Mikel Oterori gutun irekia
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Mikel Otero, EH Bilduko Trantsizio Ekologikorako bozeramaile eta idazkari zaren aldetik, gutun ireki honen bidez, ekarpen eta galdera batzuk egin nahi dizkiogu herri honetan trantsizio energetiko eta ekologikorako ematen ari den planteamenduari eta estrategiari.
Bizi dugun krisi klimatiko, energetiko eta eko-sozialari erantzuteko aurkeztu den proposamenean, funtsezko bi zutabe planteatzen dira: bat, energia-kontsumoa murriztea. Eta bi: energia berriztagarrien bidezko hornidura.
Lehen puntuari dagokionez, azaltzen den horretan ez da zehazten zertan datzan energiaren kontsumo murrizketa. Kontsumitzen den energia erdira jaitsi behar dugula esaten da. Argitu beharko da kontsumo txikiago hori ez duela soilik gastu elektrikoarena izan behar, hori ez dela gaur egun kuantitatiboki gehien erabiltzen dugun energia. Erabiltzen dugun energia gastu handiena (%80) erregai fosilena da. Eta %80ko energia fosil hori guztia ez da elektrifikagarria. Planteamendu horretan, beraz, desazkundera bideratu beharko litzatekeen estrategia beharko luke egon. Erdia kontsumitu behar badugu, erregai fosilen erabilera ere murriztuko duen planteamendu falta nabarmena da.
Erdia kontsumitu behar badugu, erregai fosilen erabilera ere murriztuko duen planteamendu falta nabarmena da
Energia berriztagarrien bilatze horretan, berriz, ezin da edozein preziotan eta edozer gauza egin. Ez eta orain arte nagusi izan ditugun oligopolioen eskutik ere. Proiektu handi, garesti eta neketsuagoen bila dabiltza horiek. Obra handiak eraikiz jasotzen dituzten etekinak biderkatzen baitira. Zementuan eta azpiegitura erraldoietan oinarritutako politika horri aurre egin behar zaio. AHTarekin ere ez dugu ikasi oraindik: zer atera behar zituen, 2.000 kamioi egunero gure errepideetatik?
"Berriztagarrien demokratizazioaz" ere hitz egiten da, "energia horien gaineko kontrolagatik lehiatu" behar garela. Hemendik aurrera sortzen ditugun proiektuekin bakarrik egingo dugu hori? Zer gertatzen da gaur egun Euskal Herriko lurralde osoan martxan dauden egitura eolikoekin, adibidez? Horien kontrolagatik ere lehiatuko gara? "Dena saldu zen", esaten da. Baina lapurreta bat izan zen! Aurreko bi hamarkadetan Nafarroan eta EAEn instalatu ziren 44 parke eolikoak, guztiak, diru publikoarekin proiektatu ziren. Orain, azpiegitura horiek guztiak Accionaren eta Iberdrolaren esku daude. Energia-multinazional horiek, energia-krisi betean gaudenean, urteko irabaziak argitaratzeaz lotsatzen ez diren berberak dira. Guk, bitartean, argindarra, gasa eta gasolioa, puztutako fakturetan ordaintzen jarraitzen dugu; Galan, Felipe, Jose Maria, Josu Jon eta abarren musikaren doinura. Demokratizatu al daiteke energia eta argindarra, demokrazia bera ere demokratizatu ezin den herrialde batean? 78ko erregimenari eusten dioten agintari hauen artean?
Herriaren interesa (eta erabakia) interes korporatiboen aurretik jarri beharko litzateke
Araban eta Gipuzkoan "Statkraft bezalako proiektuak beharrezkoak izango dira", planteatzen da. Nork jarriko ditu baldintzak hemen, eta zein preziotan? Zer makina mota, nola, eta non jarri, beraiek aukeratzen dute? Edo industriagune degradatuen aprobetxamendua exijituko zaie lehenik, adibidez? Badirudi obra horiek industria-gune horietan egitea ez dela hain errentagarria izango haientzat. Lur eta zementu mugimendu gutxiago beharko dituelako? Hemen ere, herriaren interesa (eta erabakia) interes korporatiboen aurretik jarri beharko litzateke, azken horiek edonondik datozela ere. Norvegiako enpresa hori Europan dagoen energia enpresa handienetakoa da, oligopolio handien lagun eta parte. NorgesBank banketxe norvegiarrak sustatu eta finantzatzen ditu bere lanak. Banketxe hori Iberdrolaren hirugarren akziodun nagusia da, QatarInvestment eta Blackrocken atzetik.
Trantsizio honen ardura hartzea eskatzen bazaigu, lehenik eta behin, hainbeste higatu dugun ingurunea babestu, naturgune gutxien arteko loturak zaindu, eta burujabeago egingo gaituzten tokian tokiko proiektu jasangarriak bultzatu beharko dira. Ezin dugu azpiegitura erraldoiekin lurra eta herria gehiago hipotekatu.
Naroa Lpz. De Armentia Luzuriaga (Gasteiz) eta Mirari Aldalur Gabilondo (Azkoitia)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]
Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]
Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]