Bitcoin txanponari buruz zer pentsatu jakin gabe jarraitzeko gida

  • Bitcoin txanpon digitalaren kotizazioak gorantz jarraitzen du, haren aldeko eta kontrakoen kopurua bezalaxe, Raúl F. Millaresek Diagonal agerkarian plazaratutako artikuluan dioenez. Izenburu hori eman dio: Bitcoin txanponari buruz zer pentsatu jakin gabe jarraitzeko gida.


2013ko abenduaren 26an - 00:00
Azken eguneraketa: 2015-02-26 13:37:33
Bitcoin delakoa P2P moneta-sarea da, birtuala, enkriptatua, deszentralizatua eta kode irekikoa. (Argazkia: Guardianlv.com)

Azaroaren 27an bitcoin-aren (BTC)  kotizazioak 1.000 dolarreko langa gainditu zuen aurrenekoz, hamar egun beranduago 576 dolarretara erori zen arren. Errusiar mendi horren goi eta behe muturrak, denbora pasa ahala geroz eta gorago/beherago heltzen dira. Aste hasieran 900 dolar ingurukoa zen moneta honen kotizazioa. Zer da, baina, bitcoin delakoa?

Motzean erantzuteko, bitcoin P2P moneta-sarea da, birtuala, enkriptatua, deszentralizatua eta kode irekikoa. Satoshi Nakamoto goitizeneko pertsona edo talde batek sortu zuen, merkataritza elektroniko bidezko transakzioen pastela elkarren artean banatzen duten ohiko entitateen alternatiba moduan. 2009ko urtarrilean jarri zen abian.

Beste ordainketa sistema batzuek ez bezala, bitcoinek ez du jaberik, Millaresek nabarmendu duenez. Ez du akzionista edo elkarte batek kudeatzen, txanponak ez ditu gobernu edo banku zentral batek emititzen, elkarlanean ari diren ordenagailu sare batek baizik. Zertarako, ordea? Meatzaritza deitutakoaren bitartez, enkriptaturiko bitcoinak azaleratzeko. Kodea deszifratzen duenak 25 BTC inguruko saria jasotzen du. Badirudi 10 minuturo arazo konputazional horietako bat konpontzen dela. Lurpetik atera beharreko bitcoin kopurua mugatua da, eta saria erdira murrizten da lau urtean behin. 2016tik aurrera, gainditutako froga bakoitzeko saria 12,5 BTCkoa izango da, eta mehatzari lanak bizkortu egiten ditu hori hala dela jakiteak.

Birtuala eta benetakoa

Gaur egun ia 12 milioi bitcoin daude zirkulazioan, eta bederatzi milioi azaleratzeke.

Behin azaleratuta, hainbat modu daude txanponak zirkulazioan jartzeko. Batetik, ohiko monetetan (eurotan, dolarretan...) duten balioagatik sal daitezke zuzenean. Bestetik, online –eta geroz eta gehiago offline– zerbitzuengatik alda daitezke. Esaterako, pertsonen heriotza egunaren inguruko apustuak jasotzen dituen Assassination Market webgunean, bitcoin bidez joka daiteke.

Geroz eta komertzio global eta lokal gehiagok onartzen dituzten bitcoin bidezko ordainketak, eta leku batzuetan kutxazain automatikoetan eskura daitezke –billeteak parkineko txartelen modukoak dira–. Gobernu eta finantza erakunde batzuen artean kezka eragin du horrek.

Bien bitartean, ez dago argi bitcoina burbuila espekulatibo hutsa ote den, ala indarrean dagoen sistema monetarioa irauli dezakeen egitasmoa.

