Urrian hartu zuen bere gain Zaballako (Araba), Martuteneko (Gipuzkoa) eta Basauriko (Bizkaia) kartzelen kudeaketa Eusko Jaurlaritzak, eta urtarrilaren 12ko agerraldian “gogobeteta” agertu da Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua, nahiz eta onartu duen “hobetzeko arloak” dituztela. Zenbait neurri aurkeztu ditu, besteren artean, Aukerak Birgizarteratze Elkargoa, “euskal espetxe-ereduaren oinarri” gisa definitu duena.

Urte hasieran abiatu duten programaren helburua da presoak lanaren bidez jendarteratzea. “Gure ustez, helburu hori prestakuntza areagotuz lor daiteke, presoen trebetasunak eta ezagutza aztertuz eta haien mesederako bihurtuz”, azaldu du Artolazabalek. Aukeraken oinarria izango da prestakuntza, lantegiak eta ekoizpen jarduerak sustatzea. Sailburuaren esanetan, horrek delituen “errepikapen txikiagoa” eragingo du, eta “ziur” dago presoak laneratzeak jendarteari “segurtasun handiagoa” ekarriko diola.

Artolazabalen arabera, egun 346 preso daude EAEko espetxeetan lanean: 223 lantegi produktibo propioetan (206 gizon eta hamazazpi andre) eta 123 kanpoko enpresekin lankidetzan kudeatutakoetan (110 gizon eta hamahiru andre).

Carlos Roy elkargoko zuzendariak zehaztu du “presoen prestakuntzarako interesa” eta “lan produktiboa” sustatu nahi dituztela 2022an. Jakinarazi du programako alor guztietan genero-ikuspegia txertatuko dutela, eta espero duela Orientazio eta Akonpainamendu Integraleko Zerbitzua sortzea.

Hiru hilabetetako balantzea

Aukerak aurkezteaz gain, sailburuak azaldu du 2022an hirugarren graduko egoitzetako plaza kopurua handitzeko sei milioi euroko inbertsioa egingo duela Jaurlaritzak. Halaber, azken hiru hilabetetan egindako aldaketei buruz hitz egin du: Basauriko, Zaballako eta Martuteneko espetxeak sarean lan egiten hastea, koltxoiak aldatzea, prestakuntza-gelak hobetzea, hezetasuna kentzea, genero-ikuspegiari lotutako ekintzak antolatzea eta buru osasuneko eta mendekotasuneko planak egitea, besteak beste. Zehaztu du ekintza guztiak “biktimaren beharrak zaintzera” daudela bideratuta.

Bestalde, EAEko hiru kartzeletan dauden presoen datuak eguneratu ditu, zenbakitan: guztira 1.356 pertsona, 1.251 gizonezkoak eta 114 emakumezkoak. Zehaztu du horietatik 84 “ETArekin lotutakoak” direla. Gainera, 163 pertsona baldintzapean aske daudela jakinarazi du.