“LGBTI borroka edukiz hustu dute eta dena lortuta dagoen diskurtsoa zabaldu da”
LGBTI Harrotasunaren Nazioarteko Eguna baliatu dugu talde sortu berri bat elkarrizketatzeko: Irungo Harrotasun Kritikoa taldea. Generoaz, eskuin muturraz, ekainaren 28az eta instituzioen jarreraz galdetu diegu: “Udalaren apaingarri garela sentitzen dugu eta instrumentalizazio horrek, lagundu ordez, zapaldu egiten gaitu”, kontatu digute Miren Gil Lertxundi, Patti Iturria Álvarez eta Gorka Iparraguirre Diaz solaskideek.
Harrotasuna ez, harrotasun kritikoa aldarrikatzen duzue.
Ortzadarraren koloreko produktuak sortzea oso erraza da, ez ordea posizionamendu erreal eta aktiboa erakustea. Ez gara inoren apaingarriak, ez multinazionalenak, ezta instituzioenak ere. Kapitalismoa beti prest baitago borrokak desitxuratu eta etekina ateratzeko, pertsonak zapalduz eta lurraldeak ustiatuz. Mugimendu feministarekin egiten duten moduan. Ozen diogu: harrotasuna ez dago salgai.
Harrotasun batzuek beste batzuek baino azkura gehiago eragiten dute?
Gorputz eta bizitza normatiboek ez dute azkurarik eragiten, normalizatuta daude, baina guk ez dugu normalizatuak izan nahi, zapalkuntzen sistema zalantzan jarri eta eraldatu nahi dugu, guztiontzat bizitza bizigarriak eraiki nahi ditugu.
Heteroarauak ongi markatzen du genero binarioa. Nola baloratzen duzue aurten lehenengo aldiz gizon kantinera bat ateratzea Alardean?
Guk pozik hartu dugu berria. Herritar talde gero eta handiago batek hartzen du parte Alarde parekidean, eta aurten, ustez ukiezina zen figura ere edonork egin dezakeela adieraziko du ekintza honek. Badakigu bai generoa bai alardea performatiboak direla, eta gainera, emakume gisa sozializatu den pertsonak ere performatu egiten du kantinera rola, ez du berezkoa. Irunen zeresan handia eman du kontu honek eta tradizioak eta arauak hausten jarraitzeko beste bide bat ireki du.
Eskuin muturrak eta haren diskurtsoak eroso dirudite azken boladan. Kezkatu beharko genuke?
Bai, oso kezkagarria da gorroto diskurtso horiek gizartean hartzen ari diren tokia. Badakigu kolektibo zaurgarri guztien eskubideak kalean egin diren borroken bidez eskuratu ditugula eta oraindik asko ditugula eskuratzeke. Eskubide horiek edonoiz gal ditzakegula gogoratu behar dugu eta antolatuta aurrera egin. Gizartea aktibatzeko lana ere egin behar dugu.
"Ustez ukiezina zen figura ere, kantinera, edonork egin dezakeela adieraziko du gizon bat rol horretan ateratzeak. Badakigu bai generoa bai alardea performatiboak direla"
Arraroa da Irun moduko hiri handi batean orain arte halako talderik sortu ez izana? Nola bizi dira identitate ez heteroak Irunen?
Ez zaigu arraroa iruditzen. Izan ere, gizartean gure errealitatearen inguruko uste okerra dago: borroka edukiz hustu dute eta dena lortuta dagoen diskurtsoa zabaldu da. Gainera, gure bizitza prekarizatuek ez dute errazten antolakuntza.
Bestalde, “ez heteroez” baino, sexu eta genero disidenteez hitz egin beharko genuke. Modu orokorrean, esango genuke ez gaudela ondo, nahiz eta ezin dugun erantzun bateraturik eman, zeharkatzen gaituzten zapalkuntzen intersekzioak oso desberdinak baitira. Hori bai, argi dugu pribilegio asko ditugula eta hori deseraikitzeko lan aktiboa egin behar dugula.
Zer prestatu duzue ekainaren 28 honetarako? Zein mezu zabaldu nahi duzue?
