Lankide Aurrezkia: 25 Urtetan Inperio Txiki Bat
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Irail honetan betetzen ditu 25 urte Lankide Aurrezki Kutxak. Nekez pentsatuko zuten bere sortzaileek, 1959 hartan, hainbeste hedatu eta indartzeraino iritsiko zenik. Bere mailan, indar faktiko bat da Caja Laborala Euskal Herrian. 160 kooperatiba bere inguruan bilduta, 19.000 langiletik gora, 130.000 pezetatako salmentak joan den urtean, taldearen baliabideak 60.000 milioitatik gora, milioi erdi euskaldun taldean inplikaturik (langileak, Lankide Aurrezkiaren bazkideak, Eroskirenak....) Eta inperio txiki honen motorean Iñaki Gorroño da Idazkari Nagusi Tekniko.
Euskal Herriak duen industri esperientzia eta eskuhartzeko ohitura.
– Espainia-ko merkatuaren haztura 60. hamarkadan.
–Aurreratzaileek Lan Kide Aurrezkiari beti eman izan dioten laguntza. –Irabazien birrerabiltze politika oinarrizko Kooperatibatan.
– Babes-Kooperatiba edo bigarren mailakoen existentzia beharrik duenari laguntzeko, merkatuak ohituraz ematen dituen baino zerbitzu merkeagoak emanez (Lan Kide Aurrezkia, adibidez, finantza sailean, Lagun-Aro aseguru sozialetan, Hezibide Elkartea hezkuntzan, Ikerlan teknologia ikerkuntzarako, etab).
Faktore guzti hauek kontutan izan behar dira nahitaez, eta beste bat ere: Kooperatiba-Experientzia hasi zen garaia, 50. urte garaia, alegia. Euskadirentzako hil ala biziko momentua. Euskal Herriak garai horretan hasitako beste ekintza asko ere, Kooperatiba-mugimenduari loturik dago; eta ezin bereiz ditezke, inola ere.
Orohar, euskal Kooperatibetako langintza-antolakizunaren ereduak antzeko beste industria modernoctan erabiltzen diren bezalatsukoak direla esan daiteke. Alabaina, esperientzia zehatzak hezurmamitu dira zenbait Kooperatibatan konbentziozko lan-kateak kendu eta autoarauzten diren lan-taldeak sortuz. Europa guztian lehenengo esperientziak izan direla esango nuke; eta langile bakoitzaren jarduna aberastuz gainera.
Emaitzak, nolanahi dela ere, oso desberdinak izan dira orainartekoan. Eta langilearen beraren portaera ez da beti positiboa izan: adina, bakoitzaren gaitasun-neurria eta beste faktore asko kontutan izan behar da, jakina.
Esate baterako? Kooperatiba Industrialetan, lantsariak igotzerakoan ez zaio begiratu IPCren gorakoari bakarrik. Kooperatiba bakoitzak lortu duen Chas-Flow delakoa ere oso kontutan izan da, ezinbestean. Eta zenbait Kooperatibatan kapital gehitzeak ere egin behar izan dira azkeznengo urte hanetan, bazkideen aldetiko ahalegin haundiz.
Jeneralki. urte hauetako krisiak sortu duen larrialdia gozatzeko, beste zenbait bideurratze ere egin du euskal KooperatiLagoak: Eskualdeetan Kooperatiba taldeak antolatu, adibidez, edo desenpleguaren kontra egiteko kQoperatiLarteko akordioak lortu. Iehendik ez genuen laguntasun bide hau sortu eta indartuz, KooperatiLatako langileen mesedetan, eta Taldeko Gizarte Asegurantza Elkartearen barruan (Lagun-Aro).
Hala eta guztiz ere, egoera larri honetan euskal Kooperatibagoak aurrera irtetzeko sortu izan duen laguntasunik onena, babes elkartasunen eragina izan dela esango dizut: Lan Kide Aurrezkia, Lagun-Aro, Ikerlan, etab.
