Red Pepper agerkariak jaso duenez, misterioa ikertzearen ardura hartu du Guernica in Manchester Re-Representation marrazketa proiektuak. Berriki Tim Dunbar artistaren erakustaldi bat atondu du. Dunbarren lana, besteak beste, artelana kontzesionarioan bertatik bertara ikusi zutenen lekukotzetan oinarrituriko marrazki eta testuek osatzen dute.  Artistaren hitzetan, erakutsi dituen material guztiek misterioarekin amaitzen lagundu beharko lukete: “Nire lana ordubetean aurkeztu ondoren, zalantza guztiak uxatzen dira”.

Nolanahi ere, oraindik badira erantzun garbirik gabeko itaunak. Esaterako, nola iritsi zen Gernika bezalako artelan unibertsal bat Manchesterreko auto kontzesionario batera? Hainbatek diotenez, Picassok artelana gerran ziren espainiarrei laguntzea helburu zuen “Manchester Foodships for Spain” taldeari laga zion, erakusketaren etekinak faxismoaren aurka borrokatzen ari zirenei eman ziezazkieten. James Hyman idazlearen arabera, Gernika non erakutsi erabakitzerakoan, leku asko baztertu behar izan zituzten artelanak zuen tamainagatik. “Azkenean Ford kontzesionario batera eraman, eta pare bat iltzerekin paretan jarri zuten”.

Erakustaldiaren iragarki-foileto txiki batean oinarritzen ditu Haymanek baieztapenok. Argudio horri jarraiki, asko dira jazoeraren egiazkotasunean sinisten dutenak: Manchesterreko erakusketa pinturaren historiaren inguruko ikerketa gehienek hartzen dute kontuan, Gernikako Bakearen Museoan eginiko denbora-lerro batek barne. Horretaz landa, erakusketak oihartzuna izan zuen garai hartako hedabideetan –kasurako, Manchester Evening News eta Manchester Guardianek Gernika bertan izan zela jaso zuten–.

Eta Manchesterreko Gernika kopia bat bazen?

Helen Little arte-komisarioak ikuspuntu eszeptikoagoa du. Bere aburuz, 1938an Londresen egin ziren Gernikaren erakusketak ez bezala, Manchesterrekoa misterio eta iluntasunez dago inguraturik, pare bat ebidentziez gain, bestelako froga sendorik ez baitago. “Nola liteke 20. mendeko artelan garrantzitsuenetako bat kontzesionario batean poster bat bezala zintzilikaturik egon izana?”, galdetzen du.

Bestalde, Roland Penrosek eginiko Picassoren biografian ez zaio Manchesterreko erakusketari aipamenik egiten. Penrose Picassoren laguna eta Gernika Ingalaterrara eramatea negoziatu zuena izan zen, beraz, adierazgarria da erakustaldiari aipamenik ez egitea.

Esposizioa bertatik bertara ikusi izana baieztatu duten hainbat lekuko daude, baina lekukotza grafikorik –argazkirik– ez izateak sinesgarritasuna kentzen dio jazoerari, eta mota askotako zurrumurruei bide eman. Adibidez, hainbatek diote Manchesterren erakutsi zen Gernika kopia bat izan zitekeela.