Emmanuel Macron presidente berriak osatu Errepublika Martxan mugimenduak (EM) lehen itzulian jaso sostengua ikusirik eta bigarren itzulirako aurreikusitako Macron uholdea kontutan harturik, ez da sorpresa handirik gertatu. Laugarren bozka barrutiak sortzen zuen jakin-min eta zalantza gehien. Hain zuzen, buru-burukoan zirelako Macron fenomenoari esker garaile ateratako Loic Corrégé ezezaguna (botoen %25,41 lehen itzulian) eta aspaldian kargua daukan Lassalle (botoen %17,71).

Abstentzio handia ere nabarmentzekoa da: %46,63 laugarren hautes-barrutian, %55,43 bosgarrenean eta  %56,88 seigarrenean. Frantzian izandako Alderdi Sozialistaren porrota gertatu da Ipar Euskal Herrian ere: Sylviane Alaux lehen itzulian berean gelditu zen lehiatik kanpo eta Colette Capdevielle aldiz bigarrenean. Abertzalerik ez da egon bigarren itzulian. Iragan igandean hirugarren indar ateratako EH Bai koalizioak ez zuen boto konsignarik eman. EAJk haatik Bru eta Capdeviellen alde egiteko deia luzatu zuen.

*  *  *

Jean Lassalle: usu falta, baina beti hor

Jakina da Legebiltzarrean duen aulkia usu hutsik gelditzen dela. Adibidez, Legebiltzarreko finantza komisioko partaide izan arren, batzordearen bileren %85etara ez da agertu. Legebiltzarrean egindako hitz-hartzeei edota emendakinei doakienez, gutxien egiten dituztenen artean sailkatzen da. Baina berdin dio, Zuberoa, Nafarroa Beherea eta Lapurdiko zatitxo bat (baita Biarnoren zati bat) biltzen dituen barrutiko hautesleek behin eta berriz adierazten diote sostengua. 2002az geroztik du diputatu aulkia. “Artzain bat Eliseoan” izenburuarekin publikaturiko azken liburua duela froga, baserri munduaren ordezkaritzat dauka bere burua. Ezin uka hori gogoko dutela bozkatzaileek eta horrek duela laguntzen garaipenera. Kontutan harturik ikastolei buruz berriki egin oharra (armen kudeaketa irakasteko gune direla) edota bake prozesuaren aldarria entzunarazten ez ibili izana, suposatu daiteke ez duela abertzaleen botorik jaso.

Florence Lasserre-David: Bayrouren hurbilekoa

Botoen %57,03 eginik, aulkia hartu dio Capdevielleri. Alderdi zentristan militante egonik, urteak daramatza hautetsi gisa 36 urteko diputatu gazteak. Angeluko auzapez-ordea eta Pirinio Atlantikoetako departamendu mailako kontseilaria ere da. François Bayrou Justizia ministroaren hurbilekoa izanki, EM-en hautagai izendatu izanak ez zuen sorpresa eragin. Ez da ordea mugimenduak irudikatu nahi duen aldaketa eta berritasunaren etsenplu.

Aldarrikapen abertzale edota euskaltzaleei doakienez, ez da sostengua adierazi ohi duten hautetsien artean kokatzen. Tartean aipatu daiteke Bagoaz kolektiboak hautagaiei bidalitako galderei erantzun ez izana. Bake prozesuaren edota preso politikoen eskubideen errespetuaren eskakizuna Legebiltzarrera eramateko engaiamendua hartzen ote zuen galdetzen zion kolektiboak.

Vincent Bru: batean eskuinean, bestean ezkerrean

Seigarren barrutiko botoen %62,51 bildurik, garaipen argia lortu du Bruk. Politikaren munduan ezaguna da: Kanboko auzapeza eta departamendu mailako kontseilari da. Diputatu kargua osoki betetzeko, beste postuetan dimisioa emanen duela jakinarazi du. Iragana eskuinean du, baina Legebiltzarretarako bere burua zentroan kokatu du, Macronen mugimenduaren barne den Modem alderdi zentristaren etiketarekin aurkeztuz. Legebiltzarretarako aitzineko hauteskundeetan demagun, Michele Alliot-Marieren (UMP) ordezko aurkeztu zen. Herriko Etxerako bozketetan ere eskuindar gisa presentatu zen. EMen hautagai aukeratu izanak iskanbila sortu zuen. Batez ere, gay eta lesbianen ezkontzaren aurkako manifestua izenpetu zuelako. Hor ere kolpez jarreraz aldatu du, izenpedura kentzea galdetuz. Beste bi diputatuek ez bezala, bake prozesuaren gaia eta presoen eskubideen errespetuaren eskaera Legebiltzarrera eramateko konpromisoa hartu du.