Ez dezagun ahaztu Lan Kide Aurrezkia bera ere Kooperatiba bat dela, eta, horregatik, barneLo gestiogintzan eskuhartzaile dela esperientzia honetan. Baina, horrez gainera, funtsezko ezberdintasun bat ba dago beren lanean: Kooperatibei eskeintzen dien laguntasonaren interesak, alegia. Bazkideturik ari diren Kooperatibei % 13an esPeintzen die dirua Erakunde honek. Eta Bankuak, ostera, batanaz-beste % l5an ematen die.
Batetik bestera dagoen diferentzia. bistan dago, beraz.
Hala ere, laguntasun hau beste zenbait alderditan oraindik ere haundiagoa da. Esate baterako, promozio berrietan, birmoldatzen ari diren Kooperatibatan, Nekazari Kooperatibatan edo hezkuntza profesionalean, etab.
Lan Kide Aurrezkia Banku konbentzional baten antzekoa izan balitz, lehenengo, euskal Kooperatibagoa ez zen sortu ere egingo, ezta hazi den bezala hazi ere.
Baina areago: Kooperatibak ez dira apolitikoak, baina bai partidugabeak. inork instrumentaliza ez ditzan ahaleginak egitearen zentzuz behintzat. Eta erakunde bezala ez dute ere inor babestu eta aukeratzen.
Talde Kooperatiboak ez du, beraz, inolako projektu politiko zehatzik Euskal Herrirako, bistan dagoenez. Ez bait da hori bere egitekoa eta ez helburua ere. Enpresak sortu eta desarroilatzea dagokigu guri. Euskal Herriaren eraikuntza, bestalde, euskaldun guztioi dagokigu.
Aldaketak bereziki Bazkide Lanean diharduten kooperatibei erasan die. Izan ere, beste Babes-Kooperatiba haiek, Lan Kide Aurrezkia. eta antzekoak alegia, estatu mailako Legeriari loturik bait daude. Kontuan izan Nafarroan ere ba direla Kooperatibak.
Nolanahi dela ere, Talde osoari begiratuz, Fondo honetako ondasunak erabiltzeko orduan, euskararen promozioa eta kooperatiba berrien sorkuntzak izaten dute lehentasuna gure historia guztian zehar.
Azkenengo lau urte hauetan, Talde kooperatiboak bere lanpostuak oso-osorik zaindu ditu: baina ez dugu izan enplegu berria sortzerik, zoritxarrez. Oztopoak ez dira sortu baliabide finantzarien taltaz, bai bait daude: ez eta industri aukerarik ezez ere. Bai zera. Behar hainbat gidatzaile eta gaurregun exigitzen diren baldintzaz jantzitakorik ezak sortu ditu larrialdirik gogorrenak, zinez.
Geroaldia segurtatzeko era bat bakarrik dago: «ikerkuntza- exportazioa - hezkuntza» hiru zutabeak tinkotu, alegia. Eta, oso laster hala ere, ahaleginik haundienak hezkuntza sailean egingo dira.
Lan Kide Aurrezkiaren XXV. urteurrenaz baliatuz, 1.984-ko urtearen azkenaldera hain zuzen, "Ikasbide" ikastetxea eraikiko da. Hau da, hezkuntza kooperatibo, enpresarial eta euskalduna emango duen ikastetxea, alegia. Eta bere eginkizun nagusienetako bat, besteak-beste, gero Kooperatibatako zuzendari izan daitezkeen postgraduatnentzako ikastaro bereziak antolatzea izango da.
Bestalde, Talde Kooperatiboaren dimentsio eta konplexutasunak Kooperatiba guztien akoplatze eta eskuhartze egoki eta zuhur batetarako organo berriak sortaraztea aholkatzen dute (Kooperatiba Batzarre eta Talde Kontseiluak). Kooperatibagoa bereizten duen prozedura federatibo honetan urrats berri bat izango da guztiori, noski. Eta gure eguneroko bizitzan protagonismo nabarmenago bat izatera eragingo ditu, Taldearen kohesioa indartu eta zuzpertuz.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]