Diagonalek Nicolás Mendoza ikertzailearen hitzak jaso ditu. Dioenez, hegazkin txartelak erosi ditu bitcoinak erabilita, bere lanagatik bitcoinak jaso ditu trukean, eta kopuru izugarri handiak irabazi eta galdu ditu bitcoinak denbora errealean erosi eta saltzen diren lekuetan. Besteak beste P2P Fundazioarentzat lan egiten duen ikertzailearen hitzetan, fenomenoa izendatzeko termino egokia ez da "burbuila", "talka-uhinak" baizik: "Kotizazioaren gora-behera horietan, balioa geroz eta altuago iristen da. Azpiegitura hobetuz doan neurrian, hedabideek geroz eta serioago hartzen dute bitcoina, eta txanponak herritar talde are handiagoa erakartzen du. Ziklo bakoitza geroz eta urrunago heltzen den talka-uhina bezalakoa da".

Ikertzaileak dio mundu modernoan erabilitako txanponek zorra dutela oinarri. "Zor publiko eta pribatua sortuta emititzen dira. Horrek izaki modernoa zordun bilakatu du definizioz. Bitcoinak meatzaritza prozesuaren bidez emititzen dira; zorrik ez da ezertarako behar. Aldaketa handiak eragin ditzake horrek". Bere ustetan, bitcoinak prezio geroz eta altuagoa izateak gehiago aurreztea ekar lezake, kontsumismoaren kontra. Aldiz, "diru-gosearen giza instintoa handitu lezake".

Iraultza, kalean edo/eta Interneten?

Artikuluari hiru lagunek erantzun diote. Hiru iruzkin, txanpon birtual honen inguruko zalantza eta iritzi kontrajarriak islatzen dituztenak. AAA izenez sinatzen duen erabiltzaileak dio bitcoina ez dela moneta soziala, eredu kapitalista jarraitzen duela baizik. Bere hitzetan iraultza ez dago Interneten, kalean baizik, aurrez aurreko harreman eta eztabaidetan. Luis izenekoak arrazoi ematen dio neurri batean AAAri: "(...) Indarrean dauden araudiei erantzuten ez dien sistema librea omen da. Ingeniaritza ekonomikoa informatika bilakatzen du, botere talde berriak elikatuz, zeintzuk Wall Streeteko gorbaten lekuan telebista serieetako kamisetak jantziko dituzten, eta etxetik lan egingo duten. Guztia oso Google. 'Baina' gehitxo panazea izateko".

Bestelako iritzia du F. izeneko internautak: "Bitcoin bidez pizza begetarianoak eros ditzakezu; bezeroa software librea da eta nola funtzionatzen duen ikus daiteke; protokolo honek adierazpen askatasuna eta anonimotasun eskubidea bermatzen ditu; moneta hauen bitartez autogestionatu egin gaitezke, banku zentralen beharrik gabe; bateragarria da kalean musu ematea eta bitcoinak erabiltzea;..."

Bitcoinari buruz gehiago:

Tokian-tokiko monetak eta txanpon birtualak (Palazio.org)

Wikipedia (ingelesez)

Zer da bitcoina? (YouTuben gaztelaniaz)

Datu eta estatistikak (ingelesez)


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ekonomia soziala
Arrigorri

Lerro hauek idazterako, gazta egiteari utzi diogu eta antzutze prozesu betean gaude. Horrek esan nahi du jetzaldiak gero eta sakabanatuagoak direla denboran, ardiei esnea desagertu arte. Batzuen kasuan, egun gutxitan bukatuko da prozesua, eta gutxi batzuei gehiago kostako zaie.


Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela

Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]


Utopia zikinen beharraz

Europako Parlamenturako hauteskundeen biharamunean idazten ditut lerro hauek, garai ilunak, Internazional Erreakzionarioaren garaipena europar legebiltzarrerako hauteskundeetan. Lehenagotik ere bazetorren bolada, eta bizi dugun fase kontserbadorearen berrespena da, baina... [+]


Iruñeko Kale Nagusian 1.500 metro koadroko eraikin bat erosi dute Katakrakek eta Koop57k

Kale Nagusiko 54. zenbakian dagoen XVIII. mendeko eraikina eskuratu dute, egun Katakraken liburu-denda dagoen ondoan. “Eraikin honetan ez da egongo hostelik, ez luxuzko hotelik, ezta inguruko auzokideek ordaindu ezingo luketen etxebizitzarik ere, hemen hiri-lurra eraikiko... [+]


2024-06-14 | ARGIA
Orklik laguntza programa bat zabaldu du proiektuetarako, bere ekintza sozialaren ildoan

Ordiziako Orkli kooperatibak 50.000 euroko funtsa jarriko du "komunitatetik sortutako ekimenak" laguntzeko. Orklidea izena jarri diote programari eta Euskal Herri osoko proiektuak aurkeztu daitezke.


