Nafar Piriniotako biztanleria %13,3 jaitsi da azken hamarkadan
Hamar urtetan, despopulizazioaren eta bazterketa instituzionalaren eraginak Nafar Pirinioak husten joatea ekarri du ondorio. Badira, gainera, antzeko egoerara heldu daitezkeen beste lau eskualde: Aurrepirinioak, Zangozaldea, Erdialdea eta Jurramendi.
Oso atzetik dator baserriko edo herri txikietako biztanleak hirietara salto egiteko joera, baina Nafarroan lurraldeen arteko desberdintasun demografikoa gero eta nabariagoa bilakatzen ari da. Azken hamarkadan Nafar Piriniotan geratu da agerien fenomeno hori. Hamar urtetan eskualde osoko biztanleria %13,3 jaitsi da, Nafarroako Gobernuak jakinarazi duenez. Guztira, Iruñerrian Nafarroako biztanleen erdia baino gehiago dira, %54.
Hori bakarrik ez, Aurrepirinioak, Zangozaldea, Erdialdea eta Jurramendi baldintza berdintsuetara igaro daitezke datozen urteetan. Foru Gobernuak datozen hilabeteetan despopulazioaren aurka borrokatzeko asmoa duela adierazi du. Astelehenean Errealitate Sozialaren Behatokian egindako agerraldian, Nafarroako lurralde desberdintasunen diagnostikoa: erronkak eta proposamenak dokumentua argitaratu zuten. Behatokiak eginiko txostenak Nafarroako eskualdeetan dauden lurralde, demografia, lan eta gizarte desberdintasunak azaltzen ditu.
Pirinioak biziberritzeko asmoa
2017an ARGIAk Nafar Piriniotan bizi ziren gazte batzuekin hitz egin zuen, bertako bizimodua ezagutzeko asmoz. Inguruak eskaintzen dituen aukeretara egokitzea ezinbestekoa dela azaldu ziguten. Zenbait gaztek "unerik onenean" zeudela ere adierazi zuten, baina arazo nagusietakoa dela biztanleria-piramidea alderantzikatuta dagoela. Biztanle gehienek 50 urte baino gehiago dituzte, eta askoz pertsona gehiago daude 70 urtetik gora 30 urtetik behera baino.
Artzibarko Urdirotz herrian, Nafarroako Pirinioetan, proiektu berri batek zabaldu ditu ateak otsailaren 24an. "Azoka-Denda" deitu diote Txabi Bados Ruizek eta Rita Perandrés Martínezek haien etxe azpian ireki duten dendatxoari. Azokoop mikrokooperatibaren... [+]
Desagertzeko arriskuan dagoen basoilarra ikusi dute azken egunetan Larra eta Aztaparretako naturgunean, Belaguako La Contienda bailarako eski estazioko aparkalekuan. Jokabide arraro horrek kezka sortu du biologoen artean, aurtengo negu beroak eraginda izan baitaiteke. Basoilarra... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Nafarroako ipar-ekialdeko eskualde honetan lau pertsona bizi dira kilometro koadroko, Erkidegoaren batez bestekoa baino hamabost aldiz gutxiago. Biztanleriaren zahartze larria eta zerbitzu publikoen gabezia dira zonaldeko kezka nagusiak.