T. Etxaburu: "Administrazioko ikasleek mantentzen dute gure matrilulaketa"


1989ko azaroaren 19an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Bilboko Elkarlan-eko Teo Etxabururi elkarrizketa.

BILBOKO EUSKALTEGI HOMOLOGATUAK ELKARLAN-EN BILDUTA
T. Etxaburu: "Administrazioko ikasleek mantentzen dute gure matrilulaketa"
Bilbon helduen alfabetatze euskalduntze lanean ari den Elkarlan-ekin solastatu gara matrikulaketa aferaz. Elkarlan-en biltzen dira Gabriel Aresti, J.M. Zabala, Uribarri eta Bilbo Zaharra euskaltegi homologatuak, bakoitzak autonomikoki funtzionatzen duela.
Pasatu den astean AEKko ordezkariekin mintzatu ginen matrikulazio gai larriaren inguruan. Aste honetan Elkarlan bilbotarrekin, hurrengoetan jarraituko dugularik HABE eta Ikas eta Ari-ko eritziak biltzen.
ARGIA.–Ezkor samar ikusten da orohar helduen alfabetatze euskalduntzearen etorkizuna. Zein da zuen eritzia?
TEO ETXABURU.– Kontua da helduen euskalduntze alfabetatzea lotua dagoela euskaren egoerarekin berarekin. Zentzu honetan ez da zuzenean lotu behar matrikulazioa eta egoera bera; euskararen erabilpena behera badoa matrikulazioa ere beherantz joango da, momentuz mantendu arren. Kontzientzia aldetik euskararen aldeko giroa beherantz doa ez dakit "ghetoa" hitz egokia ote den baina halako zerbait bilakatzen ari dira euskaltegiak. Orokorrean nabaria da beherakada azken 3 urteotan, esaterako sortutako taldeak beherantz joan dira eta badirudi desagertzeko bidean daudela.
A.–Baina aurtengo datuak ikusita, euskaltegi zenbaitetan matrikula kopurua mantendu egin duzuela ematen du...
T.E.–Euskaltegi batzuetan mantendu eta goraka ere egin du, ez dakigu zergatik, baina orohar esan daiteke Bilbo mailan beherantzako bidea ikusten dela.
Gainera kontutan izan behar da talde asko eta asko administraziotik datozkigun taldeak direla, hots, berez datozen ikasle gutxiago etorri arren hutsune hori administraziotik datozkigun ikasleekin betetzen dugula, Diputazioko langileekin etab.
A.–Zein betebehar du Administrazioak lan honetan eta zein betebehar betetzen du?
T.E.–Argi dago administrazioak ikasleei dirulaguntza ematen dien heinean zerbait egiten duela, baina arindu ere ez du egiten prozesua. Administrazio barruan eta zenbait kanpaina egin izan dira eta leku zehatzetan ere egiten dira, baina orokorki hiru probintzietako gobernu bezala hartuta, ez du presiorik egiten.
Administrazioa batez ere irakaskuntzan oinarritu da, Euskal Herria 20-25 urtetan euskalduntzeko helburuaz, baina ez dio jaramon haundirik egiten helduen alfabetatze euskalduntzeari.
A.–Legediak laguntzen dio helduen euskalduntze alfabetatzeari?
T.E.–Guk administrazioari askotan esan diogu, euskaltegi homologatuak bildu izan gara. Hor bi gauza daude garrantzitsu: batetik asistentzia, ikasle ratioa (ikasle kopuru minimoa izatea ikasgeletan) eta halakoak izatea gaur egun euskaltegi monstruoentzat "Damoclesen ezpata" izatea suposatzen digu. Gaur egungo alfabetatzearen egoera eta orain dela lau urtekoa ez dira berdinak. Momentuz gurekin ez dute neurririk hartu eta inoiz 12 taldetik beherako taldea sortuz gero baimena eskatu eta eman egin digute. Hala ere badaude keinuak eta etorkizunean ikusi egin behar.
Baina badago beste arazo bat, nagusiagoa. AEKtik kanpo beste mundu batean sartzen gara. Administrazioak askotan aipatzen du irakasleen profesionaltasuna, duintasuna eta halakoak, baina ekonomikoki ikusita, irakasle baten soldata duina eta euskaltegi haundia mantentzen duen kostu minimoa kontutan hartuta (alokairua, arduraduna, bulegaria, bestelako gastuak...) klase ordu bakoitzak 3.500 pztako kostua dauka–hori minimotan, HABEn eta haundiagoa da –eta matrikula eta subentzioak bildurik lortzen dugun dirua 2.018 pzta dira. Hortaz gaurko legediarekin ia azpitik jokatzera kondenatzen gaituzte, datu puztuketara, segurtasun sozialetik kanpo egotera... Eta hori gu "aristokratak" garela, imajinatu AEKn eta... Gainera matrikula 10.000 pzta kobratzeak jende kopuru haundia baztertzea suposatzen du, diru solbentzia dexentea duen jendearengana baino ez ailegatzea.
Z. EREMUBA
50

GaiezHizkuntzaEuskaraAlfabetatzeElkarlan
PertsonaiazETXABURU2
EgileezEREMUBA1Hizkuntza

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Eguneraketa berriak daude