Afrikaren Egunean, emakume eta gazte afrikarrak ospakizun


2022ko maiatzaren 25ean - 13:06
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Mundu osoan, emakumeek eta gazteek ahalegina egin dute aintzatespena, arreta, inklusioa eta abar jasotzeko. Horiek guztiak lortzeak gogobetetze-maila handia eragiten die. Horrexegatik, Nazio Batuek, beren Garapen Iraunkorrerako Helburuetan, andrazkoekin eta gazteekin lotutako gaiei heltzen diete, horretarako helburu zehatz hau ezarrita: GIH 5 Genero-berdintasuna.

Zalantzarik ez dago Afrikan arrakala hauek handiagoak direla, faktore oso ezagunak direla kausa, pobrezia, kasurako. Baina bidegabea eta desegokia litzateke Afrikako andre eta gazteek urteetan egin dituzten ahaleginak eta aurrerapenak ez balioestea. Politiken berrazterketaren eta ezarpenaren bidez laguntza jaso dute, bai eta inklusio eta posizionamendu estrategikoen, eta mundu-mailako aukera-sorkuntzaren bitartez ere.

Gaur, 2022ko Afrikaren Egunean, aipatu kolektiboak omendu nahi ditut, bereziki emakume gazteak, zeinak lan itzela egiten ari diren gure kontinentera oparotasuna eramateko.

"Azken urteotan, Afrikako herrialde askok botere-posizioetan jarri dituzte, estrategikoki, andreak eta gazteak. Haiek irtenbide berritzaileak eskaintzen dituztela erakutsi dute, ez parrokiakoak eta patriarkalak"

Politika publikoen bidez jasotako laguntza aurrerapausoa izan da andre eta gazte afrikarren bizitzan. Nire herrialdean, Ghanan, 2010ean berriro promulgatu zen gazteen parte-hartzea sustatzeko gazteria-politika, lehentasunezko bost alor hauei begira: hezkuntza eta lanbide-heziketa, ikerketa zientifikoa eta teknologia, informazioa, komunikazioa eta teknologia (IKT), eta gazteen enplegua eta enpresa-garapena.

Politikara mugatu gabe, Ghanak nazioarteko proiektu garrantzitsuak abiatuz erakutsi du lehentasun horiekin duen konpromisoa. Hezkuntza Ministerioak Neskatilak IKTetan programa bultzatu du (goi-mailako hezkuntzan nik neuk bideratzen dut), non neskatoek, lehen hezkuntzatik goi-mailakora, teknologia berriei (programazioa barne) buruzko hainbat ikastarotan parte hartzen duten; irabazleek, beren jatorrizko mailaren arabera, beren komunitateentzako ekipamendu informatikoak jasotzen dituzte, edo maila handiagokoek zuzenean parte hartzen dute IKT inkubagailuetan. Hezkuntza Ministerioak hala Zientzia, Teknologia, Ingeniaritza eta Matematikako (STEM) nola Lanbide Heziketa Teknikoko bigarren hezkuntzako eskolak eraiki ditu, dagoeneko abian direnak, baita estatu-mailako bi unibertsitate ere, zeinetan ekintzailetza nahitaezko irakasgaia den lehen urtetik laugarrenera.

Ghanan, genero-politika nazionala ere badago, pobrezia femeninoa eta emakumeek justizia eta osasuna, besteak beste, bermatuta izateko bidea jorratzen dituena. Era berean, herrialdeko zenbait erakunderen ardura bakarra politika horiek betetzen direla zaintzea da, Ghanako Enpresen Agentziarena eta Mikrofinantzen eta Mailegu Txikien Agentziarena, esaterako. Sierra Leonan, azken bost urteotan, eragin handiko politika publikoak ezarri dira, indarkeriaren, jazarpenaren eta sexu-abusuen gaineko ikuspegi errealistari heldu izana, adibidez.

Azken urteotan, Afrikako herrialde askok botere-posizioetan jarri dituzte, estrategikoki, andreak eta gazteak. Haiek irtenbide berritzaileak eskaintzen dituztela erakutsi dute, ez parrokiakoak eta patriarkalak; beraz, garrantzitsua da goi-mailako karguak eta postuak bete ditzaten, hartzen diren erabakietan zuzeneko eragina eduki ahal izateko. Namibian, esaterako, andrazko gazte hauek ditugu: Daisry Mathias, Presidentearen aholkularia; Emma Inamutila Theofelus, IKT ministrordea; eta Patience Masua, herrialdeko Parlamentuan hautatutako emakumerik gazteena. Ghanan, berriz, Jake Bediako, 2018an diasporaren gaietarako gazteen enbaxadorea izan zena Presidentearen bulegoan eta orain gazteen parte-hartzerako enbaxadorea dena. Gobernuko agentzietako zuzendari nagusi gehienak gazteak dira, eta diputatuetako asko emakumezkoak (gazteak); are gehiago, Parlamentuko kide gazteenak andreak dira, Francisca Oteng Mensah, esaterako, Ghanako Parlamentuan sartutako gazteena.

Afrikako emakumeak eta gazteak, gainerako pertsonak bezalaxe, eskura dituzten aukerak baliatzen ari dira, hala nola gazteen kontseilu eta batzordeetan, beketan eta abarretan parte-hartze handiagoa izatea. Ekintzarik eta ideiarik ez zaigu falta; laguntza finantzarioa, ordea, bai. Gaurko gazteak etorkizuna bideratzen ari dira jada.

Afrikaren Egun zoriontsua izan dezazuela!

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Irakurleen gutunak
2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian

Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


2025-07-10 | Jauzi Ekosoziala
Norabidea aldatu

Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]


“Ezin dugu kikildu fatxerioaren aurrean. Ez dira pasako!”

Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]


2025-06-25 | Alex Larragoiti
Solaria, haren engainuak, eta beharrezko laguntzaileak

Desinformazioak eta pentsamendu likidoak den-dena hartzen duten garaiak bizi ditugu; garai aproposak beren benetako izatearen disimuluaren arituentzat. Garai aproposak jendea engainatzeko eta Kodizia Jainkosa gurtzen jarraitzeko; jazartzen gaituen Solariaren garaia omen... [+]


Statkraft, Kutxabank eta Azpeitiko Udala

Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.

Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01)
. Hemen... [+]


Ugatza Azazetan: kontserbazioa edo txikizioa?

Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]


Euskadi nazioa da

2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.

Euskalduna naizen aldetik,... [+]


Arabako Herri Unibertsitatea: Krisi eko-sozialaren inguruko laborategi bizia abian da

Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


Eguneraketa berriak daude