Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2025eko ekainaren 21ean

"PSErekin lotzeak onurak ekar ditzake baina garantiarik egon behar du"

1990ko martxoaren 18an

Inprimatu

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Egin ARGIAkoa

Joxe Ramon Belokirekin elkarrizketan.
Joxe Ramon Beloki, 'Deia'ko komentarista politikoa
"PSErekin lotzeak onurak ekar ditzake baina garantiarik egon behar du"
Joxe Ramon Beloki alderdi jeltzaleak agintzen zion politikagintzatik kazetaritzara pasa zen, 'Deia' egunkerira hain zuzen; egunkeri honetako politika orrialdeeteko ardura eta bertako politikari buruzko eritzi artikulu gehienak bereak izan ohi dira. Elkar hizketa honen muina laister Hegoaldeko Komunitate autonomoan izango diren hauteskundeak eta PNV PSOE ezkontza izan da.
ARGIA.–Herri Batasuna udaletxeetara joateaz gain, beste instituzioetara agerizeak HB bera behartua dagoela edota jarritako baldintza batzu betetzen ari dela uste al duzu?
Joxe Ramon Beloki.–Dudarik ez dago zerbait nahi duela, baina alderdi guztiek beti zerbait nahi dute. Hau da, Nafarroan sartu beharra dagoela har dezake helburutzat, eta helburu hau Instituzio guztietara joaten den batek ere izan dezake. Gero, helburu bera izanik, batek bide bat edo beste bat aukeratzerakoan batek hanka sartu eta besteak asma dezake.
Herri Batasunaren kasuan, ez du hartu nire eritziz, ez bakarrik hartu behar zen bidea, baizik eta hartu duen bideak ez dio bere helburuetara ere iristen uzten. Argiago esanik, HBk gizarte honetako toki guztietan egon nahi du, baina ez egotekoaren bidea aukeratu duenez, bide hau ordezkatzen egon behar du une oro. Eta hau da bere problema handia. Zergatik hartu zuen bide hori eta abar beste istorio bat da. Alde honetatik, nik uste dut HBn 'ekibokazio' hau sufritzen duen jendea dagoela eta 'ekibokazioa' diot irteera tsarra ikusten zaiolako.
A.–Irteera txarrak zer esan nahi du?
J.R.B.–Zaila, oso zaila. Bota daiteke biharko edo etzirako baina paperean marraztutako irteera paperean idatzitakoa da soilik.
A.–EE, PNV eta EA Madrilgo nahiz Gasteizko parlamentuetara doazenean gertakari normaltzat hartzen da; HB duanean, ordea, bestelako irakurketa egiten da. Zure eritziz, jokaera hau HBren aipatutako irteerarantz urrats bat da edota esan bezala, duen arazo baten konpondu nahi izatea?
J.R.B.–Arazo bat dauka eta arazo horri irteerak bilatzeko prozesuan urrats batzu direla uste dut.
A.Alderdiaren arazoa konpontzeko besterik ez?
J.R.B.–Alor guztietan sartu nahia, egitura politiko bat egituratu nahia, egitura hau dinamizatu nahia, bere burua isolaturik ikusi nahi ez izatea... Hau bere problema da. Beste kontua da Herri Batasuna Legebiltzarrera joaten denean, orduan beste gauza batzu ere gertatzen dira, Legebiltzarrak bere osotasuna hartzen duela kasu, baina HBren presentzia egonkorra balitz orduan beste mugimendu politiko batzu abiatuko lirateke. Hau gertatzen ez denez ez dago Legebilizarra oraindik osatua.
A.–Eta negoziaketa prozesu bateranzko bidean erraz al dezake HBren instituzioetara joateko iniziatiba posible batek?
J.R.B.–Nik ez dakit honelako baldinizarik baldin badago nork jarri duen. Hori bai, ni ziur naiz Herri Batasuna Legebiltzarrera etorriko balitz ETAren arazoa lehenago konponduko litzatekeela. Ez dakit baldintzapen prozesua den ala ez, baina HB eta ETA bereziko balira arazoa lehenago konponduko litzateke.
A.–Euskal Herrian politika egiten dutenen artean bada pertsonaren mitoa, hau da, alderdien gainetik hariak mugitzen dituzten pertsonak. Ongi da kusazu hori?
J.R.B.–Alderdiak erakunde batzu dira, beraz arauak dituzte eta hauek bete behar izaten dira, eta arau hauek bete ahala erabaki asko harizen dira alderdietan. Hala ere, honek ez du esan nahi pertsona batzuk liderazgorik ez dutenik, baina hau ez da alderdien arazoa, hau gizartean eta leku guztietan gertatzen da.
Dena den, alderdi guztietan ez dakit, baina batzuetan bederen erakunderik gabeko liderrak hutsaren hurrengoak direla ikasi da.
A.–Hau PNVri Arzalluzekin gertatu zaio?
J.R.B.–PNVk ikasgai hau oso ongi ikasi duela uste dut eta segurienik beste batzuk ere bai. Zirkunstantzi batzuk zure alderdia ahul dezakete eta orduan liderrak gehiegizko papera joka dezake edo getiegizko papera joka eraztera eraman dezakete. Azkenean bere eritzia da erabakikorra. Nire eritzia da herri batek zenbat eta erakundeetan sinesmen handiagoa izan, orduan eta sendoagoa izango dela.
A.–Beste gai bati helduz, zergatik uste duzu Ajuria Eneako paktoa sortzen dela Gasteizko parlamentua hortxe dagoenean?
J.R.B.– Ajuria Eneako paktoa Parlamentuak egiten du bere ondoren. Bistakoa da araudi parlamentarioak ez direla beti egokienak gauza guztiak egiteko, hau da, bere joka-legeak ditu etab. Ajuria Enean bildu ordez Legebiltzarreko areto batean biltzea pentsa zitekeen baina azkenean ez zen pleno batean aterako hori. Erabaki batzu hartzerakoan errealismoz jokatu beharra dago eta gauza batzu erabakitzen dira txoko batean bilduz eta beste batzu Parlamentuan. Hala ere, bion artean erabateko kontraposizorik ez dago, Ajuria Eneako paktoa Legebiltzarraren paktoa bait da.
