Bekaizkeria zelatatzen

  • Zer ote da ondamua edo bekaitza? Ibon Sarasola Errazkinek bere Zehazki hiztegian dioen eran, behe mailan hitz eginez, “inbidia”. Zer ote da “inbidia”? Jakin nahi al duzu? Dagoeneko bekaitza zer den ez badakizu, erraz asko ikasiko duzu. Adi landareei.


2023ko urriaren 30an - 05:00

Etxeko atarian jarri landare hauek, loreontzian edo lurrean, nahi duzun eran: ereinotza (erramua, Laurus nobilis), ilena (aingeru-lorea, baltsamo-belarra edo errotapitxila, Calendula officinalis), erromeroa (erromania, arramania, erramunia, izkaro, izintza, eremule, Rosmarinus officinalis), izpilikua (bezien, belatxeta, belar xut, erreiporru, Lavandula spp.), bortusaia (arruda, arruta, albortusai, boskoitz, erruda usaindun, esker-belarra, moskatxa, Ruta graveolens) eta kaktusak; azken horietatik aukera bada, nahi duzuna jarri.

Landare horiek denek lan dotorea egingo dute zure etxeko sarreran: garbitasuna! Zurekin bekaizkerian dabilen jendea uxatuko dute. Sorgin batek esana. Eta niri horrelako gauzak frogatzea gustatzen, zer egingo zaio! Zuri luzatzen dizut proposamena, zuei: batzuek sei landareak, denak jarri. Beste batzuek landare bakarra, edo parea, hirukoa, boskotea… Eta sorginaren esana egia den ikusi. Honezkero zure inguruan bekaizkeria badabilela ederki asko jakingo duzu. Landareak jartzen dituzunetik atzera nor atzeratzen den eta lehen baino urriago azaltzen den zelatatzea nahikoa duzu bekaizkeria zer den ezagutzeko: lagun hori. Uste gutxiena duzuna izan daiteke, izan ere bekaizkeriak zenbat aieka eta eskola, zenbat adar ditu. Eta jakinaren gainean izango zarenez, lasai hartu eta apareju hori zein adarretakoa den zehaztera jar zaitezke. Ez da erraza, sotiltasunetik egiteko lana da, zentzumenak zorroztu eta ea zer atarramendu ateratzen duzun. Hona bekaizkeriaren arbolaren adar gutxi batzuk: inbidia bera, lehiakarra, jeloisgoa, inartxia, garramura, ezinikusia, antsia, enbeia, espatsua, eztarrigaitza, txibezkeria, mardakeria eta txutxua.

Ereinotzak aintza, loria, ospea, omena, handia eta hotsandia izan nahi duena ezagutzen lagunduko dizu. Ilenak maitasunaren penak eta tristurak dakartza, kontuz ilenak uxatu duenarekin… Fideltasunetik bekaitza garatu al daiteke? Bai? Hori uxatuko du ba erromeroak. Izpilikuak jabalaldian soseguzko pairakortasunez bekaitza bizitzen duena urrunduko dizu. Bortusai indartsuak pentsakizun eta gogamen ezkorreneko jendea aldenduko du. Kaktusek, berriz, zure zori ona eta goraldia ezin eraman dutenak alboratuko dituzte. Sorginak hala dio. Baita uxatutakoa agurtzeko, bekaitzaren adar bati helduta oihu egiteko ere: “Txutxu egin dagizula”. 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Landareak
Mundu mailako lapurra

Azeria kanido bat da, otso eta txakurren familiako haragijalea. Animalia zuhur, maltzur eta argiaren fama dauka, eta ez alferrik! Ez da indartsuena izango, baina beti moldatzen da han eta hemen, mokaduren bat lortzeko.


2024-04-29 | Jakoba Errekondo
Pagoaren kontuak

Geroxeago baina hemen da. Inguruan dituzten gainontzeko zuhaitzak baino beranduago janzten dira pagoak (Fagus sylvatica). Bizitzeko baldintza “gogorragoak” nahi izaten ditu: toki hezeak eta freskoak. Baina izotzari beldurrak bizi da.


2024-04-29 | Garazi Zabaleta
Elkea
%100 Amezkoako garagardo ekologikoa, olibondoak eta beste

Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]


2024-04-25 | Estitxu Eizagirre
Marta Barba Gassó:
"Tomate hidroponikoa lur faltagatik jarri da eta lur falta monolaborantzaren ondorio da"

Tomateaz tesia egina du Marta Barba-k eta Egonarria saioan Eli Pagolarekin elkarrizketan azaldu du zer den hidroponia teknika. Bere hitzetan, gakoa da aztertzea "noiz eta zergatik" sartu zen hidroponia Euskal Herrian: "Lur arazoak daudelako. Eta lur arazoak daude... [+]


Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Eguneraketa berriak daude