Diabetesa herrialde txiroetan hedatu da gehien azken urteetan
Munduan laukoiztu egin da diabetesa duten pertsonen kopurua 1980tik 2016ra, Munduko Osasun Erakundeak (OMS) jakinarazi duenez. 1980an, 108 milioi pertsonak zuen diabetesa; 2014an, 314 milioi pertsona gehiagori eragiten dio gaixotasunak –422 milioi dira guztira–. Munduko hamaika heldutatik bati eragiten dio gaixotasun horrek.
Gaixotasunaren hedapenak eragin handiena izan du herrialde azpigaratuetan eta garatu bidean dauden herrialdeetan. Afrikan, Mediterraneo ekialdean eta Asia hego ekialdean nabarmen hazi da diabetesak eragindako hildako kopurua, Munduko Osasun Erakundeak jaso duenez.
Ozeano Barearen mendebaldean eragin du heriotza kopurua handiena 2000 eta 2012 urteen artean –490.000 pertsona hil ziren 2000an, eta 944.000 heriotza izan ziren 2012an–.
Heriotza kopuru horren kausa nagusiak dira gehiegizko pisua eta loditasuna. 2014an, lau heldutatik batek gehiegizko pisua zuen, eta hamarretik batek gizentasuna.
Herrialde txiroetan, elikadura txarra eta urria da gaixotasunaren kausa nagusia. Herrialde horietan, bost herritarretik batek ez du behar adina jaten, eta gainontzeko lautik biren elikadura ez da nahikoa gorputzak behar dituen bitaminak hartzeko.
Bi diabetes mota daude: lehengo motako diabetesa duten pertsonek ez dute intsulina produzitzen, eta intsulinaren injekzioak behar dituzte bizirauteko, eta pankrearen gabeziei aurre egiteko. 2. motako diabetesa duten pertsonek –gaixotasun hori duten pertsonen %90 dira–, beren intsulina propioa produzitzen dute; kopurua ordea, eskasegia da, edo ezin dute egoki erabili.
Lasterketa solidarioa bularreko minbiziaren kontra. Ideia paregabea, minbizia borrokatuko dugu korrika eginez. Ala minbizia dutenen alde ari gara korrika? Ez da oso argi geratzen hamarnaka markaren babesean antolatzen diren martxa horien helburua, mezua arrosa bai, baina oso... [+]
Udazkenean zentzumen guztiak erne dituztela joaten dira onddo biltzaileak mendira. "Hau jangarria ote da, edo toxikoa?", horra onddoen erreinuko ale bakoitzaren aurrean egiten duten galdera. Asmatu ez dutenek, kasurik larrienetan, ospitalean bukatuko dute eta orduan... [+]
Biogipuzkoa ikerketa zentroak kimioterapia formula berri bat aurkitu du. Jesus Bañalesek, Biogipuzkoa ikerketa zentroko Gaixotasun Hepatikoen Taldeko arduradun eta ikertzaileak, xehetasun gehiago eman ditu.
Nafarroako Gobernuak Israelgo Estatuarekin edozein harreman hautsiko zituela iragarri ondoren, Osasun Sailak adierazi du ez dituela luzatuko Israelgo enpresen hiru farmakoren kontratuak.
Eskolak gero eta arazo psiko-sozial eta emozional gehiago antzematen dituen garaiotan, zein dira ikasleek azaleratzen dituzten korapilo nagusiak? Nola kudeatzen dute hezitzaileek hori guztia eta noraino iristen da eskola? “Hainbat kasuk gainezka egiten digu, baina ezin... [+]
Deigarria egin zaigun aurkikuntza arkeologiko batekin hasi dugu saioa. Mina tratatzeko landarerik antzinakoena aurkitu dute Tafugalten, Marokon, egindako indusketetan. Ephedra (Ephedra sinica) da sendabelarra eta prehistoriako medikuntzaz, hau da, duela 15.000 urte egiten zen... [+]
2023an Osakidetzan basektomia ebakuntza egiteko izapideak hasi zituen Ibon Urizar Oleagak. Ebakuntza “azkar” egingo ziotela agindu bazioten ere, bi urtera jaso zuen deia. Zerbitzua “bertan behera” geratu dela eta oraindik basektomia egin nahi izatekotan,... [+]
Udazken sasoia iritsi zaigu eta ohikoak diren irudiak etorri zaizkigu; hostaje gorrixkak, erortzen ari diren hosto bakan malenkoniatsuak, haizeak astindutako orbela.
AEBn egindako ikerketa batean frogatu dute maila sozioekonomikoan diferentzia handiak egoteak arrastoa uzten duela haurren garapen neurologikoan. Hala, desberdintasun ekonomiko nabarmenean bizi diren haurrek osasun mentaleko arazoak izateko joera handiagoa dute, hainbesteko... [+]
Frantzian, ofizialki bermatua da haurdunaldiaren borondatez eteteko eskubidea (HBE) —baita 2024aren hastapeneko konstituzio inskripziotik ere—, baina gertakarietan sarbideak ahula eta desberdina izaten jarraitzen du, lurraldeen arabera, Desberdintasun horien... [+]
Objektu arriskutsuak identifikatzea, komuna egokitzea eta errutina bat adostea dira, besteak beste, Lares Nafarroa elkarteak zaharren ongizatea eta autonomia sustatzeko proposatzen dituen zenbait aholku.
Hilabeteetako aldarrikapena izan da, haur eta gazteentzako psikiatria zerbitzua bertan behera geratu zenetik Donostiara joan behar izan baitute Bidasoaldeko familiek, eta Donostiako zerbitzua gainezka zegoela salatu dute behin baino gehiagotan.
Urteak daramatzate salatzen administrazio publikoak “albo batera begiratu beharrean” tratamendu “integrala” eman beharko lukeela.