Zergatik? Une kointural egokia zegoela uste dut: batetik, Lehendakariak politika orokorreko eztabaidan esan zuen arazo horretan lideriza hartzeko prest zegoela; Parlamentuan esaten da hori, bestetik honek onartzen du eta gero Ajuria Enean gauzatzen da. Ajuria Eneako paktoa deitzen da baina Gasteizko Parlamentukoa dei geniezaioke.
A.–Beraz, Parlamentuaren ordezkarien oneritziz ere har daitezke Parlamentutik at hainbat erabaki.
J.R.B.–Bai, baina azkenean Parlamentuan ere hartu beharko dira. Formalki bi alderdi edozein kale kantoian adostasun batera irits daitezke baina gero Parlamentuan gauzatuko da benetan.
A.–Azken aldian, badirudi, HB eta ETAren kontrako estrategia dela gainerako euskal alderdiak lotzen dituena. Eritzi berekoa al zara?
J.R.B.–Horrek ere lotzen dituela esan behar da. Bistan da HBk ez zuela Autonomi Estatutoa negoziatu, aitzitik, kontra jarri zen, kontrako diskurtsoa egin du. Bistakoa da beraz, erasotua bazara erasotzailearen kontra jotzea; HB kontra jarri zen eta horren kontra jotzen dute EE. PNV eta EAk. Hala ere, honezaz gain, autodeterminazio eskubidearen inguruko kontu honek elkartu ditu, Senaturako programan ere nahikoa bat egon zirela uste dut eta gobernu programa batek bil ditzake.
A.–Komunitate autonomoko hauteskundeak-gainean ditugunean eta aldaketa handirik gertatzeko ezer gauzatu ez denean zerk puska dezake EE, EA eta PNVren artean osatutako gobernu bat?
J.R.B.–Hau aukera bat da, lojika handiagoa luke 'zerk puska dezake PNV eta PSOEren arteko gobernua?'galderak. Zein zio egon daiteke hiruok elkartzeko garbi dagoela uste dut. Zerk egin ez dezake hori posible? Honetarako ere ziorik bada, zeren Historia atzean utzi behar da baina ahaztu ez.
A.–Galderari buelta emanez, zerk lotu dezake PNV PSOErekin berriro ere goberna dezan?
J.R.B.–Oso desberdina litzateke PNV haziko balitz, hots, lehentasuna nabarmen hartuko balu PSOErekin zein baldintzatan lotuko litzatekeen ikustea. Ez dago hipotesi baten kontua, hipotesi desberdinak egin behar direla baizik. Alde onak: transferentzietan hainbat gauza aurreratu da, eta bide honetatik etorri behar duenak lortzeko aukera badago, bada lot dadila. Hala ere, alde on eta txarren arteko ekuazioa oraindik egin gabe dagoela eta emaitza zein izango ote zen inork ez dakiela uste dut. Era berean, abertzaleen arteko gobernua osatua behar den eztabaida hortik dabil, honen alde on eta txarrak neurtu nahian.
Alternatibak hortxe daude, gaur egun gainera orain arte PNVk PSOErekin eramandako politita berdin-berdin beste lau urtez luzatzeari jende askok beldur handia dio. Hauteskundeen ondorengo emaitzak hartu eta eragiketa asko egingo da, zein norekin lotu eta zer konpon daitekeen aztertuko da. Mapa politikoaren bilakaera ez dago bukatua eta mugitzen ari denaren inpresioa daukat.
A.–Badirudi PSE.PSOEk Madrilekiko zubiarena egiten duela. PNVk EA eta EEren aukera egingo balu, ez al li tzateke MadrilHego Euskal Herria enfrentamendua handituko?
J.R.B.–Ez PNV, EA eta EErengatik. Gobernu batean zein bestean PNVk paper berari eutsiko lioke. Eta hemen galdera bat dago: PSOEk zein jarrera hartuko luke? PSOEk txantaia antzekoak egiteko modua daukala, autodeterminazioaren inguruan egin duena hain zuzen ere. Zaila da ulertzea Madrilgo gobernu bat tranferentzia edo Autonomi Estatutoaren garapen bide honetan horri lotua egotea. Horretaraino iristeko gai al dira?
Badirudi, PSE-PSOE Madrilekiko zubia dela eta Madrilekiko distantzia gorde nahi duela baina zein izan daiteke bere zubigintza zubiaren alde batera ipintzen bada?
A.– Hauteskunde bezperan esaten da guzti hori.
J.R.B.–Hori da inpresioa. Hori bakarrik baldin bada, hurrengoan PSEri esan beharko zaio berarekin hitz egingo dela baina sinadura beste batek bota beharko duela. PSErekin ezkontzeak abantailak ekar ditzake baina garantiarik egon behar du.
Hurrengo gobernua PNVk nabiz PSOEk eratu, elkarren berri lehen bainó askoz gehiago jakinez sinatuko dela uste dut.
A.– PNVk PSOEk eragindako ji poiengandik ikasi al du?
J.R.B.–Bai, asko gainera.
A.–Egun aidean dagoen beste gala ETA eta Madrilgo gobernuaren arteko negoziaketa da. Badirudi, bion artean ezin dela negoziaketarik burutu, baina elkar hizketa politikoak izan zirela altortu du PSOEk. Zuk PSOEk negoziaketa prozesuari ez diola helduko uste duzu?
J.R.B.–Oso zaila da abenturatzea, baina denborak aurrera jo ahala baldintzapen objetibo gutxiago, txarragoak bukaera on baterako daudela uste dut. Zein da bukaera ona?.Bukaera elkarrizketatua, politikoa edota deitu nahi bezala, hori semantika arazoa da. Baina zenbat eta gehiago atzeratu orduan eta irteera txarragoa.|
A.–Zuk lehen esan duzu PSErekin negoziatzerakoan garantiak behar direla. ETAk Alferrekoa puskatu zenean gauza beretsua esaten zuen PSOEz, hau da, zerbait sinatu ondoren Madrila bueltatzerakoan PSOEk ezezkoa jaso eta akordio puskatu egin zuela zioen. Hor al dakusazu funtsezkoen arazoa?
J.R.B.–Nik PSErekin gauza batzu negozia ditzaket, beste batzu Madrilgo gobernuarekin. ETAk, eta nire eritziz hortxe sartzen du hanka, Madrilekin negoziatu nahi du, denok kanpoan utziaz. Euskararena hemen negoziatu behar dela ziur naiz, eta Nafarroarena ere bai, etab. etab.
A.–Beraz, guztia negozia daiteke hemen?
J.R.B.–Negoziatu bai; honek ez du esan nahi hemen negoziatuta bakarrik gauzak bukatzen direnik. Nik ez dut sinesten batek pentsa dezakeenik Madrilen Bilbon baino hobeto konponduko dituenik gauzak.
XABIER LEKUONA.

