Zaballako espetxean hildako presoa zigortuta zegoen, ustez telefono mugikor bat izateagatik moduloz aldatzera behartua
Hala Bedik jakin duenez, 22 urteko gaztea zigortu egin zuten hil aurretik: moduluz aldatzera behartu zuten ustez telefono mugikor bat izateagatik. 13. moduluan zegoen, Zaballan bizi-baldintza kaskarrenak dituenetako batean.
Hilda aurkitu zuten Zaballako espetxeko funtzionarioek 22 urteko gazte bat asteartean, urtarrilaren 28an, 08:00etan, ziegak ireki zituztenean. Guardiako medikuei abisua eman arren, ezin izan zuten ezer egin. Ez omen zuen «biolentzia zantzurik».
Gaur bertan, bestalde, Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez, beste preso bat hilda aurkitu dute Martuteneko espetxean. Erizaindegian zegoen presoa, hango ziega batean baitzegoen gorputzean zuen mina artatzen ari zitzaizkiolako. Espetxeko zaintzaileak ziegak irekitzera joan direnean aurkitu dute hilik. 57 urte zituen, eta behin behinean zegoen preso.
22 urteko gazte bat hila Zaballako espetxean
Gizonezkoa 2020ko irailetik zegoen preso. Ez zegoen suizidioaren prebentziorako programan, Bingen Zupiria bozeramaileak azaldu duenez, ez zutelako horretarako «zantzurik» ikusi.
Bozeramaileak esan du «harriduraz» hartu duela berria, eta espetxeak informazioa eta «laguntza» emango diola familiari.
Segurtasun Sailak ikerketa bat abiatuko du gertatua ikertzeko. Berdintasun, Justizia eta Gizarte Poliltiketako Sailak jakinarazi du informazioa «gardentasun proba gisa» eman dutela, baina ez dutela xehetasun gehiago emango.
Duela egun batzuk, Salhaketak salatu zuen 2020an gertatu zen preso baten heriotzaren inguruan ere «xehetasunak» falta direla. Zaballan zegoen 67 urteko G.B. presoa Gasteizko Santiago ospitalera eraman zuten 2020ko apirilean, ebakuntza kirurgiko bat egiteko. Hil egin zen handik bi egunera. Salhaketak uste du ez dela «behar bezala kontrolatu Ertzaintzaren jarduera».
BERRIAn jaso dutenez, 2020. urtean sei preso hil ziren Zaballan -Espainiako Estatuan 130 izan ziren-:
Apirilaren 7an. Zaballako preso bat zendu zen ospitalean, Gasteizen. Salhaketaren arabera, gaixotasun larri eta sendaezinak zituen, fisikoak eta psikikoak, eta, horren ondorioz, laster espetxetik ateratzekotan zen, beste instituzio batera eraman zezaten. Elkartearen arabera, apirilaren 8an ebakuntza bat egin behar zioten, eta Santiago ospitalera eraman zuten. Han, istiluren bat izan zuen erizainekin, eta ertzainek esku hartu zuten «indarra erabiliz», Salhaketak adierazi zuenez. Presoak bihotzekoa izan zuen.
Uztailaren 17an. 23 urteko preso bat hil zen kartzelan.
Irailaren 12an. Iruñeko 32 urteko preso batek bere burua urkatu zuen. Salhaketa elkartearen arabera, bitan eskatu zuen psikologoarengana eraman zezaten, alferrik. Abuztuaren 4an lekualdatu zuten Iruñeko espetxetik Zaballara; Iruñeko kartzelan erizaindegian zegoela jakinarazi zuen elkarteak.
Urriaren 1a. 35 urteko preso gasteiztar bat hilik agertu zela adierazi zuten.
Urriko azken astean. Buruko gaixotasun bat zuen emakume bat hilik agertu zen bere ziegan. Salhaketak esan zuenez, libre behar zuen, patologia larriak diagnostikatuta zituelako, baina ez zioten lekurik eman gaixoentzako inongo gunetan. Hori ezinbestekoa da baldintzapean aske geratzeko, eta, hortaz, preso zegoen.
Abenduaren 25ean. 50 bat urteko gizonezko baten gorpua agertu zen espetxeko bosgarren moduluan.
Guatemala da. baina izan zitekeen El Salvador edo Honduras. Erdialdeko Amerikako kaleak husten ari dira, segurtasunaren eta herrialdearen garapenaren izenean, eta kartzelak bete. Munduan, proportzioan, preso gehien dituzten herrialdeen artean daude. Baina ziegetan ez daude... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.
Nafarroako espetxean dauden pertsonen bizi baldintzak aztertu ditu elkarteak. Ondorioztatu du Nafarroako Gobernua kartzelaren kudeaketaz arduratu beharko litzatekeela.
Nafarroako espetxe egoeraren mapatzea txostena aurkeztu du elkarteak Nafarroako Parlamentuan, 2024. urtean jasotako datuekin eta Iruñeko espetxeko presoen testigantzekin. Presoek salatu dute pilatuta dituztela moduluetan, eta batzuetan jipoiak eman dizkietela espetxeko... [+]
“Saihestu egingo dira giza eskubideen, ordenamendu juridikoaren eta espetxeetako tratamendu psikosozialaren aurkako balioak eta jarrerak babestea, justifikatzea eta goratzea ekar dezaketen adierazpenak”, dio, besteak beste, agiriak. Azaroan Eusko Jaurlaritzako... [+]
34 edo 35 urteko gizonezkoa, gasteiztarra eta alaba baten aita, ostegunetik ostiraleko gauean hil zen, Salhaketak jakinarazi duenez. Elkarteak gogoratu du Jaurlaritzak espetxe eskumena hartu zuenetik hiltzen den bederatzigarren presoa dela, eta egiturazko aldaketak eskatu ditu... [+]
Torturaren kontrako eguna baliatuz, Aske antolakundeak prentsaurrekoa egin du Bilboko Justizia Jauregian. Gaur egun ere tortura gauzatzeko baldintzek bere horretan jarraitzen dutela salatu dute.
Aiaraldeako Ideien Faktorian egindako hitzaldia da honakoa, Eztizen Artolaren Gurpilak liburua aitzakia hartuta. Bertan hitza hartu zuten eleberriaren egileak, Joxe Blanco euskal preso politiko ohiak, Ilazki Ussia motxiladun umeak eta Ainhoa Ayesta presoen aldeko elkartasun... [+]
Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]
Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
Ostiralean aurkitu zuten hilotz, “gaindosi” zantzuekin, Naiz-ek argitaratu duenez. Jaurlaritzak ez du heriotza baieztatu asteartera arte, eta autopsiaren emaitzen zain dagoela adierazi du. EAEko espetxeen eskumena hartu zuenetik espetxean hiltzen den seigarren presoa... [+]