Lau, hiru, bi, bat… Gora Olatukoop! Ekonomia eraldatzailearen festa Donostian

Ekonomia Sozial Eraldatzailearen Sareak, Olatukoopek, hamar urte bete ditu, eta larunbatean festa egin dute Donostian, sareko kide eta partaideen artean. Ekonomia eta kooperatibismoa beste ikuspegi batez landu litezkeela aldarrikatu (eta frogatu) dute: herrigintzatik, herritar... [+]


Olatukoop 10. urteurren ekitaldia
Ekonomia eta lurralde eraldaketarako konpromisoa berretsi du Olatukoopek

80 bat lagun batu dira Iruñeko Katakraken aretoan, ekonomia sozial eraldatzailearen erreferentzia bihurturiko Olatukoop sarearen hamar urteak ospatzeko. Ekonomia eta lurraldeak eraldatzeko proposamenak zehatz-mehatz aurkezteko ekimena izan da.


Eroskik 109 milioi euroko etekinak izan ditu 2023an, aurreko urtean baino %70 gehiago

Mondragon taldeko banaketa kooperatiba baikor azaldu da 2023an izandako etekinekin; inflazioak eta kostuen gorakadak jotako testuinguru batean "sendotasunez" erantzun duela azaldu du. Espainiako Estatuan hedatzen jarraitzeko ahalmena eman dio horrek eta 74 supermerkatu... [+]


Koopfabrika
Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]


Olatukoop
Hamar urte lanean, denontzako bizitza oparoagoaren alde

Gizartea eraldatzeko helburuz jaio zen Ekonomia Sozial Eraldatzailearen mugimendua Euskal Herrian duela hamar urte, Olatukoop sarean bilduta. Denbora honetan ez da gutxi egindakoa: hamaika kooperatiba eta ekimen jarri dituzte martxan, eta sarea zabaldu egin da. Baina erronkak... [+]


Pertsona migratuentzako ekintzailetza kooperatiboa, bizi-proiektuak hobetzeko tresna bat

Hegoaldetik ekimena pertsona migratuei ekonomia sozial eraldatzailea hurbiltzeko jaio zen 2023ko ekainean, Enarak kooperatiba, OlatuKoop eta Lankiren eskutik. Geroztik ari da bidea egiten, formazio saioak eskaini nahi ditu eta Katalunian izandako esperientziak konpartitu... [+]


2024-04-09 | Enbata
Euskal Monetak mugaz gaindiko tresna amankomuna gogoetatzen

Euskal Monetak garapen handia ezagutu du azken urteotan Ipar Euskal Herrian. Europako tokiko moneta indartsuena bilakatu da. Sortu zenetik, Hego Euskal Herrira hedatzeko asmoa integratu zen proiektuan. Mugaz gaindiko tokiko moneta osagarri baten sortzea lantzen hasia da Euskal... [+]


2024-04-09 | Euskal Irratiak
Iñaki Etxeleku: “Gure estatutuek espekulazio merkatutik kanpo ezarri dute gure etxebizitza kooperatiba”

Bizitegi molde kooperatiboak zabalduz doaz Ipar Euskal Herrian. Euskal Hirigune Elkargoko azken biltzar nagusian Nicole Etxamendi, Itsasuko hautetsiak "Bizi lagun" kooperatibak kontutan hartu behar zirela eta alternatiba ona direla azpimarratu zuen.


Eguneraketa berriak daude