Umeen burmuinek dauzkaten aire-kutsagarriak eta Alzheimerra lotu dituzte Mexikoko ikerlariek
Jadanik ebidentzia estatistikotzat aitortua baldin bazegoen airearen kutsaduren handitzearekin ugariagoak direla hura arnasten duten jendeen gaixotasun neurodegeneratiboak, orain ikerlari mexikarrek nanopartikula ugari aurkitu dituzte Mexiko Hirian bapatean hildako 11 hilabete eta 27 urte arteko 186 gazteren garunetan, Alzheimerraren, Parkinsonaren eta beste gaixotasun degeneratiboetan ohikoak diren proteina anormalekin lotura handia dutenak.
Alzheimerra eta beste gaixotasun degeneratiboen eta aireko kutsagarrien arteko loturak azaltzeko urrats berria Lilian Calderón-Garcidueña buru duen zientzialari talde batek burutu du Montanako Unibertsitatean eta Environmental Research aldizkari zientifikoak plazaratu berri du. Ikerlariek metal astunen nanopartikulak aurkitu dituzte Mexiko Hirian bapatean hildako 11 hilabete eta 27 urte arteko 186 gazteren garunetan, Alzheimerraren, Parkinsonaren eta beste gaixotasun degeneratiboetan ohikoak diren proteina anormalekin lotura handia dutenak. Nanopartikula horiek ez dituzte aurkitu gutxiago kutsatutako eremuetako gazteen burmuinetan.
Londresko The Guardian egunkariak ikerlanaren garrantziaz galdetuta, honela nazioarteko ikerketan parte hartu duen eta Lancasterreko (Erresuma Batua) unibertsitatean irakasle den Barbara Maherrek esan du: "Izugarria da haurren burmuin sisteman ere neuropatologia aurkitzea. Oraindik ez dugu kausalitatea frogatu ahal izan, baina nola espero zenezakeen metalen nanopartikula horiek aurkitzea burmuineko zelula oso garrantzitsuen barruan? Tiro egin duen pistolaren kea erakusten du, itxura guztien arabera nanopartikula horiek tiratzen dituzte neuronetan kalte degeneratiboak eragiten dituzten balak".
Gaixotasun neurodegeneratiboen kausak konplexuak dira eta ez dira osoki esplikatu orain arte. Horretaz dio Maherrek: Dudarik gabe, egongo dira faktore genetikoak eta baita bstelako neurotoxikoak ere. Baina airearen kutsadura honetan berezi egiten duena da zein modu etengabean eragiten dien hura arnastu behar duten herritarrei. Iruditzen zait gizakiaren organismoak ez duela garatu inolako defentsa mekanismorik bere burua babesteko nanopartikula horietatik". Maherrek azpimarratu du haurretan ikertu dutela horiek ezin izan dituztelako beren soinean probatu dementziaren eragile izan daitezkeen beste zenbait produktu, hala nola alkohola. "Horregatik dira haurrak ikatz meategietako kanarioak bezala". [Meatzariek txori kantari bat eraman ohi zuten metegiaren barrenera: gas isuri bat baldin bazegoen, beste inor baino lehen hiltzen zen txori txikia eta hura isiltzea zen arrisku larriaren seinale].
2023an, karbono dioxido isuriek %5,3 egin dute behera Espainiako Estatuan. Gehien isurtzen duten hamar enpresen artean, bakarrak egin du gora, Iberia hegazkin konpainiak, %10,7ko igoerarekin. Kutsatzaileen zerrendan aurrena Repsol dago.
AEBetako ikertzaile-talde batek 62 giza karena edo plazenta analizatu ditu, gas-kromatografia eta masa-espektrometria baliatuta, eta frogatu du lagin guztietan mikroplastikoak zeudela. Toxicological Sciences aldizkariak argitaratu du ikerketa. Haren arabera, karen batzuetatik... [+]
Laborariak karrikara atera dira Europa osoan, bizi eta lan baldintza hobeak aldarrikatzeko. Mobilizazioek eragin duten krisi politikoari, pestizidak apaltzeko planaren gibelatzearekin iharduki dio Europako Batzordeak.
40 urtez zabortegi gisa erabilitako eremu batean ari dira eskola publikoa eraikitzen. Kutsadura arriskuak kontuan harturik, leku aldaketaren alde dabil borrokan Hats Berri Bat Arbonari deitu oposizioko taldea. 2024ko irailean abiatuko den ikasturterako bukatu nahi ditu obrak... [+]