Nawal al Saadawi hil da, XX. mendeko pentsalari feminista egiptoar ezaguna
Joan den mendean Egipton izan zen pentsalari feminista eta sozialista nabarmenena, Nawal al Saadawi, igande honetan hil da, 89 urte zituela, idazle gisa ibilbide oparoa egin eta emakumearen eskubideen aldeko borroka nekaezin baten ondoren.
Egiptoko prentsak bere heriotzaren berri eman du. Ez dute zehaztu ze gaixotasunen ondorioz hil den. Duela hamarkada bat baino gehiagotik bizi zen hiriburuko ospitale batean.
Eldiario.es egunkariak feminista ezagunaren biografia laburra egin du. Al Saadawi 1931n jaio zen familia aberats batean, Niloren deltako Kafr Tahla herri txikian. Bertan bere pentsamendua garatzen hasi zen eta bere lehen testu feministak idatzi zituen bere ikastetxean ikasleen arteko diskriminazioa ikustean.13 urte zituela hasi zen idazten. Ohe azpian gordetzen zuen egunerokoan idazten zuen eta ez zion idazteari inoiz utzi. 80ko hamarkadan espetxeratzeak eta 90eko erbesteratzeak ez zuten lortu Al Saadawik idazten uztea.
1981ean espetxeratu zuten eta "Estatuaren aurkako krimenak" egotzi zizkioten, Anwar al Sadat presidente ohiaren erregimena eta sistema kapitalista kritikatu ondoren. Burdin sareen artean idatzi zuen bere eleberri nabarmenena: Imanaren erorketa, bertan gizonek nola erabiltzen dituzten erlijioa, politika eta morala emakumeak kontrolatzeko salatzen du. 1990eko hamarkadan Egipto utzi behar izan zuen talde islamisten heriotza-mehatxuak jaso ondoren, eta Amerikako Estatu Batuetara joan zen, unibertsitateetan eskolak eman eta "sormena eta matxinada" ikasgaia sortu zuen. 2011n, iraultza piztu baino lehen itzuli zen Egiptora, Hosni Mubarak diktadore ohia boteretik kendu eta demokraziaren aldeko protestetan parte hartu zuen, eta azken urteetan bere pentsamendua zabaltzen jarraitu zuen.
Tahrir al-Mar’a, emakumeen askapena
Nawal al Saadawiri ez zitzaion feminismoa terminoa gustatzen. Feminismoa ingelesezko erreferentea izanik nahiago zuen Tahrir al-Mar’a terminoa, (emakumeen askapena esan nahi du). Emakumeen askapena herrialde edo gizarte baten askapenetik ezin dela banandu uste du: “Feminista izatea da askatasunaren alde borrokatzea, emakumeak, gizonak, pobreak, etorkinak, haurrak... Denak izan gaitezen eskubideetan parekoak”.
ARGIAn Ane Irazabalek egin zion elkarrizketa batean mendebaldeko feminismoari buruz zuen iritzia plazaratu zuen: “Niretzat ez da inoiz erreferente bat izan. Are gehiago, oso kritikoa izan naiz harekin. Nire ustez, AEBetako eta Europako feminista gehienek patriarkalismoari buruz baino ez dute hitz egiten. Ez dute kapitalismoa edo klase zapalkuntza kritikatzen. Baina zer da kapitalismoa, patriarkalismo ekonomikoa ez bada? Arazoa da feminista gehienak kapitalista hutsak direla”.
“Burua estaltzearen aurkakoa naiz, baina baita biluztasuna askatasunaren sinbolotzat jotzearen kontrakoa ere. Halere, emakume erlijioso bat burua estalita ikusten badut eta feminista dela esaten badit, aurka egingo diot. Izan ere, nola sinetsi daiteke jainko zapaltzaile batengan? Hamarkada luzez aztertu ditut Judaismoa, Islama eta Kristautasuna, munduko hiru erlijio monoteista nagusienak, eta zoritxarrez, emakumeak zapalduta mantentzeko interesa dute hirurek”, salatu zuen ARGIAk argitaratu zuen elkarrizketan.
Sexu-erasoak, bikotekideen edo bikotekide ohien erasoak eta bestelako senideek egindakoak hartu dituzte kontuan zenbaketan. Bizkaian, %29 egin dute gora salatutako sexu-erasoek.
13 urteko mutil bat da Adolescence telesailaren protagonista, bere eskolako neska bat erailtzeagatik atxilotua. Lau kapitulutan zehar saiatuko gara ulertezina ulertzen, baina gidoilariek ez digute azalpen errazik emango, baizik eta bullying dinamika nahasiak, manosferaren eragin... [+]
Ilusioz mintzo da Shrabani Aranzabe-Pita (Orissa, India, 1999) musikari, ikerlari eta pedagogoa. Alkizan (Gipuzkoa) hazi eta hezi da. Pandemian minbizia izan zuen, eta prozesu onkologiko horretatik Naturaren Doinuak jaialdia eta proiektua sortu du. Aurtengo jaialdia ekainaren... [+]
Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]
Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...
Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]
Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.
Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]
Maiatzaren 17an LGTBIQ+fobiaren Kontrako Eguna dela-eta, “bizi dugun oldarraldi atzerakoia” , “transfobiak hartu duen indarra” eta “instituzioen utzikeria” nabarmendu dituzte kolektiboaren bueltako elkarteek. Zenbait instituzioren kapitalismo... [+]
Sare sozialetako argitalpen baten bidez, otsailaren 23an, Ane Santesteban txirrindulariak (Errenteria, Gipuzkoa, 1990) endometriosia daukala iragarri zuen. Diagnostikoak lagundu egin dio ulertzen zergatik batzuetan gaizki sentitzen den bizikletan: “Kisteak aldaka okertzea... [+]
Ludotekan, gazte txokoan, udalekuetan... batzuk musukatzen ari direla, beste hark zakila erakutsi duela eta honakoak gorputzarekiko irainak jaso dituela, hori guztia kudeatzea ez dute erraza hezitzaileek. Adibide praktikoz lagunduta, 'Nola landu sexualitatea hezitzaileon... [+]
Larunbatean Donostian amaitu den "gerra eta kapitalismoaren kontrako" Euskal Herriko Emakumeen* Mundu Martxaren VI. ekintza izan da. Euskal Herriko Gazte Feministak Baterajotzea deitu du urriaren 31tik azaroaren 2ra, Zaldibarren. "Kaleak hartu eta konspirazio,... [+]
Maiatzaren 10ean egingo dute: Bardean hasi eta Donostiako manifestazioraino. Lurraren defentsa, migrazio politikak eta indarkeria matxista izango ditu ardatz.
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]