Merkataritza askeko akordioak: ez dira lege naturalak
Cheap food, high wage —ogia merke eta soldata altuak—. 1848an, horiek ziren sustatzaile sutsuen hitzetan Ingalaterraren eta Frantziaren artean zerealak eta beste lehengai batzuen truke askearen hitzarmenak ekarriko zituen onurak; langileen onarpena lortu ahal izateko. Gaur egun, ia 170 urte geroago, merkatu internazionala gobernatzen duten merkataritza librearen hitzarmenen kopuruak goranzko joera hartu du.
ALCA, TTP, NAFTA... dira adibiderik esanguratsuenak munduko ekonomian duten indarra dela medio, nahiz eta azkenaldian TTIP eta CETA izan gehien entzun direnak. Azken bi horiek Europar Batasunak negoziaturiko merkatu merkataritza librearen hitzarmenak dira, Estatu Batuekin eta Kanadarekin, hurrenez hurren. Munduko Merkataritza Erakundeko (MME) datuen arabera, gaur egun 302 hitzarmen jada martxan daude, eta beste 39 negoziatzen ari dira. Hitzarmen horien onurak, hala nola barne produktu gordinaren igoera, lanpostu berrien sorrera, soldaten igoera... hitz batean, garapena, ez dira 1848ko zerealen merkatu askeko adibidean aldarrikaturiko onuretatik asko aldentzen.
Modu honetan deskribaturik eta hitzarmen aske izendatu ondoren –nor egon liteke askatasunaren aurka–, gutxi batzuek baino ez lukete zalantzan jarriko hitzarmenek gizarteari ekarriko lizkioketen onurak. Dena den, hitzarmen horiek berezkoak ematen duten herri erantzun kementsuak dakartzate beraiekin. Nekazariek, abeltzainek, sindikalistek, epaileek... demokraziaren aurkako erasotzat jo dituzte hitzarmen horiek.
Modu bilateralean edota herrialdeka egiten diren merkataritza librearen hitzarmen horiek duten helburu nagusia akordioa sinatzen duten estatuen arteko merkataritzaren erregulazioa da, merkataritza fluxuaren igoera eta garapen ekonomikoaren sustapena bultzatzeko asmoz. Hori lortu ahal izateko, merkatu askeko guneen artean ondasunen zirkulazioa, zerbitzuena edota inbertsioena modu mugagabean bultzatu eta bermatzen dituzten arauak jartzea beharrezkoa da. MME osatzen duten 164 estatuetako edonork, MME berak markaturiko arau zehatzak bete behar ditu, paradoxikoki kontrola bermatzeko.
MMEk, neoliberalismoaren politika ekonomikoak «ustezko demokrazia» baten bidez zehaztuak izateko sortu zenak, abenduaren 10etik 13ra bitartean Buenos Airesen (Argentinan) egingo du elkarretaratzea. Oraingo honetan, aurretik aipaturiko neurriak finkatzeaz gain, propietate intelektualaren inguruko eskubideak, patenteak edo merkatu elektronikoaren inguruko neurriak ere negoziatuko dira. Azken puntu horren inguruan, elkarrizketaren xedeak estatuei merkatu elektronikoa erregulatzeko eskubidea galaraztea edota datuen transakziorako zerga berriak jartzea dira. Adibide horrek guztia azaleratzen du; MMEren negoziazio bilera bakoitzean, herriaren burujabetzatik geratzen den apurrak zartada handi bat jasaten du bere burujabetza hori kontrol ekonomikotik kanpo dagoen organizazio internazionalari uztean.
Ez da erraza, are gutxiago MMEtik neurri ekonomikoak lege naturalen pare ezartzen direnean (grabitate indarraren legea edota termodinamikaren legeak bezala), baina alternatibak egon badaude. Garapena eta merkataritza galarazi gabe, baina herrien arteko elkartasuna oinarri harturik, ingurumena errespetatuz eta azken finean gizartearen gehiengo bati onura ekarriko liokeen alternatibak eraikiz. Gizartearen gehiengoa, bere interesen defentsan protagonista izatea helburu izango duten merkataritza hitzarmenak, hain zuzen ere.
Europa guztian hedatu dira murrizketak osasungintzan, hezkuntzan eta ikerkuntzan, eta historian zehar lorturiko eskubideekin jasan ditugun atzerakadak ez dira kasualitate hutsak, hitzarmenetan inplementatzen diren liberalizazio politika hauen ondorio baizik. Beraz, logikoa ematen du azken hiru hamarkadetako ekonomiaren liberalizazioaren aldeko joerari orain aurkako norantza eman nahi izatea. Guzti honek esfortzua eta konpromisoa ditu oinarri. Pixkanaka-pixkanaka sare alternatiboa eta solidarioa josten joatea, bai tokian tokiko, baita modu globalean ere logika kapitalistatik at dauden proposamenekin, guztiok amesten ditugun gizarte justuago horiek eraikitzeko asmoz.
(Ander Pobo Euskal Herriko TTIP/CETAren aurkako kanpainako kidea da)
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Hil zorian dugu EGA. Erail egin dute. Hil kanpaia jo eta hiletara deitu dute herri osoa, herriko plazan gaizkilerik gaiztoena urkamendira eraman ohi duten gisan deabrutu, herritarrekin etsaitu eta erretzeko prestatzen ari dira, jakina baita otso hilak ez duela ausiki egiten.
