Hirigintza, bidesariak eta nazio eraikuntza
Askotan bidesarien inguruan hitz egiten dugunean Katalunia datorkigu burura eta famatua bihurtu den “¡No volem pagar!”, baina gurean ere arazo larria daukagu. Nazio eraikuntzan sekulako garrantzia dutela iruditzen zait, zuzenki lotuta dagoen afera, betiere nazioa zazpi lurraldeak kontuan izanda.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Adibide batekin argi ulertuko dela iruditzen zait. Aski ezaguna da euskaldunok Kantabria eta Asturiasera joateko dugun ohitura, bada, asteburu pasa, oporretan edo egun pasa ere. Arraroa izaten da, aldiz, bilbotar bat Getaria, Zarautz… edo inguruetara joatea, zer esanik ez “muga” zeharkatu eta Iparraldera joateko; eta Santander… bezalako distantzia parekoan daude. Ukaezina da gertutasun kulturala, baina aldiz, ondoko herrialdera mugitzen gara askotan, eta ez da zehazki exotikoa delako edota politagoa, geografia antzerakoa baita.
Erabakigarria deritzot errepideetan aurkitzen diren bidesariak; mugikortasuna orokorrean. Lehengo adibidearekin jarraiki, distantzia parekora dauden bi herri jarriko ditugu, bilbotar baten egun pasak irudikatzeko. Honakoa antolatzerako orduan hau pentsatuko du seguruenik; bi aukera imajinatu ditzake: batetik Santanderrera joan, bertan bazkaldu, hiriaz gozatu, paseatu, ingurua ezagutu… eta bestetik, Zarautzera joan, Malekoitik paseatu, bapo jan, herria ezagutu, arkitekturaz gozatu… Bi kasuetan planak antzekoak dira, eta duda barik litekeena da bigarrengoa aukeratzea, lehen esan legez gertutasun kulturalagatik eta baita auto pilaketengatik (A8ko pilaketa madarikatu eta bukaezinak…), maiz jasaten ditugunak Muskizetik mendebaldera. Hala ere, kontuan hartu ez dugun faktore bat dago, bidesariak.
Badirudi agintariek ez dutela honetan pentsatzen. Non gelditzen da herrigintza, nazio eraikuntza? Akaso hobea edo komenigarriagoa al da Kantabria, Gaztela, Errioxa, Aragoi… eta bestelako autonomiekin erlazionatzea? Horrela eraikiko dugu etorkizuneko Euskal Herria?
Bazkaltzekoa etxetik eraman genezake edota kapritxo bat eman eta jatetxe batera joan. Gasolina modu berean gastatu beharko dugu, distantzia parekoa diren lekuak jarri baititugu. Orduan, poltsikoan aldaketarik nabariena bidesarian dago. Eguna bukatzerakoan Kantabriara bidaiatu duenaren eta Euskal Herrian barna ibili denaren artean 22€ baino gehiagoko ezberdintasuna egon daiteke (lehen esan legez distantzia handitu dezakegu Asturiaseraino eta Baionaraino eta prezioa oraindik altuagoa izango da).
Modu berean ezberdintasuna autobusez bidaiatzerakoan ere nabaria da, baina honakoa aparteko puntua da, ezen aldagai gehiago sartzen direlako ekuazioan; besteak beste, frekuentziak, ditxosozko hamaika txartel ezberdinak probintzia bakoitzeko…
Begi bistakoa dirudien arren, badirudi agintariek ez dutela honetan pentsatzen. Non gelditzen da herrigintza, nazio eraikuntza? Akaso hobea edo komenigarriagoa al da Kantabria, Gaztela, Errioxa, Aragoi… eta bestelako autonomiekin erlazionatzea? Horrela eraikiko dugu etorkizuneko Euskal Herria? Ez dirudi aitzakia autopistaren mantentzea (Espainiako Estatuko tarterik kaxkarrenetarikoa baita Bilbo-Donostia batzen duena), izan ere diru hori beste modu batean irabaz daiteke. Besteak beste, joan-etorriak errazten dirua Euskal Herrian bertan geldituko zen, guk geuk kudeatzeko, lanpostuak sortuko genituzke, euskara gure hizkuntza den erabilera indartu eta hedatu… Euskal Herria eraiki. Ondoko Kantabrian jada martxan daramate horrelako planek aspalditik, baina hemen ikuspegia murriztuagoa omen dugu eta soilik dirua biltzean pentsatzen dugu. Adibide argia dugu bizkaitarrok SuperSur famatuarekin, sekulako dirutza inbertitu eta gero kasik inork erabiltzen ez duena… Noiz arte? Batek daki... Helburua? Batek daki…
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]