Saharar batzuentzat errendizio moduko bat da, lekura ohitzeko bidea izan daitekeena, borroka utziz.

Tindoufeko kanpamenduan, Aljerian, jada badituzte aurrerapen teknologiko hauek. Adobez eginiko txabola guztietara iritsi da argi indarra, baita 4Gdun wifia ere. Argiak jada ez du eguzki energia bidezko generadoreen beharrik. Ez dago zaratarik. Etxoletan aire girotuak beroari aurre egiten laguntzen die.

Gazteenek wifia erabiltzen dute udan Europara eginiko bisitan ezagutu zituzten familiekin harremana mantentzeko, komunikazioa errazagoa izan dadin.

Argia doan jasoko dute lehen urtean eta Dajlako kanpamenduko gobernadoreak etorkizunera begira zer egin aztertuko dutela azaldu du: “Aljeriarren laguntzari esker ez dute ordaintzen, etorkizunean nola ordainduko duten aztertzen ari gara”.

Aldaketak iristen ari diren arren, garbi dute egunen batean irten ahal izateko daudela bertan. Hori diote gazte gehienek behintzat. Lekuko zaharrenak dira duda gehien dituztenak, gerraren momentu gogorrenak eta erbestea bizi izan dituztenak. 

Onura edo kalte

Batzuk aurrerapen teknologikoetan ez dute onura besterik ikusten, efektu politikorik egon daitekeenik baztertuz. 2015eko urrian jasaniko euriteak eragin zizkieten kalteak konpondu eta aurrera egiteko bide bezala ikusten dute.

Azman Hafad Tindoufeko errefuxiatu kanpamenduko wifi konexioa jartzen aritu da. Hala ere, beldur da etorkizunean izan ditzakeen ondorioez. Behin behineko kanpamendua behin betiko etxe bihur daitekeelakoan. 40 urte daramatza sahararren kausan lanean, marokoarrek kanporatu zituztenetik. “Inbasio bategatik etorri nintzen, ez geratzeko”, dio.

Gazte askok inoiz ezagutu ez duten herrialdea defendatzen jarraitzen dute. 31 urte dituen Dahdak garbi du bere ikuspuntua: “Ez dut hemen geratu nahi izango aire girotua dudalako. Hobe bizi dezaket, baina armak hartzeko esaten badidate hor joango naiz. Autodeterminazioa behar dugu, herri sahararraren independentzia eta askatasuna nahi ditugu”.

Gazte gehienek ideia bera dute buruan, “erresistentzia” ikusten dute beraien borrokatzeko era eta asko armak hartzeko prest daude horretarako, aire girotuak eta wifiak hobe biziarazten dien arren. Askok bidaiatu dute Europa edo Ameriketara, baina etxerako bidea hartu ere bai, diotenez “aberririk gabeko herritar bat ez delako inor”.