten dira.
A. Akzionisten artean EAko ugari omen dago.
D.B. Ez, ez da egia. Esaterako administrazio kontseiluan ez dago EAko inor, edo hobeto esanda ez dago inongo alderdiko jenderik. Badaude EA eta EAJko akzionistak baina oso kopuru txikian. Guk gure irakurleen artean egin ditugun inkesten artean bloke nagusiak EA, HB eta EE dira.
A. Euskal Henrriko prentsa esparrua oso finkoa da, zein leku hartzea espero duzue zuek, edo zeini kenduko dizkiozue irakurleak?
D.B. Euskal Herriko prentsaren egoera ez da normala. Batetik bi egunkari alderdi politikoen esku daudenak –"Deia'' eta "Egin" eta beste biak–"El Diario Vasco" eta "El Correo Español" familia baten esku, Ibarratarren esku alegia. Normalizazio prozesua izan behar da eta bi zentzutan: batetik alderdien eskuetan egongo ez diren egunkariak, eta bestetik gutxi gora behera esparru sozial guztia odezkatuko duten egunkariak.
Guk "El Correo" eta "El Diario"ren irakurlego laiko eta ezkertiarrena hartu nahi dugu. Eta bestetik "Egin" eta "Deia"ko irakurleei interesatuko zaie euren alderdiek erizten dutena jakitea, baina baita beste medio batzuk pentsatzen dutena cre.
A. Baina egunkariei alderdi baten inguruan egon ala ez, guztiei ikusten zaie kutsu jakin bat. Akaso "E1 Mundo Vasco"k ez du horrelakorik izango.
D.B. Madrilekoaren proiektua anaia denez, ez dut uste horrelakorik gertatuko zaionik, txarra litzateke gainera. Baina dena den baditugu oinarri ideologiko batzu, nahiz eta oso orokorrak diren: Demokrazia eta autonomiaren defentsa gizabanakoaren defentsa boterearen aurrean... Madrileko "El Mundo"ren ezaugarri nagusienetahoa gobern zentralarekin duen zentzu kritiko handia da, eta suposatzen dut hemen guk ere EAEko gobernuaren iharduera gertutik jarraituko dugula.
A. Independentzia7 eta gobernuaren jokaeraz hitz eginez, zer erizten diozu euskal egunkariaren inguruan gobernuak duen proiektuaz, eta iragarri duen 900 milioiko defizitaz?
D.B. Uste dut instituzio politikoak ez dutela izan behar inongo komunikabideren jabetzarik. Ez naiz ari prentsaz bakarrik, guztietaz ari naiz. Ekimen pribatuak nekez atera dezake berak bakarrik euskarazko mediorik, defizitarioa baita da. Horregatik uste dut instituzioek lagundu eta subentzionatu egin beharko lituzketela. Kontrolari dagokionean, gutxiengo erizpide abstraktu butzuekin, profesionalen esku delegatu beharko litzatekeela uste dut.
900 milioiko defizit horrek, nahiz eta proiektua ez dudan aztertu, izutu egiten nau eta uste dut larregitxo dela, gureak osorik 900 kostatzen bait du.
A. Edonorekiko independentzia aldarritatzen ari zarete lau haizetara. Politikoki kerri hau nazionalista eta ez nazionalisten artean banatzen da. Ze jarrera hartuko duzue zuek.
D.B. Guk argi eta garbi aldarrikatzen dugu herri honetako biztanleek beren etorkizuna erabakitzeko duten eskubidea, hots, autodeterminazio eskubidearen alde gaude. Nik ez dakit horrek non kokatzen gaituen, baina horrez gain oso argi dugu Euskal Herriko arazoak modu baketsuan defendatu behar direla. Erratu ahal izango gara erabakietan baina guk hartutakoak izango dira.
A. Eta Madrilekiko izan dezakezuen menpekotasunaz.
D.B. Teorikoki, haiek ez dizkigute erizpideak jartzen gure lanerako. Nazioarteko eta estatuko gauzak napusiki handik etorriko dira baina bertako gauzez idazteko ez zaigu inor etorriko.Orain arte ez zaigu erizpiderik inposatu, baina balego ikusiko genuke onartu ala ez. Eztabaidatzekoa litzateke.
A. Nola jokatuko duzue Nafarroarekin?
D. B. Ez dago garbi. Proiektua Madriletik dator eta han ere oraindik ez dakite Nafarroarako "El Mundo de Navarra" sortuko duten ala ez, nahiz eta seguru asko ez. Guk printzipioz zabaldu egingo: dugu Nafarroan. Baina Madrilekoa ere han izango da, orduan gehien irakurtzen dena mantenduko da. Informazioari dagokionean guk Nafarroako informazioa ere sartu egingo dugu. "EI Mundo de Navarra" sortuko balitz orduan ez, zeren eta bestela konpetenizia egingo genioke. Baina ikusi egin behar zein saltzen den gehiago.
A. Ze tratamendu izango du euskarak "EI Mundo Vasco"n?
D.B. Euskara gutxi sartuko dugu eta batik bat kultur alorreko albisteetan. Eritzian eta kolaborazioetan zentratuko da informazioan baino gehiago. Beti izango dira hiruzpalau artikulu, gehiago ez; idazten dena oso ondo idatzitakoa izango da, kalitatezko idazleekin.

NORTASUN AGIRIA
Zoriontsua da komunikabideen munduan, eta orain arte sekulako zortea izan duela aitortzen du irrifartsu
Antzerki munduarekin, ordea, ez dago horren gustora: «Idatzi dudana eskenategian ikustea gustatuko litzaidake»
"El enamorado" lanarekin Eusko Jaurlaritzaren antzerki sariaren irabazlea eta Madrileko Calderon de la Barca saria «Esto no es la vida de la madre de Mario»rekin
«Berriak» aldizkaria, «Deia» eta ETBren sorreretan aritutakoa
Bere ilusio handienetakoa: «Euskal Herri askea baina independentzia berba ekidituz»

Xabier Letona
35-38


GaiezKomunikabidPrentsaEgunkariakEl Mundo
PertsonaiazBARBERO1
EgileezLETONA1Komunikabid

Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


Eguneraketa berriak daude