Usurbil 1936 elkarteak jaso dituen testigantzei esker jakin dute Espainiako Gerra Zibilean tropa faxistek lagun ugari hil eta hobiratu zituztela egungo N-634 errepide alboan, Irubiden.
Elkarteko kideek herritarren lekukotzak baino ez dituzte jaso ahal izan, garai hura bizi izan zutenena, nahiz haien ondorengoena, Noaua aldizkariak jaso duenez. "Dokumentuen bilaketa antzua izan da oraingoz, gehienak atxilo edo preso hartu eta inolako epaiketarik gabe ekarri baitzituzten hona hiltzera", diote Usurbil 1936-ko kideek. Horregatik, Irubiden jarritako oroigarrian ez dute eraildakoen izen-abizenik zehaztu. "Lekukotasun batzuetan oinarrituz, uste dugu bi identifikatu ditugula, erabateko segurtasunik ez eduki arren", azaldu dute.
Memoria-guneak berreskuratzea da elkartearen helburuetako bat, eta bide horretan laugarrena da Irubidekoa. Aginagako hilerrian dago bat, Meaga-Oikia errepideko bihurgune batean bigarrena eta Udarregiko ikastolan hirugarrena –fusilatutako maisu baten oroimenez–. "Gaurkoa dugu laugarrena, kolpistak Usurbilera sartu zirenetik 86 urte betetzen diren egunean", azaldu du elkarteko kide Xuban Zubiriak, biktimei aitortza egiteko oroitarria jarri duten tokian egindako ekitaldian, igandean.
Maravillas Lamberto gogoratu dute Ibiriku Deierrin
Maravillas Lambertok 14 urte zituen gurdia zibilek haren aita atxilotu zutenean. Larragako etxean zen bera ere, eta aitarekin joan nahi izan zuen. Guardia zibilek behin eta berriro bortxatu zuten Maravillas, eta aitarekin batera hil.
86 urte geroago, erail zituzten lekuan, Ibiriku Deierrin, Maravillas Lamberto gogoratzeko ekitaldia egin da igandean. Haren omenezko harrizko estela ere paratu dute, Pello Iraizozek egina.
Udalak jakinarazi du herrian bertan egingo diotela omenaldia apirilaren 28an. Igande honetan, aldiz, beste 198 fusilaturekin batera omenduko dute Valladoliden, baina ez dute hango memorialean hobiratuko.
Iruñeko Erorien Monumentuarekin zer egingo da? Hori da legealdi honetako gai izarretakoa Hiri Buruzagian azken asteetan. Asteazken honetan, Joseba Asiron alkateak kazetarien aurrean jakinarazi duenez, legealdi honetan emango zaio irtenbidea gaiari eta herritarrek... [+]
Nafarroako Gobernuak Espainiako Gerra Zibilaren eta frankismoaren artxibo digitalaren plataforma, Oroibidea, gaurkotu du eta bildutako errepresaliatuen testigantzak laukoiztu dituzte.
Ángel Salas Larrazabal militar frankista urduñarrak gidatzen zuen hegazkinak bonbak bota zituen Otxandioko Andikona plazan zibilen aurka, 1936ko uztailaren 22an. Gutxienez 61 herritar hil ziren. Frankismoan hainbat kargu militar eta politiko izan zituen, eta 1991n... [+]
Irisarriko herrigunera sartu orduko, hantxe, etxe baten atarian, ikurrina eta estelada. Jokin Etxebarriaren bizitokia duzu. Gerrako ume izandakoa, hamaika ibilera –eta hamaika baino gehiago ere bai–, han eta hemen egindakoa. 92 urtek nahi beste bizitzeko aukera... [+]