"Iparraldeko ikastolak kopuru eta pedagogia aldetik sendotzen ari dira"


1986ko azaroaren 09an
Gexan Lantziri Seaskako lehendakari berria
Gexan Lantziri lehendakari berriaren ustetan
"Iparraldeko ikastolak kopuru eta pedagogia aldetik sendotzen ari dira"
Iparraldeko ikastolen Federakuntzak, Seaskak, aspalditik dio euskarazko irakaskuntzaren Herri Zerbitzua dela.
Baieztapen hau, frantses sozialistek gobernura pasatu zirelarik eskakizun orokor beraren pean agertu zuen Seaskak: Ikastola-Herri Eskola. Euskarazko irakaskuntzaren legeztapena. Ideia hori nola aintzinatu den ikustearrean, Seaskako lehendakari berria den Gexan Lantziri-rekin mintzatu gara.
GEXAN LANTZIRI.- Euskarazko eskola publiko izateko nahikunde hau frantses Hezkuntzako Ministeritzari kontutan har-arazteko eginak izan diren entseguek (urrats administratibo, mobilisapen kanpaina eta ekintzak) seaskakideen baitan ere eztabaida gogorrak sortu zituzten. Eta hori bi ideia nagusiren inguruan: alde batetik, Seaskak hartu zuen eskabide borrokatsuarekin asko ados ez zelako. Bestaldetik, 1984. urtean zehar, Ministeritzak 1 983an 3 urterentzat izenpetutako Hitzarmen Bereziaren hobekuntza ukatu ondoan, integrazioari buruzko proposamena egin zion Seaskari, kide asko proposamen honen kontra agertzen zelarik, euskararen eta pedagogiaren aldetik zekarzkien arriskuengatik. Baina hala eta guziz, azken hautua egiteko momentuan Biltzarre Nagusiak baia eman zion integreziobideari, hiru urteko plan baten bidez ikastolei diru aterabide bat segurtatzen zielako, nahiz eta alde zirenek kontra zirenek bezain argi ikusi hizkuntzaren eta pedagogiaren aldetik arriskuak izango zirela ondotik.
Dena den, kanpaina gogor eta negoziaketa luze batzuen ondotik, 1985eko abenduaren 23an izenpetua izan zen akordio hori, 1986ko urtarrilaren haseran frantses auzitegi gorenak hautsi zuen antikonstituzionala zela esanez, ordukotz deputatuen biltzarreak lege bihurtua zuelarik. Eta hausketa hori, gaur Gobernuan dauden eskuindar alderdien arduradunen talde parlamentariak gabe eginik gertatu zen.
ARGIA.- Eta azken urteotan, nola helduko ginateke gaurko egoerara?
G.L.- Horrez geroztik frantses Ministeritzak eskola pribatuen kontratu sinple izenez deitzen den kontratu mota proposatu dio Seaskari, baina azken funtsean proposamen funtsezkorik egin gabe.
1986ko urtarrilaren 26ko egun honetan, Seaskak berriz negoziaketen hastea galdurik ere, Ministeritzak ez dio oraindik deus konkreturik proposatu.
Ohartzekoa dena ere da: 1981eko irailaz geroztik Seaskak eraman duen borrokari esker, Kulturako eta Hezkuntzako Ministeritzatik gaur arte eskuratu duen dirumeta 11 milioi frankotatik gorakoa dela. Eta hau ez balu lortu, gaur ez zela beharbada gehiago Seaskaren ikastolik izango; hala nola ez baitzen beharbada ikastolarik izango, hegoaldetik eskuratu duen dirumeta eskuratu ez balu Seaskak.
A.- Haurren kopuruarekin izaten al duzue gorabeherak?
G.L.- Iparraldeko ikastoletan ez da, gelaka haur gehiegi metatzetik sortzen den arazorik. Alde batetik haur gutiegi dabilelako ikastoletan, baina bestetik Seaskak daraman pedagogia bidea guti gora behera, 25tik goitiko haur talderik ez baitio irakasle berari ematen.
Egia da bestalde iparraldean ere, gero eta haur gutiago sortzen ari dela. Eta horrek demografia arazo bat beldurgarria sortzen ari digula geroari begira. Azken hogei urte hauetan, mendialdeko herriak jendez husten ari dira eta biziaren urratsean hiltzen ari dira. Hemendik beste hogei urteren buruko, gure demografia egoera horrek ondorio mingarriak ekarriko dizkigu. Baina egoera horren hobekuntza ez dago gure eskutan.
A.- Zein da Seaskak ikasturte honeterako duen arazorik larriena?
G.L.- 86-87ko eskola-urte honetan Seaskak duen arazorik larriena betikoa da bere ikastolen finantziapena segurtatzea. Hori alde batetik. Eta bestetik Kanbon daukan Bigarren Mailarentzat beharrezkoa duen Xalbador Ikastegia eraikitzea.
Jakin behar dena da, joan diren bospasei urte horietan bere ikastolen finantziapena berak segurtatzen ahal ez zuen bezalaxe, bere indar soilez;gero eta gutiago segurta dezakeela hemendik aitzina. Nola eta hala, frantses Hezkuntzako Ministeritzarekin finantziapen horren zati haundi bat bederen segurtatuko dion Araudi Egoki bat negoziatu beharko du. Helburu horrekin mobilisapen kanpaina bat abiatu du berriz Seaskak, eta Seaskakide guziek indar bat berezia egin balezate, dudarik ez da, Seaskaren aurtengo mobilisapena ere ondoriotsua izanen dela.
I.C.
41

Gaiez\Gizartea\Irakaskuntz\Eskolak\Ikastolak\Konfederazi\Besteak
Pertsonaiaz\LANTZIRI1

Azkenak
2024-04-29
Olaia Beroiz: "Emakume errepresaliatuen kemena gogoratzea ezinbestekoa da"

Iruñeko Txantrea auzoko kale-izendegian frankismoan errepresaliatuak izan ziren hamar emakume gogoratuko dituzte. Ekitaldia egin zuten atzo eta auzoaren hegoaldean dagoen plaza bat oroimen gune ere izendatu zuten. "Garrantzitsua da historian gertatutakoa gogoratzea;... [+]


Eguneraketa berriak daude