Hezkuntza erreforma berria debate publikoaren erdigunean izan da azken asteotan; eta, saltsa horretan, gaiaren hari-muturretako bat filosofia irakasgaiarena izan da (periodikoki errepikatzen den eztabaida bat, bestalde). Horren harira, plazaratu diren askotariko iritzien artean, akaso harrigarrienetariko bat Ramón González Ferriz kazetariak botatakoa izan da: “Ez duenak heriotzaren inguruko erabateko kontzientziarik, ez duenak izan dilema moral esanguratsurik bere bizitzan, eta ez dituenak ulertzen politikaren izaera tragikoa, edo maitasunaren, sexuaren eta adiskidetasunaren frustrazioak, ezin du inolaz ere filosofia ulertu.” Azalpen gisa: 14-15 urteko nerabeez ari da idazlea.

Kategoriko samar jartzeaz gainera (“ezin du inolaz ere! filosofia ulertu”), Gonzálezek zera iradoki nahi duela dirudi: batek ezin dezakeela X ulertu (kasu honetan, filosofia), ez baditu lehen pertsonan bizi izan X-i dagozkion zenbait bizipen. Alegia, heldutasunarekin lotzen du filosofia idazleak, eta noski heldutasunak eman dezakeela beste begirada bat zenbait gai lantzerako orduan, beste perspektiba bat, nahi baldin bada; baina, era berean, muturrera eramanez esperientzia pertsonalaren argudioa (esperientzia ezagutzarako premisa gisa), ikaslea erabat zokoratua eta mugatua gelditzen da bere esperientzia hurbilera. Nago hezkuntzak, hain justu, kontrakoa izan behar duela helburu: ikasleen begiradak esperientzia hurbilaren markotik harago hedatzea; posible diren horiek guztiak arakatzea.

Hala ere, okerrena, nire iritziz, Gonzálezek nerabezaroari esleitzen dion inozentzia naifa da. Ez da soilik automatikoki onartzen duela 14-15 urteko nerabeak ez direla kapazak gai filosofikoak ulertzeko, baizik eta, zuzenean, ez dituztela ulertzen maitasunaren, adiskidetasunaren edo sexuaren ajeak, edota ez dietela aurre egin haien bizitzetan dilema moral esanguratsuei (!). Iritzi hori ez da, esan dezagun, iritzi anekdotiko eta inozenteki espontaneo bat; pentsamendu lerro nahiko hedatu batean kokatzen den adierazpen bat baizik: gazteen eta, bereziki, nerabeen infantilizazio sistematiko baten testuinguruan, alegia. Koinatua nerabea lepotik heltzen: “Lasai, gazte, oraindik ez zara gai hori guztia ulertzeko”. Nago nerabeak Gonzálezek uste duena baino azkarragoak direla, baina beharbada ez zaigu komeni hori onartzea.

Akaso filosofia zaila iruditu dakieke zenbait ikasleri hasieran, baina hori ez da balizko heldutasun falta batengatik, ezpada, esaterako, lehen aldiz egiten dietelako aurre ordura arte eskolan zeharka edo modu oso azalekoan soilik landu dituzten gaiei. Edukiez eta metodologiez hitz egin dezakegu, jakina, seguruenik hor dagoelako gaiaren gakoetako bat, baina, hasteko, ez legoke gaizki humanitateen alorrean (eta edozein arlotan) ikasleak ez gutxiestea: garrantzitsua baita nondik abiatu nahi dugun, eta nekez eraikiko baitugu etxerik lehenengo adreilua oker jarriz gero.