Mundu  globalaren gaitzak


2022ko maiatzaren 20an - 07:50

Egungo mundu globalaren ezaugarri suntsitzaileek, gerrateek, bidegabekeri ekologiko eta sozialek, etorkizunaren irudikapen apokaliptikoa iragartzen dute planetaren edozelako lekuan bizi garela ere. Mehatxu nuklearraren oihartzunek zer esan, are eta gehiago barreiatzen dute ikara eta egonezinaren artegatasuna, eta bitartean politikariek berekoikeriaz kudeatzen dute jendarte pairamena, hainbat komunikabideen laguntza mediatikoaz, biziera eredu agortuaren hezurdura ozenki jariatuz. Hezurdura horrek kalkulu ekonomikoa eta errentagarritasuna goratzen ditu, ordaina edozein delarik ere (hilketak, sarraskiak) boterea eta ekonomiaren lehia guztiaren gainetik jartzeko eta gizatarron bizitza gero, botere lehiaren ondorena bailitzan. Muturreko neoliberalismoak ustiatzen duen zorigaitzaren aurpegia da.

Muturrera eramandako patroi zibilizatorio neoliberalaren krisiak erakusten duen ageriko sintoma dugu esandakoa, gerrateak suspertu eta bizitzak akabatu ez ezik, lotura sozialaren hausturak, indibidualizazioak, lan merkatuen prekarizazio basatiak, biziera duina izateko eskubideen urraketak, agortutako biziera baten bizi-ezina erakusten ari dena. Gaurko munduaren bizi-ezin horrek eraldaketa antropologikoaren beharra adierazten digu: egungo gizakiaren hezurdura emozional berri oso bat ekoizteko halabeharra,  herriek eta pertsonek sakoneko izaeran duten bizi gogoarekin lotuagoa, guztiontzako mundu bizigarriagoaren baldintzak birsortu eta ahalbidetzetik gertuago egongo dena. 

"Homogeneizazio masiboaren aurrean 'txikitik' eta 'bertakotik' artikulatzeko ahalmena dago jokoan, giza kapital hori da herri txikien altxorrik ahaltsuena"

Hori horrela izanda ere, herritar askoren artean bizi-ezinaren sentiera hain hedatua egin zaigunean, esango nuke, kolapsatzera ekarri gaituen sistemaren bizi eredu bertsuari atxeki nahi gatzaizkiola sutsuki, hazkuntzaren gurpil zoroaren abiada leheneratzeko azken ahalegin itsuan. Kontraesan hori, denok  harrapaturik gaituen nortasun neoliberalaren ondorioa baino ez da. Hona hemen bere paradoxa: nortasun neoliberalak, hazkuntzaren gurpil zoroa leheneratzeko nahiak bizi du, baina aldi berean ez du onartzen deshazkunde derrigortuaren argaltzerako metabolismoa, “bestela” bizitzen berrikasi beharra, arrotza egiten zaio.

Hara, bizi dugun mundueraren etorkizuna ilunago izango da egitate hori onartu ezean, okerrera eta txarrera egingo dugulako; eta horrekin batera, gizatasunaren bertuteaz gabetutako biziera abiada bizian galtzear izango dugulako.

Munduera globalaren garapen ereduaren pitzadurek ez ditu merkatuak edo teknologia aurrerabideak konponduko; zientziak salbatuko gaituenaren ideia antzua irauli eta auzia borroka politikoan jokatzen dela berrestea da lehena. Homogeneizazio masiboaren aurrean “txikitik” eta “bertakotik” artikulatzeko ahalmena dago jokoan, giza kapital hori da herri txikien altxorrik ahaltsuena, hots: bertakotasuna eta burujabetza indartzeko daukagun urgentzia eta betebeharra.

Globalaren aurrean birtokiratzeko ahalmena gauzatuko bada, egin ahal izango da nortasun neoliberalak deseraikiz; edo biak batera, batak bestea dakarrenez. Tokian tokikotasuna artikulatuz, kontsumo mugagabea ez, baizik soiltasunaren aukera egiten duen herritarra heziz eta bertoko baliabideak ustiatuz, nekazaritzakoak izan edo teknologia burujabea izan, tokian- tokikoa lehenetsi, ezagutu, eta estimatuz.

Esandakoen aurrean, “birtokiratzean” datza lurraldeak globaltasunaren gaitzei erantzuteko heldulekurik kartsuena, komunitate txikien ahalduntzea etorkizun berri bat berreraikitzeko abagune eta indar ahaltsuena baita, guretik aritzeko norabide bat. Burujabetza indartzeko neurri politiko, ekonomiko eta sozialak suspertzeko garaian gaude, tokian tokikoaren aukera lehenetsita. Beste biderik ez dago: burujabetzan aurrera egin eta herri txikien eraikuntzaren logika areagotu mundua guretik berrasmatu eta berridazteko.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Eguneraketa berriak daude