Elhuyarrek Elia itzultzaile automatikoa Telegram aplikazioan integratu du. Taldeetan euskara lehenesteko aukera ematen du eta euskara ulertzen ez duenak bost hizkuntzatara aldatzeko aukera dauka. Amaia Jauregi Elhuyarko Itzulpengintzarako Teknologien arduradunarekin hitz egin dugu berrikuntzak ematen dituen aukerez aritzeko.
Zer da egin berri duzuena?
Testuingurua kontatu nahiko nizuke. Guraso talde, eskola, ikastola eta udaletan gero eta gehiago ari da sustatzen Telegramen erabilera. Ematen duelako aukera, kanal baten bidez, euskaraz ulertzen ez duten gurasoek aurikularren bidez aldi bereko itzulpena jasotzeko.
Ikusi genuen Telegramen erraz txerta zitekeela Elia itzultzailea. Erabiltzaileak, modu errazean, ezer instalatu beharrik gabe, erabiltzeko aukera dauka.
Erabiltzaileen aldetik iritsi zitzaizkizuen eskaerak, beraz?
Euskara hutsean aritzeko zailtasunak daudenez, jende asko Whatsappetik Telegramera pasa da, adibidez guraso taldeetan. Hori gertatzen ari zela jakinda ikusi genuen aukera zegoela Elia txertatzeko.
Zer egiten du?
Elia beste pertsona bat balitz bezala da, kontaktu bat gehiago. Eliari bidaltzen dizkiozu ulertzen ez dituzun mezuak eta berak itzuli egiten dizkizu. Mezua birbidaltzen diozu Eliari. [Nola erabiltzen den jakiteko jo Sustaturen albiste honetara].
Bestelako erabilerak ere izan ditzake. Adibidez, guraso taldean kontaktu bezala sartu eta konfiguratu gaztelania euskara balitz bezala. Orduan, euskaraz hitz egiten direnak ez ditu itzuliko, baina norbaitek gaztelaniaz hitz egiten badu euskarara itzuliko luke. Jokoa ematen du horrelako gauzatxoak egiteko. Guk tresna jarri dugu, ikusi egin beharko da nola erabiliko den. Hainbat aukera daude, baina azken hori ez dugu zabaldu.
Guk kasurik xinpleena azaldu nahi izan dugu, jendea ez nahasteko.
Guk sustatu nahi genuena zen taldeetan euskara erabiltzea eta ez batek ez dakielako denek gaztelaniaz egin behar izatea.
Zein erabiltzaile profil aurreikusten dituzue?
Tresnak egiten ditugu, baina ez dugu kontrolatzen zein erabilera egiten duen jendeak. Ondo etortzen zaigu erabiltzen dutenek guri esatea nola erabili duten, zein behar dituzten, zein balio erantsi eman dioten. Defektuz euskaratik gaztelaniara konfiguratu dugu. Erabilera airean gelditzen da, zaila da iragartzea.
Adibide bat ematearren. Irudikatu udal bat. Derrigortuta dago mezuak ele bitan bidaltzera. Beti euskara hutsean bidal ditzake eta taldean Elia sartzen baldin badu Eliak itzuliko ditu mezuak. Bikoiztuta egongo dira, baina berak euskara hutsean sortuko ditu.
Zein hizkuntzatan erabil daiteke?
Itzultzaile automatikoan dauden seietan: euskara, gaztelania, frantsesa, galegoa, katalana eta ingelesa.
Hizkuntzaren bat gehitzeko asmoa baduzue?
Oraingoz ez. Aukerak ikusi ditugu. Gehiena eskatzen dizkigutenak imajinatuko zara zeintzuk diren, Ikastolen Elkartetik eta horrelakoetatik: arabiera, urdua, wolofera... baina zailak dira, hizkuntza horietan jakintzarik ez daukagu. Marko bat beharko genuke horrelako lan batean sartzeko.
Esan diguzu azaroaren 27an Eliak lau urte beteko dituela eta hainbat gauza duzuela kontatzeko. Zer aurreratu dezakezu?
Lehen ere egin dugun moduan, erabilera datuak eskainiko ditugu, zein hizkuntza bikote erabiltzen diren gehien eta abar. Berrikuntzen berri ere eman ohi dugu urteurrenetan. Telegramenaren berri eman dugu, eta ahotsarekin erlazionatutako beste berrikuntza bat etorriko dela aurreratu dezaket.
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Automatizazioaren eta abereen inguruan kuxkuxeatzen ari nintzela, ukuilu automatizatuen informazioa hasi naiz eskuratzen. Nire idazmahaiaren erosotasunetik idazten, gizakion kontsumorako modu masiboan esplotatzen ditugun abereen bizitzak nahiko penagarriak direla iruditzen zait,... [+]
Herriko kirolgune, liburutegi, gazteleku, kulturgune, eskola inguru eta abarrek bereizgarria gehitu dute sarreran, jendeari eskatuz mugikorra bazter utz dezala. “Kalitatezko aisialdiaz gozatzea da helburua, arreta horretara jarrita, mugikorrak ekarri ohi duen distrakzioa... [+]
Azken bi hamarkadetan indarkeria matxistaren gaia lehen lerrora ekarri du mugimendu feministaren borrokak, besteak beste, eta bikote arteko indarkeria edo “familia arazo” gisa deskribatzen zenak, eremu publikora eta kalera egin du salto. Indarkeria matxistaren... [+]
Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.
Nortasuna Sarean jardunaldien 10. edizioa egingo dute asteazken honetan Donostiako San Telmon, KomunikaziONA bideguruatzean izenburupean. Egungo komunikazio joerak aztertu eta "alternatiba osasuntsuagoak" topatzen saiatuko dira. Hainbat hizlari gonbidatu dituzte, euren... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Ikerketa bat egin dute Alemanian, hauteskundeen atarian: kontuak sortu dituzte TikToken, X-n eta Instagramen, eta aztertu egin dute algoritmoak zer nolako edukiak erakusten dituen. Guztietan, algoritmoak eskuinera eta eskuin muturrera jotzen du gehien, TikToken nabarmen.
Euskorpora elkartearen eta Euskorpus proiektuaren abiatzeak hautsak harrotu ditu. Pello Otxandiano EH Bilduko Eusko Legebiltzarreko oposizio buruak Euskorpusena akatsa dela uste du, "ezjakintasuna edo estrategia klientelarra". EH Bilduk galdera sorta egin du... [+]