Ekainik beroena izan da aurtengoa mundu mailan, erregistroak daudenetik
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus daitekeela adierazi dute.
Copernicus Klima Aldaketaren Zerbitzuak hilabetero argitaratzen du mundu mailako klimari buruzko buletina. Erregistroak jasotzen hasi zirenetik, ekainik beroena izan dela aurtengoa ondorioztatu dute. Hamahirugarren hilabetez jarraian, erregistratu den tenperatura altuena dela aipatu dute, eta aurreko urteko ekainean baino 0,14ºC altuagoa. Buletinean azaldu dute datu horiek lortzeko ERA5 tresna erabili dutela, “mundu osoko satelite, ontzi, aireontzi eta estazio meteorologikoetatik datozen milaka milioi neurketa erabiltzen dituena”.
Jasotako datuen arabera, 2015. urteko Parisko Akordioan hitzartutako helburuetako bat ez da betetzen. Akordio horretan estatuek hitzartu zuten munduko gainazalaren bataz besteko tenperaturak epe luzera industriaurreko mailekiko 2ºC-tik behera egon behar zuela eta 1,5ºC inguruan mugatzeko ahaleginak egin behar zituztela, United Nations Climate Change-k jaso duenez.
Azken hamabi hilabeteetako mundu mailako gainazalaren bataz besteko tenperatura, industriaurreko mailekiko 1,64ºC beroagoa da, eta 1991-2020 epearekiko 0,76ºC beroagoa. Inoiz erregistratutako zifrarik altuenak dira, eta hamabigarren hilabetez jarraian, 1,5ºCko tenperatura gainditu da aurtengo ekainean ere.
Munduko Meteorologia Erakundeko idazkari nagusi Andrea Celeste Saulok ez du esperantza galtzen helburu hori betetzeko. “Aldi baterako ez-betetzeek ez dute esan nahi 1,5ºC-ko helburua etengabe galtzen denik, helburu hori epe luzerako berotze bati baitagokio”, adierazi du, UN News-en irakur daitekeenez.
ERA5 tresnak jasotako datuek adierazi dute bataz besteko tenperatura baino handiagoak izan diren gune nagusiak Europako hego-ekialdea, Turkia, Kanadako ekialdea, AEBetako mendebaldea, Mexiko, Brasil, Siberiako iparraldea, Afrikako iparraldea eta Antartikako mendebaldea izan direla.
Uholdeak, suteak eta urakan bat
Copernicusek argitaratutako buletinak, 2024ko ekainean jazotako ezohiko fenomeno meteorologikoak jaso ditu. Europa mailan, Alemanian, Italian, Frantzian eta Suitzan uholdeak eragin zituzten prezipitazio handiak izan dira. Hegoamerikan eta Errusiako ipar-ekialdean izandako sute larriak eta Iparamerikan izandako Beryl hurakana ere aipatu dituzte.
Copernicusek nabarmendu du etorkizunean errekor negatibo berriak izango direla aurreikus daitekeela, eta tenperaturen igotzea “saihestezina” izango dela, “atmosferara eta ozeanora berotegi-efektuko gasak isurtzeari uzten ez badiogu”.
Garaipen historikotzat jo dute hainbatek: duela sei urte Ozeano Bareko estatu zaurgarrietako ikasle talde batek bultzaturiko ekimen baten ondorioz, Nazio Batuen auzitegi gorenak iritzia plazaratu du uztailaren 23an, zeinak munduko estatuek klima aldaketari begira dituzten... [+]
"Berdela iparralderantz ari da mugitzen, itsasoa berotzeak sardinari ez dio on egiten eta geroz eta gutxiagoa dago, antxoarentzat ona da eta geroz eta gehiago dago, baina txikiagoa da...", dio Aztiko ikerlari Xabier Irigoienek, EITB Datak tenperaturaren gorakadaz egin... [+]
Abuztuan 411.000 hektarea baso eta lursail erre dira León, Asturias, Ourense, Cáceres eta Zamoran. Bizkaiko eta Gipuzkoako azalera osoa beste. Irmotasunez esan dezakegu muturreko baldintza meteorologikoek sutu zituztela suteak, berotze global antropogenikoaren... [+]
Paul Moal-Darrigade ozeanografoak "Itsas korronteak eta klima aldaketa" bere tesia aurkezten du Donapaleun Otsail Ostegunak hitzaldi zikloaren baitan, eta Kanaldudek jaso du solasaldia bideoz.
Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Prekaritate global hirukoitza pairatzen dute Pakistanen, klimak, energia gabeziak eta finantza publiko arazoak elkarrekin eragindakoak, bakoitzak bertze bien kalteak areagotzen dituela. Halere, arazoaz jabetu dira bertako agintariak eta bideratu dituzte aldaketak, nahiz eta... [+]
2003ko udarekin batera, 1970etik beroena izan da aurtengoa. Europar Batasuneko "Copernicus" behategiak larrialdi klimatikoa dela-eta bero boladak "maizago" egongo direla dio, eta aurtengo ekainean bere ondorioak izan ditu: ehunka pertsona hil dira Europan.
Bizi mugimendua, Nicolas Goñirekin. Bizi mugimendua 2009az geroztik ari da klima larrialdiaren aurka borrokan Ipar Euskal Herrian. Erradikal eta pragmatiko, herrikoi eta anbiziodun, garaiek eskatzen duten mugimendua izan nahi du Bizik. Nicolas Goñirekin aritu gara,... [+]
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Landetako THT Ez taldeak antolatutako hitzaldia duzue honakoa, apirilaren 27an Seignossen hirian egina. Iaz Groelandian 149 egunez preso atxikitako Paul Watson baleen aldeko ekintzaileak, Sea Shepherd-eko Lamya Essemlali ekologistak eta GNSA Zuhaitzen Babeserako Frantziako... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]