Ugalkortasunarentzat sendabelarrik ez
"Kaixo Garbiñe! Asko gustatzen zait egiten duzuna. Ugalkortasunarentzat sendabelar baten bila ari naiz baina zure liburuan ez dut aurkitu. Bizi naizen lekuan inork ez daki horri buruz”. Mezu hori jaso nuen hilabete dela Instagrameko pribatutik eta eragin zizkidan hausnarketa eta kezka artikulu honetara ekarri nahi ditut.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Hasteko, ugalkortasun arazoak anitzak dira eta denetarako egokia den sendabelarrik ez dago. Ugalkortasunerako sendabelar bat dagoela pentsatzea planteamendu desegokia da, nahiz marketing arrazoiengatik etiketa hori ipini ohi zaien hainbat landareri, salbiari (Salvia officinalis) edo zizare-belarrari (Artemisia vulgaris) kasu.
Ugalkortasuna zaintzeko elikadura eta bizi ohiturak dira lehentasunezkoak, sendabelarrak eta gehigarriak bigarren mailakoak dira. Hau da, gorputzean bitaminak eta mineralak falta badira eta estresa badago, ez dago egoera horiek gainditzeko eta ugalkortasuna ziurtatzeko gai den landarerik edo pilula naturalik.
Sendabelarrek dakitena liburuan berbena (Verbena officinalis) hilekoan nola erabili azaldu genuen: mina baretze aldera eta umetokiaren hustuketa eraginkorra ziurtatze aldera jaso genuen erabilera seguru bat bertan. Hilekoaren lehen hiru egunetan hartzen da infusio bakarra afalostean, ez gehiago, hilekoaren lehen egunean hasita. Urtebetean egitea gomendatzen nuen baina bizi osoan egin duenik ere bada.
Salbiari buruz emakumearen landarea dela esaten da baina zehaztu behar litzateke zein emakumerena, zein garaitan eta zenbat/nola hartuta. Ugalkortasun arazoak dituzten emakumeen gehiengoak hiper estrogenismoa izan ohi du eta horretarako salbia ez da egokia, are gehiago, fitoestrogenoak dituenez saihestu beharreko sendabelarra da. Hori bai, lurrun bainua eginda sendabelar segurua da, baita aipatutako kasu horietan ere. Urtaro aldaketa bakoitzean salbia freskoa erabilita lurrun bainua egitea gomendatu genuen liburuan eta zuetako asko zarete lekuko zertaraino den onuragarria, lekukotza asko jaso ditugulako urte hauetan.
Milorria (Achillea millefolium) eta ilena (Calendula officinalis) sendabelar handiak dira emakumeen hormona osasunerako eta badakigu hormona osasunik ezean nekeza dela ugalkortasuna izatea. Fase folikularrean bien infusioa har genezake, emakumearen arabera infusio bakarra edo gehiago.
Galdera egin didan irakurle honi gogorarazten nion ez dagoela osasun hormonalik osasun hepatikorik gabe eta horregatik udaberriro gibel garbiketa egiteko beharra ikusarazi nahi izan nion. Hiper estrogenismoa ugalkortasunaren etsai handia da eta gibelak berebiziko garrantzia du pilatutako estrogenoa ezabatzen. Negakina (Fumaria officinalis) erabiliz gibela eta behazuna garbitzeko udaberriko infusioa nola prestatu azaldu nion. Negakinaz gain mendafina (Mentha piperita), txikori-belarra (Taraxacum officinale), boldoa (Peumus boldus) eta azitraia (Satureja montana) nahastuta prestatzen den infusioa hartzearen beharra azpimarratu nion. Bide batez, sendabelar bakarrarekin ugalkortasuna lor daitekeen ameskeria uxatuz.
Sendabelar hauek guztiak ez dira haurdunaldian eta edoskitzaroan erabiltzeko egokiak eta badituzte beste hainbat albo ondorio ere, beraz, erabiltzen hasi aurretik behar bezala informatu.
