Erbestea Aberri: migrazioa, dantzaren hizkuntzan kontatuta
Erbestea Aberri dantza ikuskizuna eskainiko du zapatuan Kriskitin dantza taldeak Durangon. Plateruena Kafe Antzokiak eta hainbat kultur eragilek antolatutako Zilar Astearen laugarren edizioaren baitan izango da emanaldia.
Migrazioaren gaia landu dute aurten, horretarako, antzerkia, musika, literatura eta dantza erabiliz, besteak beste.
“Gai oso potoloa” iruditu zitzaiela azaldu du Kriskitineko kide Inma Garrastatxuk: “Kontzeptu eta ideia asko sartzen dira, eta zelanbait gai gatazkatsua ere bada”.
Dantzaren bidez istorio zabal bat kontatuko dutela aurreratu du: “Egoera batzuk planteatuko ditugu, eta ikusle bakoitzak bere interpretazioa emango die; batzuk ikusiko dituzte hemendik joan zirenak, beste batzuk etorri zirenak, edo euren burua ikusiko dute migratzen, gerra ostean gurasoak bizimodu bila etorri zirenekoa etorriko zaie beste batzuei gogora...”.
Dantzariak antzezle
Istorioa kontatzeko, musika eta dantza bai, baina beste ezer gehiago erabiliko duten ez dute aurreratu. Kontatzea, komunikatzea, da euren asmoa, eta horretan dantza antzerkia lakoa dela diote Kriskitineko kideek: “Euskal Herriko edozein dantza tradizionaletan ere antzezten dugu; dantza ofizial baten, adibidez, sentitu egin behar duzu, eta zer edo zer komunikatu”.
80ko hamarkada eta bonbardaketa
Kriskitinentzako erronka izan da azken hiru urteotan Zilar Astera gonbidatua izatea. Duela urte bi, 80ko hamarkada izan zen gaia, eta iaz, Durangoko bonbardaketa.
Gaiak oso desberdinak baina oso indartsuak izan direla diote. 80ko hamarkadakoan antzerki obra baten barruan bi eszena kontatu zituzten: manifestazio bat eta droga txute bat. Dantzarekin zituzten eskemak apurtzen joan dira erronka horietan, eta esaterako, manifestazioan Su Ta Gar taldearen Jo ta ke abestian dantzari dantzako pausuak sartu zituzten.
Iazko Zilar Astean, ibilbide baten gerrak Durangon eragindakoak kontatu zituzten, eta Kriskitinek emakumeen kartzelari buruz dantzatu zuen. Gogorra izan zela kontatu dute: “Lan handia egin genuen eta jendearengana heldu ginen, jende nagusia negarrez ere hasi zen”.
Aurtengo euren fruitua nolakoa den ikusteko, bihar, 21:00etan hasita, Plateruena Kafe Antzokian.
Gure Ametsa dantza taldeak soka-dantza dantzatu du Kalbario jaietako Piñastegi egunean. Herri osoa mahoiz jantzita esnatu da; portuan da gaurkoan festa. Sardina usaina sumatzen da eta umeak arranplan ari dira jolasean, txirristan. Helduak, berriz, kukainarekin. Bar Puerto... [+]
Dantza egin behar dutela entzun eta ukapena da lehenengo erantzuna. Gurasoek eta begiraleek badaezpada ez diete aurretik abisatu ere egin, baina ni ikusi orduko segituan igarri dute gaur dantza saioa dugula. Haserrea, protesta eta ihesa izan dira 8-9 urteko mutikoen erreakzioa.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"2000. urteko San Joan egunez, aspaldiko urteko jende multzorik handiena bildu zen Andoaingo Goikoplazan, hamabiak jotzearekin batera dantzarako prest. Lehenengo aldiz gizon eta emakumez osatuta zegoen axeri-dantzarien taldea zen". Hitz horiekin ireki zuen "Emakumeak... [+]
Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]
Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]
Biteri Kultur Etxean egin dugu zita Pepi Arrospiderekin (Hernani, 1952). Izaskun Auzmendirekin (Arribe, 1964) agertu da, biak San Joan konpartsako kideak. Telefonoa. Auzmendirena da, hizketan hasi da, baina Arrospide adi-adi dago. Ia sartu da telefonora bera ere. Segituan... [+]
“Guk entseatu egiten genuen, mutilei erakusten genien, parrilarako laguntza behar zutenean hor egoten ginen, baina gero sekula ere ez genuen dantzatzen plazan, ezta burutik pasa ere”. Oihane Auzmendi Iturbe (Legazpia, 1977) Sustraiak dantza taldeko dantzaria da,... [+]
Aitzindariak elkartea Aitzina Biga ikuskizuna prestatzen ari da. Ehun parte-hartzailetik gora izango dira dantzan, musikan, antzerkian, kantuan eta bertsotan apirilaren 19an Maulen aurkeztuko den ikuskizunean. Uztaila bitarte, beste lau emanaldi izango dira: Miarritze, Arrasate,... [+]
Azaroan estreinatu zuen bere lehenengo lana Nagore Tamayo dantzariak (Tolosa, 2000): Nondik abiatu inora izena du, eta Natalia Belén dantzariarekin batera gorpuztu du. Bere herrian egin dugu hitzordua, Zumardi Handian.
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Iurretan 1995ean andreek soka-dantza nola plazaratu zuten idatziz jasoa du Jon Irazabalek. Izan ere, 1837ko San Migel jaietan emakumeek osatutako aurreskua dantzatu zela ikusita, arrasto haiei jarraika, kopla doinuz lagundutako soka-dantza ikasi eta kaleratu zuten Iurretako... [+]
1950eko hamarkadan hasi ziren Lagun Artean dantza taldea osatzen Aramaion, Ramon Ormaetxearen gidaritzapean. Dokumentalean jaso dituzte taldearen ibilbidea, taldeko kideen testigantzak, argazki zaharrak eta egungo irudiak bilduta. 2023ko abenduaren 30ean estreinatu zuten... [+]
Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]