Ekaineko hauteskundeetan AKP-k galdu egin zuen 2002tik zuen gehiengo osoa. Ez zuten gobernurik osatzerik izan eta horregatik bigarren hauteskundeak egin dituzte orain.  AKP alderdiak botoen %49,4 eta 312 eserleku lortu ditu. Oposizioko alderdi nagusiak, CHPk %25 eta 134 eserleku, MHP eskuin muturreko alderdiak %11,9 eta 41 eserleku eta HDP alderdi kurduak %10,5 eta 59 eserleku. Parte hartzea %86koa izan da.

MHP eta HDP alderdiek botoak galdu dituzte AKPren mesedetan. Herrialdeari “egonkortasuna” ekar diezaioken alderdia dela aldarrikatuz, AKP-k aurreko legegintzaldian zuen gehiengoa berreskuratu du. Izan ere, Turkiako egoerak okerrera egin du azken hilabeteetan Siriako gerra, ezkerreko eta kurduen manifestazioen aurkako atentatuak, eta PKKrekin hasitako gatazka medio.

Uztailaren 20an Kurdistango Suruc hirian 30 pertsona eta urriaren 11an Ankaran beste 102 pertsona hil zituzten bi atentatutan. 2012an Turkiako Gobernuak  eta PKK-k abiatutako bake prozesua ere bertan behera geratu zen Suruceko atentatuaren ostean. Ordutik hona gatazka areagotu egin da Ipar Kurdistanen eta askok 90eko hamarkadako egoerarekin alderatu dute. Sirian ere esku hartzea erabaki zuen Turkiak Estatu Islamikoaren aurka, nahiz eta bonbardaketa gehienek PKK izan duten helburu.

Errefuxiatuen krisiak ere zeresana izan du hauteskundeetan. Europarako sarbide nagusia da Turkia, eta une honetan 2,2 milioi errefuxiatu daude bertan. Aurreko Igandean Merkelek bere babesa eskaini zion Erdogani, eta Turkia Europar Batasunean sartzeko prozesua erraztuko zuela adierazi zuen.

Presidenteari boterea emateko apustua

Erdoganen helburua da konstituzioa aldatzea sistema presidentzial bat ezarri eta presidenteari botere gehiago emateko, AEBen eta Errusiaren antzera. Hori dela eta, ekaineko hauteskundeetan AKPk koalizio bat osatzea oztopatu zuen presidenteak bigarren itzulian gehiengoa berreskuratzeko esperantzarekin. Oraingoan gehiengoa eskuratu badu ere, HDP parlamentuan egoteak eragotzi egingo dio AKP-ri konstituzioa aldatzea –367 boto behar ditu konstituzioa zuzenean aldatzeko eta 330 erreferenduma deitzeko–. Hala ere, gehiengoak Parlamentuan bere eragina zabaltzeko aukera eskainiko dio Erdogani.

Istiluak Ipar Kurdistanen

Diyarbakirren istiluak izan dira hauteskundeen emaitzen berri eman ostean. Polizia AKPren garaipenaren aurka protestan ari zirenei oldartu zaie. Zenbait probintzietan botoa emateko arazoak izan dituztela salatu dute, eta handia izan da Ipar Kurdistanen militarren presentzia. Hauteskundeen aurretik HDPko buru Selahattin Demirtasek alderdia Parlamentutik kanpo uzteko Gobernuak abiatutako kanpaina salatu zuen.

Kurduez gain, oposizioko hedabideen aurka ere egin du Gobernuak hauteskundeen atarian. Eguaztenean, poliziak Fetullah Gulen lider erlijiosoaren bi hedabide itxi zituen, eta AKPrekin kritikoak diren hainbat kazetari ere kaleratu dituzte azken hilabeteetan.

Adituen aburuz, hauteskunde hauek ez dute lasaitasunik eramango Turkiara eta Erdoganek AKPren garaipena botere gehiago pilatzeko baliatzen badu herrialdeak bizi duen zatiketa areagotu daiteke.  Ezinbesteko ikusten dute AKPk oposizioarekin koalizioa osatzea herrialdearen polarizazioa ekiditeko.