Joan den astean, Donostiako Udalaren Hizkuntza Politikaren inguruko mahai-ingurua antolatu zuen Bagera elkarteak eta EAJ, EH Bildu, Ahal Dugu-Podemos, Partido Popular eta PSOE-PSEko ordezkariak izan ziren mahaian. Entzuleen galderen txanda iritsi zenean, Donostia Kulturak urtero antolatzen dituen ikastaroei buruz galdetu nion Udal Gobernuko Euskara Zinegotzia den Miren Azkarateri (EAJ). Paperean, ikastaro hauek euskaraz edo gaztelaniaz egiteko aukera eskaintzen badigute ere, praktikan,... [+]
Orain arteko bidea ez da erreza izan Nekane Txapartegirentzat. 18/98 sumarioaren epaiketaren harira, 2007an, torturapean egindako testigantzetan oinarrituz 11 urteko espetxe zigorrera kondenatua izan zen. Gauzak horrela, Euskal Herritik alde egitera behartuta ikusi zuen bere burua; halere, euro aginduaren eta estradizio eskaeraren ondorioz, 2016an atxilotua izan zen.
Azken hamarkadan euskeraren jatorriaren ikerketan inoiz baino emaitza gehiago ematen ari direlakoan gaude: artikuluak, liburuak, eztabaidak… Adibidez, Pariseko unibertsitate batek Hector Iglesiasen Iruña-Veleiari buruzko liburua argitaratu du. Edo L’Harmattan argitaletxe famatuak Eñaut Etxamendi, Dominique eta Fina Davant eta Roger Courtoisen L´Origine de la lengua basque liburua plazaratu du. Argitaletxe horrek liburu bat argitaratzea tesi bat egitea... [+]
Saretatik dabiltzan hamaika txiste horietako batean, bi agure hizketan ageri dira. Horrela dio batak besteari: "Hilda zinela uste nuen, zutaz gaur oso ondo mintzatu baitzaizkit". Txistean bezala, gure inguruan ohikoa da pertsona bat hildakoan laudorioak nagusitzea.
Lehenengo apuntea: jarduera sozial, ekonomiko, kultural eta humanoan gehiago eragiteko beharra ez dago eztabaidan. Bigarrena: nahiko onartuta dago lanean lortzen dugun gogobetetze maila txiki samarra dela askorentzat.
Ba bi uste horietatik abiatuta, lerro hauen bidez mahai gainean jarri nahi da helburu horietara gerturatzeko aktore “berri” bat (enpresa) aktibatzea inportantea izan daitekeela. Baina horretarako, estereotipoen hesietatik ihes egin eta esparru sozial eta humanoaz... [+]
Beti izan da boterearen dimentsio garrantzitsu bat irudipenen maneiua munduko gertaeretan. Orain protagonismo osoa berri faltsuek dute; halere, hauek jazartzeko Mendebaldeko gobernuek, hedabideek eta unibertsitateek sortu dituzten ikerketa zentroek ez dituzte finkatu zein ezaugarri izan behar dituen berri faltsu batek. Izan ere, fake news eta egia-ostea bezalako kontzeptuak propaganda gerrarako tresna gisa sortutakoak dira eta beraz, sortzaileek nahiago dute kontzeptuak lausoak izatea; bestela,... [+]
Ez duzu zehazki gogoratzen noizko kontua den; hau da, noiz ikasi zenuen sozialki japoniarrak oporretan joaten zirenean argazki makinak etengabe erabiltzen zituztela. Bikotekideari galdetu diozu zeure informazioa kontrastatu nahian, baina ez zarete ados jarri. Kasualitatez-edo, bi egun geroago, Valentzian, bertako fallei buruzko museo batean aspaldi ikusi gabeko eszena ikusi duzue biek: hiru turista japoniar makina banarekin argazkia egiten ari dira sua hartzeko prest dagoen fallari. 1991ko data... [+]
Ile bat transgresorea da berez, izatez; errebeldea, intsumisoa, bihurria, apurtzailea, ausarta. Tokiz kanpo egon ohi da gehienetan. Deserosoa da sarri. Arrain zoparen platerean, luxuzko hoteletako perfumedun izara zurietan, bainerako ura urmaeltzen duen buxatutako hoditerian, bibote izatera iristen ez den nerabearen ezpain gaineko esparru minatuan, maitale kartsuaren ahoan, edozein emakumeren gorputzean… Traba egiten du ia beti.
Besapeetakoak politizatzen asmatu du zenbaitek... [+]
Ospakizun garaiak bizi ditugu. Efemeride loriatsuen bostehungarren, hirurehungarren urteurrenak Espainiako historia ofizialean. Nafarroako erresuma Gaztelakoak konkistatuta (Espainiaren batasuna eta sorrera), Mundu Berria deskubrituta, lehenengo mundu bira eginda, Espainiako Indar Armatuei aintza eta loria eman zizkioten euskal marinel eta militar garrantzitsuen jaiotza... Testuinguru horretan parte hartu dute espainiar armadako buruek erakunde ofizial zein pribatuek antolatutako hitzaldi... [+]
