Ohitura kulturalaren paradoxa EAEn: balio handia eman arren, herritarrak ez dira oso kulturzaleak
EAEko kultur ohiturei buruzko 66. Soziometroak berretsi du duela hilabete Elkar etxeak eta Siadeco ikerketa taldeak argitaratutako emaitzak: euskaldun gehienek ez dute euskal kulturarik kontsumitze. Aldiz, kultura politika publikoen lehentasunetako bat izan beharko litzatekeela ondorioztatu du ikerketak.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako 1.973 herritar elkarrizketatu dituzte ikerketarako, guztiak 18 urtetik gorakoak. Irakurtzeko zaletasun handia azaldu dutela erantzun du %29k, eta nahiko irakurzalea dela beste %28k. Guzti horien artean, ia erdiek egunero irakurtzen dute. Euskaraz irakurtzea, baina, ez da ohiko joera: euskaraz badakitela eta liburuak irakurtzen dituztela esaten dutenen artean, %28k soilik irakurtzen dituzte liburuak euskaraz sarritan; hamarretik hiruk ere ez. Gaztelaniazko liburuak, ordea, sarri irakurtzen dituzte irakurle euskaldun horien %84k.
“Jendeak kulturari balio altua aitortzen dio”, esan du Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultura kontseilariak ikerketaren aurkezpen ekitaldian. Izan ere, inkestetan parte hartu dutenen %57ak dio kultura lehentasunezko kontua dela, eta %64k uste du babes handiagoa merezi duela. Txanponaren beste aldea sortzaileei dagokiena da: “Lehentasuna inon jarri behar bada, sortzaileengan jarri behar dugu”. Pedagogiaren beharra nabarmendu du, “guztiok” gogoan izan dezagun sortzaileek ordaina merezi dutela.
Irakurzaletasunaz gain, beste esparruak ere jorratu ditu ikerketak: oso musikazaleak dira Soziometroari erantzun diotenen arteko %52, eta nahiko musikazaleak %29. Hamarretik ia zazpik egunero entzuten du musika, eta ia erdiak telebistan edo irratian erabiltzen du horretarako. Euskaraz dakitenen artean, %53k entzuten dute euskarako musika, eta, aldiz, euskaldun horien %78k entzuten dute maiz gaztelaniazko musika.
Zinemazaletasunak beste emaitza batzuk utzi ditu, “apalagoak”: %43ak esan du oso zinemazalea dela, eta %36 “nahiko” zinemazalea da. Hamarretik zazpitik telebistan ikusten ditu pelikulak, eta %40 azken urtebetean zinema areto batean egon ez direnak. Handia edo Errementari filmek zinemak bete dituzten garaiotan, galdetutakoen %58ak ez du euskarazko filmik ikusi azken hamabi hilabetetan.
Arte eszenikoetan inkestatuen %17 baino ez da “oso zale” agertu. Gutxiengoa dira azken urtebetean antzoki batean egon direnak, galdekatutakoen arteko %72k adierazi baitute hamabi hilabetetan ez direla behin ere antzoki batean izan. Hizkuntzak ere eragiten du arlo honetan: euskaraz dakitenen %58k ez du euskarazko lan bakar bat ere ikusi azken urtean.
Azkenik, herritarren bertsolaritza zaletasunak ez ditu datu hobeak eman: euskaraz dakitenen %12 bakarrik da oso bertsozalea eta %21 “nahiko” bertsozalea. Euskaraz bizi direnen artean %22 oso zalea da eta %35 nahiko zalea. Azken urtean, behin izan dira bertso saio batean euskaraz aritzen diren horien %19, eta dozena erditan %9.
Museoen oso zaleak dira galdekatutakoen %15, eta nahiko zaleak, berriz, %28. Guggenheim da Soziometroan parte hartu dutenek gehien bisitatu duten museoa, baina inkestan parte hartu dutenen erdiak ez dira azken urtean museo bakar batean ere egon.
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.
Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]
Euskararen Erabilera Biziberritzeko Biltzarra iragarri dute 2027rako. Irail honetan hasiko dute bidea. Hainbat arlotako 270 lagun bildu dira ekitaldian, eta herritar guztiei luzatu die gonbita Imanol Pradales lehendakariak: "Asmoa da bi urteko epean lanketa zabala eta... [+]
Ziburuko Euskal Liburu eta Diskoen Azokak 6. edizioa izango du aurtengoa. Ekainaren 7an egingo da, ohi bezala larunbatez, Baltsan elkarteak eta ARGIA komunikabideak antolatuta. Atarian, sorkuntzaren gibelean dagoenaz mintzatzeko, maiz bistaratua ez den baina zorionez geroz eta... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
Bilboko Guggenheimeko museoaren kanpoaldean bildu dira plataformako kideak, bertan zuelako bere lehen agerraldi publikoa Bilboko Guggenheim Museoko zuzendari berri Miren Arzallusek. Landuko dituen ildoez hitz egiteko "goizegi" dela adierazi du Arzallusek, nahiz eta... [+]
Lantegia espazioa, Esperantza liburutegia, Arte Ederren Museoko eta Euskal Museoko lanak, Urdaibaiko Guggenheim proiektua... Ugari dira Bilbon eta Bizkaian kulturaren ikuspegi utilitarista eta pribatizazioa agerian uzten dituzten adibideak. Alde Zaharreko haur eta gazteentzako... [+]
2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Guggenheimaren patronatuakbi urteko epea jarri dio bere buruari proiektuaren alderdi guztietan lan egiteko, “zalantzarik gabe” hartu behar baita kontuan biosfera erreserba batean kokatuko dela. Pello Otxandianok zalantzan jarri du proiektuari 500 milioi euro... [+]
Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]
Duela bi urte Urdaibai Guggenheim Stop! plataforma herritarra sortu zenetik, Urdaibai ez dago salgai! leloa nonahi ari gara entzuten. Joan den urriaren 19an Gernikan milaka lagun bildu ginen proiektu horri ezetza emateko eta, nire aburuz, hiru dira arrazoi nagusiak... [+]
Auzitegi Nazionalean aurkeztu du salaketa eta “proiektua berehala eten dezaten” galdegin du. Bi lege urratzen dituela ohartarazi du: Kostaldeko Legea eta Europako Legea, Red Natura 2000ri dagokiona. Auzitegi Nazionalak Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka... [+]