Menpekotasunean hezi

I. EUSKAL EREDUKO IKASTETXEKO GURASOEN BATZARRA:

Agurra eta esaldi batzuk tarteka, euskaraz. Bestela, bilera goitik behera erdaraz doa.

Mezua aratza da: hemen denok dakigu erdaraz, beraz ez dugu astirik galduko euskaraz egiten. Erdaldunek jasotzen duten zeharkako mezua: lasai egon. Ez kezkatu. Ez duzue zertan euskara ikasi. Behar beste makurtuko gara euskaldunok, erdaldunek ez zaitezten deseroso egon.

Euskaldunok jasotzen duguna: euskara bigarren mailako hizkuntza da. Etxerakoa kasurik onenean. Ez ditzagun erdaldunak deseroso sentiarazi. Hemendik kanpora, intimitatean, zakurrarekin edota haur txikiekin izango duzue euskaraz jarduteko aukera (edo ez…).

Batzuen eta besteon haurrek jasotzen dutena: Euskarak ez du ezertarako balio. Hemen erdara da hizkuntza “noranahikoa”.  Beraz, zer arraiotarako matrikulatzen ditugu haurrok erabiliko ez duten hizkuntza batean? Eta noiz arte luzatuko da joera antzu hau?

II. ERAKUNDE ABERTZALEAREN BILERA (ez abertzaleetan, euskara ez da aipagai ere)

Dozena bat lagun, demagun. Zortzi elebidun, bi “euskaldun” pasibo eta bi erdaldun konpleto, euren presentzian euskaraz egiten denean muturtzen diren horietakoak. Hortaz, bilerak erdara hutsez edo ia, egiten dira. Erakundeak ez du neurririk hartzen kide euskaldunen euskarazko jarduna errespetatua izan dadin, eta erdaldun konpleto biek ez dute euskara ikasteko inongo asmorik erakusten.

III. ERAKUNDE PUBLIKOAREN BILERA OFIZIALA(ez ofizialetan, euskara aurkezpenean eta kito)

Jaurlaritzaren eta sindikatuen ordezkariak bildu dira. Jaurlaritzaren ordezkariek erdaraz jarduten dute, sindikatu “ez-nazionalistek” bezala. Bilerarako dokumentazioa erdara hutsez.

Aldi bereko itzulpena dago gehienetan, sindikatu “nazionalistetako” kideentzat, badaezpadan.

Menpekotasunak luze iraungo badu, goitik hasi beharra dago eredua ematen… Aurreak erakusten baitu atzea nola dantzatu.

Eta IV. EUSKALTZALE ADITU OFIZIAL OSPETSUAREN ADIERAZPENAK

“Lehendakari batek ez du euskaraz jakin behar. Euskararen Aholku Batzordean azken urteotan egin den lanak hizkuntza aukeraren errespetua izan du oinarri… akordio zabal baten bila beti… soilik sentsibilitate abertzalea jaso ordez, alor politiko guztiak barne hartuz”.

Mezua latza da: 

a) euskaldunok gaztelera / frantsesa ikastera behartuta bagaude ere, erdaldunek euskara EZ ikasteko aukera errespetatu behar da.

b) erdaldunen hizkuntza aukera errespetatu behar da (euskaldunena ez dago zertan).

c) euskararen inguruan akordio zabalak erdietsi nahi baditugu, a eta b irentsi behar ditugu.

d) euskara soilik abertzaleen auzia da.

EAEko gizarte ustez elebidun eta itxuraz demokratiko honetan, euskaldunak menpeko eta menpekotasunean heziak izaten jarraitzen dugu. Hankapean gauzkate botere arrotzek, eta menpeko tratua ematen digute bertoko botere askok ere. Euskaltzale bat edo besteren laguntzaz sarri.

Euskara zeharo museoratuta nahi dutenek, ametsik beroenetan ere ez zituzten erreferente diren euskaltzaleak menpekotasuna bedeinkatzen irudikatuko.

Eta hemendik aurrera… zer? 

Euskararen Aholku Batzordearengatik bada, lehengo lepotik burua, ugazabak aztora ez daitezen.

Eta gizarte ekimeneko euskalgintza? Alderdi eta sindikatu abertzaleak?

Menpekotasunean txipli-txapla orain arte bezala?

Egiaz euskaltzale diren erakundeak noiz arte menpekotasuna hedatzen?

(Jonjo Agirre Martinez hizkuntza normalizaziorako teknikaria da Eusko Jaurlaritzan)