“Nazionalismo feminista da aukera bakarra”

  • Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz duela, hizkuntza zapalkuntzarekin batera.

Ezkerretik eskuinera: Cira Crespo, Júlia Ojeda, Idurre Eskisabel eta Lorea Agirre. Euskalgintzaren Kontseilua.

2025eko urtarrilaren 24an - 11:52
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Urtarrilaren 23an aurkeztu du liburua Julia Ojedak, liburuaren hiru editoreetako batek. Ondoan izan ditu Lorea Agirre Jakin-eko zuzendaria, Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusia eta Cira Crespo historialaria. Liburuaren aurkezpen ekitaldia Jakinek, Euskalgintzaren Kontseiluak eta Berria-k antolatu zuten.

Màtria o barbárie liburuaren editore lanak Júlia Ojeda Caba, Anna Punsoda Ricart eta Marta Roqueta-Fernàndezek egin dituzte. Liburua 30 emakumek idatzitako gogoetek osatzen dute. Artikulugile guztiak proces independentistaren garaian eta feminismoaren laugarren olatuan politizatutako emakumeak dira.

Izenburuak biltzen du Matria eraiki nahi duten matrioten mezu nagusia. Matria eraiki behar da, “leku edo eremu hori delako aukera bakarra arduragabekeria historikoei erantzuteko, feminismotik eta nazionalismotik”. Barbarie-a marraztu du Ojedak: nazionalismo espainola, zeinak nazionalismo katalana zapaltzen duen; naziogintza oso maskulinoa eta patriarkala, feminismo gero eta espainolagoa, eta hizkuntza zapalkuntza, “ katalanaren erabilera beherantz ari da egiten”. Ojedaren ustez, “momentua da beste leku bat birpentsatzeko”. Nazionalismo katalanak eta feminismoak eskutik joan behar dutela azpimarratu du, zeren “ez batak eta ez besteak ez dute aurrera egingo elkarren babesik gabe”. Matriotismoa egitasmoaren bultzatzaileek naziogintza katalana eraiki nahi dute feminismo intersekzionalaren oinarrietatik abiatuta.

“Ez dugu ezer asmatu”

Lau parte-hartzaileetako batek esan du esaldi hori: “Ez dugu ezer asmatu”. Herrialde Katalanez eta Euskal Herriaz, biei buruz, ari ziren. Hau da, nazionalismo feminista sortzeaz baino, ikuspegi berri bat eraikitzeaz ari ziren, eta horretarako aurreko belaunaldietako emakumeei begira jarri dira. Intersekzionalitateaz hitz egiten denean sarri aipatzen den Maria Mercè Marçal poeta eta idazle katalana ekarri du gogora Ojedak, emakume katalanen herentzia aztertu eta gaurkotzea aldarrikatzen duen bitartean.

Liburua katalanez dago eta Angle argitaletxearen webgunean eros daiteke

2024ko otsailean, ARGIAn, Cira Crespok elkarrizketa egin zion Júlia Ojedari gai honi eta beste batzuei buruz: “Globalizazioaren oldarraldi handiei aurre egiteko diskurtsoak falta zaizkigu”


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


Gorputz hotsak
“Gauzak egin eta kalera atera nahi nuen, baina ezin nuen”

Gazte batek etxetik atera eta psikologoarenera joateko bizi dituen beldurrak eta barne gatazkak lantzen ditu ‘Barruko dardara’ film laburrak. Maider Arrutik (Errenteria, Gipuzkoa, 2003) sortu du, eta agorafobia nola bizi duen ikusaraztea du helburu. Bere bizipenetan... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Gorputz hotsak
“Kirol minoritarioetan babesgabetasun ekonomiko handia dago”

Javier Escudero Pascual (Iruñea, 1979) “poz-pozik” dago erretiroa hartuta nahi beste gauza egiteko astia duelako. Nafarroako Aspace kirol klubeko motordun aulkiko futbol taldeko jokalaria da. Duela urtebete sortu zuten taldea, eta hirugarren geratu dira... [+]


2025-06-18 | June Fernández
Meloi saltzailea
Harro

Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]


“Irunen alarde gatazkarik ez dagoela diotenen asmoa da gaiari garrantzia kentzea, inor busti behar ez izateko”

Irungo Alarde Parekidean sortu berri den Meaka konpainiako kapitaina da Nagore Olaskoaga. Alarde Tradizionala vs. Parekidea, “kopuruak direnak dira, baina oso pozik gaude gazte askok eta askok hartzen dutelako parte Alarde Parekidean, eta beraiek dira gure herriaren oraina... [+]


Hernaniko San Juan Preludioa
“Haziak erein nahi izan ditut, gerora emaitza artistikoak jasotzeko”

Ekainaren 14an egingo da Hernanin San Juan jaiak iragartzen dituen 30. Preludio kontzertua. Aurten emakume bat izango du zuzendari musikal: Judith Montero Imaz. Behin batuta hartuko, eta emakumeek musika ondarean egindako ekarpena ekarri du fokupera. Berarekin eta Hernaniko... [+]


2025-06-11 | Paula Amilburu
V. Señora Sariketa
Itzulera bat: señorak eta señoritak

Señora Sariketaren V. edizioa izan da 2025ekoa, benetan berezia: aurtengo bertsolari parte-hartzaileak plazak utziak zituzten andre eta genero disidenteak izan dira. Binaka egin dute plazara itzulera, saioetarako giro goxo eta xamurra lagun. 


Giza Liburutegiak LGTBI+ pertsonen testigantzak ekarriko ditu Nafarroako sei herritara

Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]


2025-06-05 | Gedar
Urteko lehen lauhilekoan, ia 2.000 emakumek salatu dute indarkeria matxista EAEn

Sexu-erasoak, bikotekideen edo bikotekide ohien erasoak eta bestelako senideek egindakoak hartu dituzte kontuan zenbaketan. Bizkaian, %29 egin dute gora salatutako sexu-erasoek.


2025-06-04 | June Fernández
Meloi saltzailea
Ulertezina ulertzea

13 urteko mutil bat da Adolescence telesailaren protagonista, bere eskolako neska bat erailtzeagatik atxilotua. Lau kapitulutan zehar saiatuko gara ulertezina ulertzen, baina gidoilariek ez digute azalpen errazik emango, baizik eta bullying dinamika nahasiak, manosferaren eragin... [+]


Gorputz hotsak
“Musika da mina kudeatzeko eta kanalizatzeko modu bat”

Ilusioz mintzo da Shrabani Aranzabe-Pita (Orissa, India, 1999) musikari, ikerlari eta pedagogoa. Alkizan (Gipuzkoa) hazi eta hezi da. Pandemian minbizia izan zuen, eta prozesu onkologiko horretatik Naturaren Doinuak jaialdia eta proiektua sortu du. Aurtengo jaialdia ekainaren... [+]


Antiwokismoa: eskuin muturraren maskara berria
Jule Goikoetxea: “Euskal Herrian ere Trumpek eta Mileik gorroto duten guztia da woke”

Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]


Eguneraketa berriak daude