Pasaiako segadaren 35. urteurrenean, Espainiako Estatuaren indarkeriaren biktimak izan dituzte gogoan
Pasaiako segadaren 35. urteurrena gogoratzeko ekitaldia egin zuten joan den larunbat arratsaldean Azpeitiko azoka plazan. Hamaika kasu, aldarri berbera lelo hartuta, aurtengo ekitaldian Espainiako Estatuaren indarkeriaren biktimak gogoan izan dituzte.
Ekitaldian 200 lagunetik gora bildu da. 1984ko martxoaren 22an Pasaiako badian Komando Autonomo Antikapitalistetako lau lagun hil zituzten, Dionisio Aizpuru Kurro eta Pedro Mari Isart Pelitxo azpeitiarrak eta Rafael Delas Txapas eta Jose Maria Izura Pelu iruindarrak. Horiez gainera, aurtengo urteurreneko oroimen ekitaldian beste hainbat ere oroitu dituzte: 1976ko martxoaren 3an Espainiako Poliziak Gasteizen hildako bost langileak (Pedro Maria Martinez, Francisco Aznar, Romualdo Barroso, Jose Castillo eta Bienvenido Pereda), 1978ko uztailaren 8an Iruñean hildako German Rodriguez, 1981ko otsailaren 13an torturatuta hildako Joxe Arregi, 1983ko abenduaren 19an GALek tiroz hildako Ramon Oñederra Kattu azkoitiarra, 1975eko irailaren 27an fusilatuta hildako Angel Otaegi nuarbetarra eta Juan Paredes Manotas Txiki zarauztarra, 1980ko ekainaren 11tik desagertuta dagoen Jose Miguel Etxeberria Naparra eta 1989ko azaroaren 20an Madrilen tiroz hildako Josu Muguruza. Horien senideak eta gertukoak gaurko ekitaldian izan dira, eta oholtzan lore sorta bana jaso dute. Jose Luis Otamendik idatzitako poesia bat musikatu dute eta Eñaut Elorrietak bi kanta abestu ditu.
Gatazka politikoaren testuinguruan, azken hamarkadetako "indarkeria politikoak aktore asko eta askotarikoak" izan dituela nabarmendu dute ekitaldiaren antolatzaileek, eta erakundeek "memoria demokratikoa ezagutarazteko eta transmititzeko erantzukizun etiko eta politikoa" dutela nabarmendu dute. Memoriak "inklusiboa eta osoa" izan behar duela gaineratu dute, memoriak "sufrimenduaz hausnartzeko balio behar duelako, berriro errepikatu ez dadin". Horretarako, gertatu denaren aitortza "ezinbestekoa" da. Egiari Zor fundazioak egindako ikerketaren datuak ekarri dituzte gogora: "Estatuaren indarkeriak 219 heriotza eragin ditu, eta gerra zikinak 78. Salbuespenezko neurri politikoen eraginez 63 lagun hil dira eta eraso faxistengatik lau lagun. Espainiako Estatuaren indarkeriak hildako 364 herritarretatik 82k baino ez dute jaso aitortza ofizialen bat; hau da, bostetik lauk ez dute inolako aitortzarik jaso".
"Egia, sustatu beharreko justizia"
Josu Muguruza zenaren alaba Ane Muguruzak hitza hartu du gaurko ekitaldian. Euskal Herrian "min eta sufrimendu handiak" sorrarazi dituzten mota askotako indarkeriak izan direla adierazi du, baina biktima guztiek ez dutela "dagokien aitortza" jaso, "estatu aparatuek praktikara eramandako indarkeriak kaltetu dituenak kasu". Biktimen arteko "diskriminazioa berdintzeko, eta behingoz estatuak sorrarazitako sufrimendu guztia aitortzeko, egia osoa argitara ateratzeko" bide luzea egiteko dagoela adierazi du. "Biktimen kategorizazioa" areagotzen ari dela kritikatu du: "Aitortza ofizialari dagokionez, egun bizi dugun distantzia izugarria da, eta hazi egiten da, ebidenteagoa bilakatzen da biolentziak horrela kategorizatzen direnean". Biktima guztiak aitortzeko, euskal instituzio guztiek duten ardura gogoratu du, baina baita euskal gizartearena ere. Justiziaren ordua heldu dela azpimarratu du, eta "egia" dela sustatu behar den justizia. Muguruzak gogora ekarri du bihar, martxoaren 24a, Egia Jakiteko Eskubidearen Nazioarteko Eguna dela."Egia osoa argitara atera" artean lanean jarraituko dutela adierazi du, "urte hauek guztiek erakutsi digutelako, ez dagoela egiarik gabeko justiziarik. Hortaz, sekula ez diogu uko egingo egiari".
Pasaiako segadan hildakoen izenean Dionisio Aizpuru zenaren anaia Pello Aizpuruk hartu du hitza ekitaldian, eta eskertu egin du urte hauetan kasua argitzeko hainbat lagunengandik jasotako laguntza. Pasaiako Sarraskia Argitu taldekoen ekarpena ere nabarmendu du, eta oholtza gainera gonbidatu ditu Yuri Agirre, Xabier Otamendi eta Xanet Esnaola. "Berandu, berandu gabiltza. Berandu gabiltza urte asko pasatu direlako estatu bortizkeriak modu basati eta krudel batean gure senideak eraman zituenetik, eta tamalez, oraindik aitortza ofizialik ez dugulako", adierazi du Aizpuruak, Pasaiako segadako kasua gogora ekarriz. Eta, eskatu du Euskal Herriko historian "injustiziak" behar den bezala jasota egotea. Pasaian hildako beren senideak beti gogoan izango dituztela adierazi du, eta "beti prest" egongo direla haienganako maitasuna adierazteko.
Albiste hau Uztarriak argitaratu du eta ARGIAra ekarri dugu CC by-sa lizentzia baliatuta.
GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatuaren urteurrenaren datatik gertu antolatu dute ekimena dozenaka herritarrek. Helburua "egia aldarrikatu, memoria landu eta GALen gerra zikinaren biktimak aitortzea" da, eta irailerako egitaraua aurkeztu dute.
Rosa Zarraren hilketaren 30. urteurrena da ekainaren 30ean. Ekainaren 29an, biolentzia polizialaren biktimaren omenaldian, hainbat eskakizun egin zituen Egiari Zor fundazioak. Zarraren familiak Juan Mari Atutxa Segurtasun sailburu ohiari barkamena eskatzea galdegin dio.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.
Espainiako Poliziak duela 41 urte hil zituen tiroka Dionisio Aizpuru, Pedro Mari Isart, Jose Mari Izura eta Rafael Delas gazteak, Komando Autonomo Antikapitalistetako kideak.
GALeko biktima talde batek eman du kereilaren nondik norakoen berri Bilbon egindako prentsaurrekoan, Egiari Zor fundazioak eta Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak lagunduta. GALen aurkako eta, zehazki, José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute.
Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]
Ostiralean egingo dute ekitaldia 12:00etan, Donibane auzoko Martin Azpilikueta kalean. Erail zutenetik Angel Gogoan plataformak behin baino gehiagotan jarri ditu oroigarriak, baina behin eta berriz eraso eta erretiratu izan dituzte. Gobernu taldearen proposamena da oraingoan eta... [+]