Irun jaietan murgilduta dago eta 28an kantineren eguna ospatzen da; kantinerek erabiltzen duten tresna abanikoa izanik, ikur hori geureganatu nahi dugu eta Abaniko aldarrikatzaileen tailerra antolatu dugu arratsaldean, abanikoetan gure aldarrikapenak idatzi eta gure lumak harrotasunez astintzeko. Ondoren, performancea eta manifestuaren irakurketa egingo ditugu. Festen testuinguruan, gure tokia berreskuratu nahi dugu. Eta zein mezu zabaldu nahi dugun? Gure manifestuak marko historikoa izango du eta aldarrikapen intersekzionalez josita egongo da.
Udalak zein jarrera du kolektiboarekiko?
Badakigu pertsona jakin batzuek garai ezberdinetan proposamenak egin izan dizkietela udalari eta ukatu egin dizkietela edo bere horretan utzi dituztela. Guk oraintxe bertan udalaren apaingarri garela sentitzen dugu eta instrumentalizazio horrek, lagundu ordez, zapaldu egiten gaitu. Gutxi, gaizki eta berandu ari dira.
Zer behar ase nahi duzue hirian, kolektiboari lotuta?
Batetik, sarea sortu eta antolatzeko beharra ikusten dugu. Bestetik, baliabide emozional zein ekonomikoak eman nahi ditugu, eta gure ekimenak egiteko zein heziketa eta aholkularitza jasotzeko espazio fisiko bat ere irudikatzen dugu, lokal bat, espazio seguru bat, zeinetan gure beharrak modu integralean artatuak izango diren.
GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.
Burua altxa eta norberaren borroka zehatzetik harago joateko gaitasuna duen mugimendua da transmaribibolloena, hala erakutsi dute beste behin ere larunbatean, LGTBIQ+fobiaren Kontrako Nazioarteko Egunean. Palestinako genozidioa lehen lerrora ekarrita, zapalkuntza orori aurre... [+]
Bilboko LGTBIQ+ zinema eta arte eszenikoen Zinegoak jaialdiak 2025eko edizioko sariak iragarri ditu. Between Goodbyes eta Alma del desierto dokumentalak izan dira palmaresaren irabazle nagusiak.
Zinema eta arte eszenikoen LGTBIQ+ jaialdia Bilbon ospatuko dute ekainaren 23tik 30era,50 jarduera baino gehiagorekin.
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.
Maiatzaren 17an LGTBIQ+fobiaren Kontrako Eguna dela-eta, “bizi dugun oldarraldi atzerakoia” , “transfobiak hartu duen indarra” eta “instituzioen utzikeria” nabarmendu dituzte kolektiboaren bueltako elkarteek. Zenbait instituzioren kapitalismo... [+]
Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.
Larretxeatarren oinordea da, aizkolari, harri-jasotzaile, txinga-eramale eta, oro har, herri-kirolari handien ondokoa. Patxi du aita; Donato, berriz, osaba. Hasier Larretxea, aldiz, da gizarte langile, da idazle, da homosexual. Harro beharko genuke denok.
Ikaslez lepo zegoen Leioako Hezkuntza Fakultatea pasa den asteazkenean, Samantha Hudson zetorrelako. 1999an jaiotako Mallorcako artista, abeslari eta influencer transgeneroa da. Kantatzen Duen Herria topaketetako izarrak ilara amaigabea zuen selfie eta autografoak emateko, eta... [+]
1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]
Manifestazio jendetsuak egin dituztean larunbatean Argentinako hainbat hiritan. Javier Milei presidenteak "pedofilo" deitu ditu LGBTIQ+ pertsonak Davoseko Munduko Ekonomia Foroan.
XV. mende bukaeran edo XVI. mende hastapenean Belauntzako Katalina atxilotu, preso sartu, torturatu, guziaz desjabetu eta erbesteratu egin zuten, Oiartzungo Maritxurekin “haragizko harremanak” ukateagatik. 500 urtez isilean eta artxiboetan galdurik egondako... [+]
Larunbatean Makean izanen da Hamza Abuhamdia, Parisen bizi den palestinar queer-a, Palestinaren aldeko topaketaren kari. Israelek bideraturiko pinkwashing-ari buruzko tailerra eskainiko du –bat-bateko euskarazko itzulpenarekin– arratsaldeko 15:30ean. LGBT pertsonen... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.