Itsasoko animaliak merkurioaren kutsaduratik babestu nahi dituzte Karibeko herrialdeek
Gizakiongan arazo fisiko zein mentalak sor ditzakete merkurioz kutsatutako arrainek, eta horren gaineko kontrola ezarri nahi dute Karibe Elkartea osatzen duten Karibe itsasoaren hegoaldeko herrialdeek.
Bigarren sektoreak sortutako hondakin askok itsasoan amaitzen du; tartean, merkurioak. Metal hau itsas-bizidunentzat hilgarria ez den arren, gizakiongan arriskutsua izan liteke merkurioz kutsatutako arrainak sarri eta asko jaten baditugu. Fisikoki edota mentalki eragin diezaguke.
Karibe itsasoaren hegoaldeko herrialde askok partekatzen duten kezketako bat da. Elkartu eta arazoari aurre egitea erabaki zuten: Minamatako hitzarmena sinatu zuten iazko abuztuan. Hitzarmen horretan, herrialde bakoitzak bere produkzio-enpresak kontrolatzeko konpromisoa hartu zuen, kutsadura nagusien jatorria jakin ahal izateko. Orain, argitara eman dituzte emaitzak eta jakin ahal izan dute, adibidez, Trinidad eta Tobagon itsasoratzen duten merkurio guztiaren %70ak gas eta petrolioaren industrian duela jatorria, edota Jamaikan bauxitaren ekoizpenak sortzen duela merkurio gehien.
Behin emaitzak jakinda, esku hartu behar dela dio elkarteak. Santa Luciako Ingurumen Garapenerako koordinatzaile Yasmin Judek argi du: “Merkurioa arazo orokorra da eta ezin zaio aurre egin herrialde guztien lankidetzarik gabe; kontrolpean hartu beharreko gaia da”. Trinidad eta Tobagoko Ingurumen Garapenerako koordinatzaile Keima Gardiner-ek gaineratu du 2020. urterako merkurioa erabiltzen duten produktuen kontsumoa jaistea dutela helburu euren herrialdean.
Arrantza eta turismoa
Brasil ere Karibe Elkarteko kide da eta hain juxtu Brasilen arrantzatzen dituzte Karibe hegoaldean dauden arrainetako asko. Herrialdeko koordinatzaile Jewel Batchasingh-ek ere arazo larritzat du merkurioa eta turismoari zuzenean eragin diezaiokeela uste du: “Arrantza eta turismoa bi industria garrantzitsu dira Brasil iparraldeko kostaldeko herrientzat, eta jendeak arraina jateari uzten dio merkurioz kutsatuta egon daitekeela jakin orduko”.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
1969an poliziak modu basatian zanpatu zituen Bizkaiko Erandion orduan han bizi zuten kutsadura larriagatik herritarrek antolatu zituzten protestak: kaleko manifestazi baketsu haien inguruan bi pertsona tiroz hil zituen polizia frankistak. Gertakizuna berriro gogora ekarri zituzten Erandion igandean, 11, omenaldia eskaini zitzaien Anton Fernandez eta Josu Muruetari eta "Egia, Justizia, Erreparazioa eta berriro ez gertatzeko Bermeak" eskatu zituzten.
Oier Bartolomek orain dela gutxi zabaldutako bideo biral batean, Zumaia eta Deba bitarteko flyscha plastikoz beteta ikusi dugu. Irudi tamalgarri hauen aurrean, pertsona askok “zerbait” egiteko beharra adierazi dute. Eguzkin ere horrelako mezu bat baino gehiago jaso ditugu. Gauzak horrela, erabaki dugu flyschean garbiketa-egun bat antolatzea, auzolanean.
Eremua babesteko neurriak hartu beharko dira, lurpeko urek nitrato-maila gainditzen dutelako.
Europako ikertzaile talde batek, Ekologistak Martxanekin elkarlanean, jatorria hondakin elektronikoetan duten toxiko arriskutsuak aurkitu dituzte birziklaturiko plastikoetan, hala nola, jostailu edota kontsumorako saltzen diren beste hainbat produktutan.
Urriaren 5ean milaka pertsona bildu dira Frantziako Estatuko hirurehun hiri eta herri baino gehiagotako udaletxeen aurrean, "Nous voulons des coquelicots" (Mitxoletak nahi ditugu) deialdiarekin bat egiteko. Bi urte iraungo duen kanpainaren antolatzaileek ez dute huskeria eskatzen: pestizida kimiko guztiak debekatzea eta oraintxe bertan. Bioaniztasunaren hondamendiari eta gizakien pozoiketari behingoz erremedioa jartzea aldarrikatuko dute hileroko lehen ostiraletan.
Eusko Jaurlaritzak baimena eman du Bizkaia eta Gipuzkoako 1.300 kilometro koadrotan zehar lurpean egon daitezkeen erregaien bilaketan ikerlan eta zundaketak egiteko. Zundaketa lanetan "fracking" teknika erabiliko ez dela aipatu den arren, zundaketa berriok dira urrats garrantzitsu bat Ibarretxeren garaietatik teknika horrekin hidrokarburoak ustiatzeko Jaurlaritzak egindako apustua aurrera eramateko.
Mundua plastikozko ontzi eta azalez itotzear jarri duten kutsatzaile nagusiak marka komertzialik indartsuenak berak dira, Break Free From Plastic gobernuz kanpoko erakundeak dossier batean erakutsi duenez. Zehazki Coca-Cola, PepsiCo, Nestlé, Danone, Mondelez International, Procter & Gamble, Unilever, Perfetti van Melle, Mars Incorporated eta Colgate-Palmolive salatzen ditu kutsatzaile nagusitzat. Indartsuetan hiru boteretsuenen artean bakarrik (Coca-Cola, PepsiCo eta Nestlé)... [+]
Chevron petrolio konpainia iparramerikarra Ekuadorreko auzitegiek 2012an kondenatu zuten Amazonian eragindako kutsaduragatik 8.100 milioi euro ordaintzera. Orain gatazka komertzialetan arbitro lanak egiten dituen auzitegi pribatu batek atzera bota du, Holandan, ebazpen hura eta zigorrik gabe utzi urte luzez milaka herritarrek nozitutako kalteak. Merkatal ganbaren pribatuak arbitro auzitegietako epaileen gainetik: honela dago antolatuta multinazionalen inpunitatea.
AEBetako Texaseko Unibertsitatean egindako ikerketa baten emaitzek erakutsi dute, glifosatoak murriztu egiten dituela erleen hesteetako bakteria osasuntsuak.
Kontraprogramazioa oraingoan egun batetik besterako tartearekin egin dute GHKko estrategek. Igandean izan bazen Zubietako erraustegirako martxa –hain irudi esanguratsuak utzi dituena–, biharamunerako zeukaten prestatua ‘Waste to Energy: Hondakinen kudeaketa Europan‘ jardunaldia, Gipuzkoako Zientzia eta Teknologia parkean.