Onintza Enbeitak lurrari emana bizi izan den Feli Madariagaren bizitzako hainbat pasarte kontatzen ditu. Urriaren 10ean 18:30etan Muxikan, bi emakumeon artean aurkeztuko dute ARGIAren Bizi Baratzea sailean argitaratu den liburua.
Zuhaitzen hostoak erortzen ari dira, eguzkiak ez du hainbeste berotzen baina azken izpiak aprobetxatuz, bazkalostean mendi bueltatxoa ematera irten gara. Mendiaren soinuetan barneratuta, bat- batean tronpetak diruditen “kru-kru-kru” hotsak entzuten dira. Begirada... [+]
Baigorriko pentzeetan jateko sagarrak ekoizten ditu Elena Aguerre laborariak. Lekorneko Garroa etxaldean barazkigintza ekologikoan luze aritua zen, baina 2022-2023ko neguan Baigorrira lekualdatu eta proiektu berria jarri zuen abian: “Pentze bat xerkatu eta hektarea eta... [+]
Inaurkina. Inaurkingintzan buru-begi hasia dago aberats jendea, abeldun jendea, abeltzaina. Buru-begi eta buru-belarriak erne egin beharreko lana da inaurkinarena. Etxeratu nahi den zaborra da inaurkina. Izan ere, zaborra, gaur egun sortzen duguna ez bezala, begi-bistatik... [+]
Udazken sasoia iritsi zaigu eta ohikoak diren irudiak etorri zaizkigu; hostaje gorrixkak, erortzen ari diren hosto bakan malenkoniatsuak, haizeak astindutako orbela.
Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]
Altri multinazionalak Europako zelulosa lantegi handienetakoa eraiki nahi du Galizian, Palas del Rei herrian, lyocell deituriko zuntz "jasangarria" ekoizteko. Eukaliptoak, ura, moda-industria indartsua eta oligarkia politiko diruzalea. Dena du alde horretarako. Dena?... [+]
Silurikoan sortu omen ziren, kontuak atera! Duela 400 milioi urte edo gehiago. Beraz, planetako lurretan azaldu ziren lehenetako animaliez ari gara, ez da txantxetarako kontua. Eta oraindik txantxa gutxiago, garai hartako espezie batzuek luzeran bi metro ere bazituztela jakinda... [+]
Garuna dirudi, bai, intxaur alearen mamiak. Garun bikoitza. Alearen edo garauaren barrukoari “intxaur-mami”, “intxaur-ister” eta “intxaurki” esaten zaio.
Uztailaren erdialdean aurkeztu zuten 2027tik aurrera Europako Nekazaritza Politika Bateratua (NPB) izango dena, eta proposamena izugarria da: NPBaren egitura desegitea eta azken urteotan lortutako aurrerapen urriak suntsitzea.
Euskal Sagardoa Jatorri Deiturako 250 sagastietan hasiak dira jada sagar biltzen. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoari dagozkien iazko datuekin alderatuta, uzta handiagoa izango da aurten. Orotara sei-zazpi milioi kilo biltzea aurreikusten dute, datu zehatza urte bukaerarako izango... [+]
Sarraskiak ez du etenik Palestinan, eta lurraldeko txoko guztietara hedatzen ari da. Uztailaren 31n, Hebrongo (Zisjordania) Hazien Bankuaren Ugalketarako Unitateari eraso zion Israelek; bulldozer eta makineria pisutsuarekin bertako instalakuntza eta azpiegiturak suntsitu zituen... [+]
Udazkeneko zenbakia aste honetan jasoko dute ARGIAko kideek, edo berariaz Bizi Baratzeako kide egin direnek.
Abuztuaren amaieran azaltzen da, baina iraila du gogokoen. Udazkena hemen dela berritzen digu urtero. Udazkenari kolore bidea erakusten dio. Guri, ahoko zeruak jasota duen lurrinen bilduma erraldoiaren miaketa azkarra egin eta urteroko uztaldi nagusiaren dasta bitxienetakoa... [+]
Bada Garde. Urrutira gabe hor dago, urrutieneko mugaren guardan. Umetan ezagutu nuen Garde, ez dut gogoan zenbat urte nituen, baina landatuta geratu zitzaidan han ikusi nuena.-