Lapurdiko laborariek espekulazioa salatu dute Arrangoitzen, Danoneko nagusiaren opor-etxe atarian
ELB sindikatuak eta nekazaritzan hasi nahi duten gazteei lurra eskuratzen laguntzen dien Lurzaindiak deituta, hainbat herritar bildu dira Danone multinazionalaren buruak Arrangoitzen duen etxearen atarian Lapurdiko kostaldean lurrarekin egiten duten espekulazioa salatzeko.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lehendik Arrangoitzen oporretarako villa bat (60.000 metro karratu lurrez inguratua) daukan Franck Riboud enpresagizonak erosi berri dio auzoko beste aberats bati etxea, honen 57.000 metroak ere bereganatuz. Operazioa 3,86 milioi eurotan itxi du.
ELBk eta Lurzaindiak asteazkenean, uztailak 19, Ribouden etxe atarian bildutako herritarrek salatu dute espekulazio horrekin baserritarrak lurrik gabe utzi eta itotzen ari direla: "Etxe bakoitza 5 hektarea lurrekin salerosi behar bada, zenbat denbora gelditzen da kosta ondoko eremu hau osoki kolonizatua izan baino lehen CAC40ko [Espainiako IBEX 32aren pareko indizea burtsan] buruzagienganik, show bizz-eko ala kirol munduko jende famatuenganik, hemen lan egiten duten familiei lekua kenduz eta hiri bazterreko laborantza behin betiko desagerraraziz?".
Baserritarrek nabarmendu dute, gainera, kasu honek berekin dakarren eskandalua: esnearen prezioak hondoratuz sekulako benefizioak egiten dituen Danone konpainiaren burua da Arrangoitzeko lurren jabe egiten ari dena.
Hona zer dioen ELB eta Lurzaindiaren idatziak, osorik:
Hemen, aiserian bizi da laborarien larrutzaile bat !
Arrangoitzen gira egun, salmenta espekulatibo berri baten salatzeko, poderedunen ahalgegabea erakusten duena ere. Alabainan, Danone enpresako burua den Franck Riboud, bere etxe ondoko Alain Prost-en etxea erosten ari da, 5,7 hektara (57 000 m2) lurrekin, 3,85 milioi euroko prezio ikaragarrian. Riboud-k berak hemen duen etxeak 6 ha pasa (60 000 m2) dituelarik.
Lurrak galde haundia du eremu huntan, podere publikoek eraikuntza barreatuen kontra borrokatu behar dela diote eta indarrak galdegiten dituzte bide hortarik. Bainan ber mementoan dirudunak beti aiserian bizi dira. Franck Riboud auzoaren erosten ari da, bere esku bakarretan 11 hektara bilduz, goxa lekutako. Etxe bakotxa 5 hektara lurrekin salerosi behar bada, zonbat denbora gelditzen da kosta ondoko eremu hau osoki kolonizatua izan baino lehen CAC40ko buruzagienganik, show bizz-eko ala kirol munduko jende famatuenganik, hemen lan egiten duten familieri lekua kenduz eta hiri bazterreko laborantxa behin betiko desagertaraziz? Hemengo bi etxe hauetako lurra ez bada ere laborantxarendako erabilia aspalditik, holako salerospenek bide bat erakusten dute eta ondoko erosleek, hauek ere aberatsen mundukoak, ez dute gutiago egin nahiko. Azken urteetan, argiki ikusten dugu etxeak beti eta lur gehiagorekin saltzen direla, laborantxari kalte eginez aldi bakotx.