Jose Ramon Beloki, Deia egunkariko komentarista politikoa.
"Orain arte PNVk PSOErekin eramandako politika berdin berdin beste lau urtez luzatzeari jende askok beldur handia dio".
"Hurrengoan PSEri esan beharko zaio berarekin hitz egingo dela baina sinadura beste batek bota beharko duela".
8-10

GaiezKomunikabidPrentsaEgunkariakDeia
GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakJaurlaritza
PertsonaiazBELOKI4
EgileezLEKUONA6Politika

ASTEKARIA

1284. zenbakia

1990ko martxoaren 18a

ASTEKARIA PDF-an

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Berrikuntza egiteak prozesuan gorabehera asko dakar batzuetan, eta hala behar du”

Mikel Garcia Idiakez

“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Amets Aranguren Arrieta

Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Maria Ortega Zubiate

Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Jon Fernández González

NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Xabier Letona Biteri

Azkenak

2025-06-21 | Abarka Antzerki taldea

Besaulkiak

MULTIMEDIA - Antzezlana

2025-06-20 | Xabier Letona Biteri

NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.

2025-06-20 | Eneko Imaz Galparsoro

Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena

2025-06-20 | Xabier Letona Biteri

Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.

2025-06-20 | Jon Fernández González

2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.

2025-06-20 | Beranduegi

5x20: Ez ahaztu espainolak garela

MULTIMEDIA - Beranduegi

2025-06-20 | Jon Fernández González

Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki

2025-06-20 | Eneko Imaz Galparsoro

Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]

2025-06-20 | Jon Fernández González

Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.

2025-06-20 | Maria Ortega Zubiate

Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.

2025-06-20 | Aimar Lopez | Antxeta Irratia

Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]

2025-06-20 | Gedar

Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.

2025-06-20 | Jon Fernández González

Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.

2025-06-20 | Jenofa Berhokoirigoin

Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]

2025-06-20 | Olaia L. Garaialde

Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.

Eguneraketa berriak daude