Erromatarrak Tiberretik Bidasoara
Egurra karraska dabil olatuen astinduz, eta dekurioiak, makurtuta, Jupiter du gogoan. Enbatak ur gaziz busti ditu sotoko anforak. Jainkoak jolasean dabiltza. «Hor dago! Hor dago Oiasso!» esaten dio masta gainetik soldadu batek, eta dekurioiak pentsatzen du: "Azkenean Oiasso, audas at fidelis!". Bi mila urte ondoren, Irungo kale batean arkeologoek haize eta hotzari aurre egiten diote, blai eginda. Lokatz artean egurra ageri da, antzinako civitas baskoiaren portua, eta egur artean azaldu dira amuak, jostorratzak eta zapata zolak. Bi mila urte dituzte dekurioiaren zapata zolek, bi mila urte Oiasso ausart eta fidelak.
http://www.argia.eus/online/htdocs/online.htm?2057&28286
Irulegiko indusketek, Antzinaroko euskarazko inskripzioak dituen eta mundu osoari bira eman dion brontzezko xaflaz gain, beste hamaika aztarna baliotsu azaleratu dituzte jadanik, eta, sarritan mitoekin bete izan dugun Euskal Herriko historiaren hutsune bat betetzen lagun... [+]
2018an Artiedako (Zaragoza) udalak El Forau de la Tuta aztarnategiko arrastoak ikertzeko laguntza eskatu zion Zaragozako Unibertsitateko Arkeologia Sailari.
Ibañetako lepoa, duela 2.000 urte inguru. Erromatarrek galtzada eraiki zuten, Pirinioak puntu horretatik igarotzeko. 2008an hasi zen Aranzadi Zientzia Elkartea antzinako iturriek aipatzen duten galtzadaren bila.
Hil honetan hasi eta abuztuaren 28a bitartean, Foruko (Bizkaia) erromatar herrixkaren arrastoetara hurbiltzen denak bisita gidatu berezia egin ahal izango du, aurrez aurrekoa eta birtuala, aldi berean.
Urtarrilaren 24tik 25erako gauean erori da oraindik zutik mantentzen ziren Lantziegoko Mantibleko zubiaren bi arkuetako bat. Arabar Errioxako monumenturik garrantzitsuenetakoa da. Josu Narbartek artikulu honetan azaldu du bere jatorria, eta hainbat elkartek iragarria zutela... [+]