Arrangoitzen eta inguruetan oraindik gelditzen diren laborantxako lurrek presione haundia jasaiten dute (ohartu Franck Riboud-ren «baratzea» oraindik laborantxarako erabiliak diren inguruko pentzeak baino haudiagoa dela!). Dirudunek erosi ondotik, elikatzeko gaitasuna betikotz galtzen dute lur hauek. Hemen gaindiko salerospen guziak bezala, etxe hau ezin onartuzko prezio azkarrean erosia da, hemengo erokeri espekulatiboa haziz. Gertakari hau oraindik gehiago salagarria da ikusiz eroslea nor den: 3,5 M€ luzatzen dituena laborarien larrutzaile bat da. Danone enpresak sekulako benefizioak agertzen ditu esne sektoreak krisa larrienetarik bat bizi duelarik, ekoizleak galduz nasaiki.
Gaurregun behi esne prezioa 320€/1000 L pagatua da, ekoizpen gastuak 400€/1000L hurbiltzen direlarik: ekoizten duten litro bakotx, ekoizleek dirua galtzen dute, esnetegiko buruak bere sakelak sekula bezala betetzen dituen bitartean. 2016an, ekoizleen %41ak dirua galdu du (lan saririk ez), Danonek sekula egin ez duen irabazia eskuratu duelarik 1,9 miliar eurorekin, eta 2017ko irabazia haundiagoa izanen dela diote enpresak eman informazioek. Ekainaren 22an, MSAko buruzagitzak zion Frantziako laborarien erdiak 350 euroz petik irabazi zuela hilabetean 2016an, hain segur Danoneko buruzagiek egun erdiz irabazten dutena. Horrelako lan sariarekin, esne ekoizle batek 850 urtez lan egin behar luke Danoneko buruak erosten duen bigarren etxe hunen pagatzeko. Nola ez asaldatu holako gauzen aintzinean?
Duela zonbait urte oraindik, esne hazkuntzak baziren Arrangoitze, Arbona, Basusarriko alde huntan. Preseski, Danone bezalako talde haundiek bultzatu mondializazioak (dakarren alde bateko krisekin) eta lurrari buruz den presione azkarrak laborantxa bizia desagertarazi dute eskualde huntan. Departamenduan 700 esne etxaldez petik bada gaurregun, 1100 desagertu dira 2000 urtetik hunarat. Ez dugu onartzen gure lan saria ebastea, ez eta gure lurren hartzea. Ez dakigu zergatik holako ixiltasuna baden gertakari hauen aintzinean.
Emmanuel Macron-ek gaur idekitzen dituen Etats généraux de l'Alimentation delakoek orekak finkatu beharko dituzte laborari eta agroindustriako eragileen artean, ekoizpen gastuen heinean bederen pagatuak izan gaiten. Borondate politikoa eta tresna legislatiboak beharrezkoak eta urgenteak dira laborantxako lurraren desagertzeari buru egiteko ere. Besteak beste, behar dira :
- Laborantxa babesten duten eremuak (ZAP, Zones agricoles Protégées) plantan ezarri, tresna hau hautetsien eskutan da hirigintza dokumentuen egiteko,
- Safer-aren prempzio eskubide partziala azkartu, lur ainitzekin egiten diren saltzeetan lurra bereskuratzeko,
- Bigarren etxe bizitzeri buruzko zerga hein azkarrenean aplikatu (%60) legezko eremuko herri guzietan (eta lan legislatiboa eraman zerga lurralde guzietan aplika dadin).
Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Mandio eta kanpandorreetan hontz zuriaren ulu mikatza gero eta gutxiagotan entzuten dugu. Zer dela eta? Urbanismo basatiaren eta laborantza intentsiboaren ondorioz, bere habitata suntsitu dugu. Baina gaueko hegazti harrapari bitxia funtsezkoa zaigu, soroak osasuntsu mantentzen... [+]
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo bestek argituko ote digu gakoa.
Maiatzaren 10ean Zestoako iraeta auzoan kokatuta dagoen amillubi proiektuan elkartu ziren elikadura burujabetzaren aldeko herritarrak eta laborariak. Udaberriko Festaren bigarren edizio honetan, goizean bi mahai-inguru antolatu zituzten eta entzulez bete zen amilibia baserri... [+]