Erregularki, ikastolei buruzko eztabaidak bazterrak inarrosten ditu Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Abenduan, Euskal Eskola Publikoaz Harro topagunea aurkeztu zuten, eta hari horretatik tiraka sekulako sua piztu da. Badira ikastolak begien bistan ikus ez ditzaketen pertsonak, ikastola horiek “pribatuak” direlakoan. Euskal Herriko testuinguruan, ez da oraingoa pribatutasunari eta publikotasunari buruzko eztabaida, baina badirudi batzuek ez dutela ikusi nahi ez dela gauza bera herri aske baten sare publikoa eta herri menperatu batena. EAEn ikastolen kontra egitea da pentsatzea EAEko egoera politikoa normalizatua dela eta ez dagoela Espainiaren menpe, eta “euskal” hezkuntzak ez diola obeditzen Espainiako Hezkuntza ministerioari; edo, bestela, eroso daude Espainiaren menpe, eta autonomismo batera mugatzen dira.
Dudarik gabe, hezkuntza “publikoan” ere badaude irakasleak euskal curriculumari jarraitzeko ahalegina egiten dutenak. Baina curriculum ofizialaren eta euskal curriculumaren arteko lehia horretan, funtsezko egitura da Ikastolen Elkartea, hori sortzeko eta zabaltzeko hauspo garrantzitsuena baita.
Bestalde, Ikastolen Elkartea da Euskal Herriko erakunde nazional handiena, AEKrekin batera. Ikastolen Elkartea ez da baliabidez oparoegia den erakunde bat, baina daukan indarra baldin badu, Euskal Herri osoan ikastolak dauzkalako da.
Gipuzkoan, Bizkaian eta Araban ez balitz ikastolarik (edo, dirulaguntzarik gabe funtzionatu behar balute), ederki kostako litzaieke bizirik irautea Tuterakoari eta beste hainbat lekutakoei, eta ederki sufrituko lukete Sohütan, Donapaleun edo Hiriburun (adibidez). Eta euskal curriculumaren hauspoak ere haize gutxi botako luke.
Euskal Eskola Publikoaz Harro topaguneak dio “euskal hezkuntza sistema osorako eskola bakarra aldarrikatu nahi” duela, “herri bezala, publikoaren, eskubide kolektiboen eta gure ume guztientzat aukera-berdintasunaren alde eginez”. Euskal hezkuntza-sistema osoaz ari direnean, baztertu dituzte Nafarroa eta Ipar Euskal Herria. Akats horren oinarrian dago azken urteetan ikaragarri ahuldu zaigun herri eta lurraldetasun ikuspegia.
Eta hori EAEko administrazioaren eta EAEko politikan ari diren alderdi politikoen eta sindikatuen erantzukizuna da, nagusiki. Euskal Herriaren arazoa erabat asimetrikotzat jo denetik, “hiru errealitateren” arabera jokatzen hasi ginenetik, elkarren arteko elkartasun faltak eta gauzak elkarrekin pentsatu gabe egiteak dakar batzuek politika pentsatzea soilik EAEko egoeraren arabera.
Eta beraz, ikastolen gaia ere EAEko errealitate administratiboaren arabera bakarrik ikustea. Herri honek aitzina egin behar badu, denen artean eginen du, baina EAEkoek beren ber kudeatu nahi badute dena, Nafarroa eta Ipar Euskal Herria zailtasun handian jarriko lituzkete.
Zeren eta ikastolei buruzko eztabaida horren gibelean, muinean, ez baita bakarrik ikastolen auzia: beste hainbat arlotan agertzen den batasun falta ere islatzen du. Gure proiektu politikoa Euskal Herria Espainiaren eta Frantziaren aztaparretatik askatzea bada eta herri batu bat eraikitzea, Ikastolen Elkartea bezalako erakunde nazionalak baitezpadakoak ditugu.
Hezkuntzaren gaia estrategikoa da, bistan da. Konplexua ere bai, dudarik gabe. Baina, hain zuzen, euskal hezkuntza ez daiteke aztertu eta erabaki onartzen ez dugun antolaketa administratibo kaltegarri horren betaurrekoetatik. Antolaketa horrek ez digu balio dauzkagun galdera eta kezkei erantzuteko. Eztabaida lurralde osoan eta herri ikuspegiarekin egiten da, edo beti eroriko gara harri berean. Eta herri gisa desagertu.
Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]
Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]
Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]
Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]
Bordeleko Errektorearekin hitzartu du "behin-behineko" akordioa Seaskak. Horrez gain, Euskararen Erakunde Publikoarekin eta Frantziako Hezkuntza Ministerioarekin hitzarmena sinatzeko negoziaketak abiatuko dituzte hurrengo astean. Azterketak euskaraz egiteko aukera... [+]
Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]
Herri Urrats jaialdiko hasiera ekitaldian Seaskako zuzendaritzako kide Erik Etxartek salatu zuen Parisek oraindik ez ziela irakasle postu gehigarrien proposamenik egin hurrengo ikasturtera begira. Asteburuan heldu zaie Frantziako Hezkuntza Ministerioaren erantzuna, eta... [+]
Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.
Atarrabiako Paz de Ziganda ikastola ari da antolatzen aurtengo Nafarroa Oinez festa. Gaur aurkeztu dute egun horri begirako abestia eta bideoklipa. Estitxu Arozena bertsolariaren letrarekin eta Igor Martinezek sortutako musikarekin osatu dute.
Frantziako Hezkuntza Ministerioak oraindik ez dio Seaskari argitu hurrengo urtean zenbat ikasgela eta irakasle izango dituen. Hori dela eta Baionako kaleak betetzera deitu dituzte guraso eta euskaltzaleak. Igandean, Herri Urratsera milaka lagun hurbildu dira beste urte batez,... [+]
Tentsio handiko ikasturtea amaitzear, ostegunean hasi eta ostiralean jarraituriko azken negoziaketa maratoian Eusko Jaurlaritzarekin akordioa sinatu dute sindikatu guztiek, ELAk izan ezik. Datorren asteko grebak bertan behera geratu dira. Segidan, adostu dutena eta batzuek eta... [+]
Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.
Ikaslea zenbat eta adinez txikiagoa izan, orduan eta feminizatuagoa da irakasle lana: Haur Hezkuntzan, 10 irakasletik 9 baino gehiago emakumeak dira munduan, Lehen Hezkuntzan %67a eta DBHn %54a. “Kuriosoa da, zaintza oinarri duten beste lan batzuetan (erizainak, erizain... [+]
Nafarroa Behereako Arberoa ikastola erre zen pasa den urrian. Administraziotik laguntzarik jaso ez duten arren, herritarrek berehala erantzun dute. Astelehenean, hain zuzen, elkartasuna eta berotasuna jaso dute Gipuzkoako Ibarran. Elkartasunak eraikitako sarea da gakoa.
Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]