Osasun mentala, zeren ondorioa?
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Orain dela hil batzuk, zenbait adinetako talde batean nengoen hainbat gairen inguruan hausnarketak egiten. Ni neu adin handiagoa nuen taldekidea nintzen eta gazteenak 14 urte inguru zituen. Osasun mentala gaiarekin geundela eta, bakoitzak bere ikuspuntua eman zuen. Neska gaztearen txanda iristerakoan hainbat esperientzia pertsonal kontatu zituen. Dirudienez, ez zen ondo sentitzen, psikologo eta psikiatrarengana joaten zen normalean eta psikofarmakoak hartzen zituen. Eskolan, buru gaixotasuna zela eta, irakasleek ez zuten nahi gelan egotea, eta etxean ikasteko neurria ezarri zioten. Babes neurri gisa bakarrik ez, irakasleen lasaitasun gisa ere gauzatu zela dio gazteak. Bere ustez, irakasleek ez dute arazorik nahi eta berak bere egoerarekiko ulermena eta enpatia bakarrik behar zuela zioen. Hunkituta gelditu nintzen ikustean zer nolako sufrimendua azaleratzen zuen hitz bakoitzeko.
Egoera horren ondorioz, informazioa bilatu nuen eta ezagutu nituen horrelako kasu gehiago. Dirudienez, bullying, osasun mental eta horrelako kasuetan, posible da irakasle bat gaztearen etxera joatea bertan heztera. Ez dakit nori laguntzen dion neurri horrek egia esan. Alde batetik, umeak edo gazteak ez du harremanik bere adinekoekin eta, beste alde batetik, pairatzen duen buru gaixotasuna ez da osatzen.
Agian haurrak garenetik osasun mentala kudeatu beharko litzateke. Ikasgai bat egon beharko litzateke emozioen kudeaketarako; emozio guztiak sentitzen ikasteko, azken batean
Datuek diotenez, 2021ean medikamentuen gehienezko kontsumoa egon da. Analgesikoen kontsumoa %50 areagotu da. Pandemiak ez du lagundu kontsumoa gelditzen. Adituek diotenez, 2011tik ez zegoen horrenbesteko kontsumoa eta gehien saltzen direnak antsiolitikoak eta antidepresiboak (Espainiako Estatuan salduenetariko taulan bosgarren postua dauka).
Psikofarmakoak dira gaur egun erabilienetarikoak osasun gaitzetan, eta gure inguruan ikusten dugunarekin, argi dago nahikoa ez dela. Erakundeetatik ematen den konponbidea da medikamentuen kontsumoa, eta urteak daramatzagu ikusten ez duela funtzionatzen, beraz, politika pasiboetatik aktiboetara pasatzeko beharrezkoa da. Agian haurrak garenetik osasun mentala kudeatu beharko litzateke. Ikasgai bat egon beharko litzateke emozioen kudeaketarako; emozio guztiak sentitzen ikasteko, azken batean. Triste egotea batzuetan ondo dago, ikasi egin behar da emozio hori kudeatzen. Arazoa beti triste zaudenean dator. Zer arazo izan dezake haur batek 8 urterekin medikatzeko? Benetan beharrezkoa da? Zer gertatzen zaio gazte bati bere buruaz beste egiteko? Zer sentitzen du 14 urteko neskatila batek gainezka eginda dagoela sentitzeko? Hau ez da onargarria. Ez dakit zer gertatzen ari den eta zerk sortzen duen hori guztia.
Neurriak arazoak sortu baino lehen ezarri behar dira eta ezin dugu onartu haur eta gazte medikatu eta tristeak dituen gizartea. Hau ez da batzuen arazoa, hau guztion arazoa da eta denon konpromisoa eskatzen du. Ezer egiten ez badugu, gizarte gaixoa izango dugu.
Nagore González
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]
Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]
Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]