Angela Davis, Nelson Mandela, Valentina Tereshkova eta beste 25 pertsonaia historikok janzten dute ikastetxeko jolastokian dagoen horma, Errioxako Alberite herrian. Artelanaren helburua, ikasleen artean jakin-mina piztea, aniztasuna eta ezberdintasuna normalizatzea eta gai ugari lantzeko akuilu izatea.

Neskentzat panpinak, sukaldeak eta arrosa koloreko jostailuak; mutilentzat autoak, super-heroiak eta urdina. Hori da ohikoena Gabonetako jostailu-katalogoetan, baina ToyPlanetek genero rolak nahastea erabaki du aurtengo katalogoan: jendeak egindako presioak ahalbidetu du konpainiak kontzientzia hartzea, aitortu dutenez.

Haur eta helduentzako jolas hezitzaileek hartuko dute kalea aurten ere Argia Egunean, larunbat honetan bertan Gasteizko alde zaharrean. Eguerdiko 12etan ekingo diegu: batetik, jolas kooperatiboak (Etxauri plazan edo Landatxo gunean), bereziki 6-10 urte bitartekoak buruan, eta bestetik sukaldaritza-tailerra (Landatxoko sukaldean), 2-14 urtekoentzat aproposa.

Etxean entzuna dut txikitatik: “Jokoa ez da errenta”. Amamak historia beldurgarriak kontatzen zizkigun posturen gainean; frontoian baserria jokatu zuen gizonarena, adibidez. Beti imajinatzen nuen gizona etxera itzultzen, emazte eta seme-alabei esaten bizilekua abandonatu behar zutela. Gurdi gainean ihesi, lau trepetxu eta piltzar batzuk jasota irudikatzen nituen nire buruan, film negar-eragile askotxo ikustearen ondorioz. Baina beti jartzen nintzen andre horren larruan, zein latza... [+]

Jolaserako espazioen Euskal Herriko gida da jolasparkeak.eus. “Patroi berdina erabiliz eraiki diren jolas-parkeak” saihestu eta bestelako ereduak biltzeko asmoz, jolasguneen mapa osatzen joatea da helburua.

Erabili gabeko orube publiko eta itxia izan da hogei urtez, Madril erdialdean, harik eta haurrek eremua okupatu eta jolasteko gune ezin hobe bihurtu duten arte. Arkitekto, diseinatzaile eta pentsalari taldea auzokideekin batera eremu horretan zer egin eztabaidatzen ari zirelarik, konturatu ziren umeak eurak, planifikaziorik gabe, gunea transformatzen ari zirela jada, jolastuz, esploratuz, bertako baliabideak baliatuz.

Jolas-parke uniforme, gris, gatzgabeetara ohituegi gaude, orijinaltasun gutxiz eraikiak, segurtasunak obsesionatuta. Oso bestelakoak dira Monstrum enpresarenak: helburua, “umearen sormenarentzat eta psikomotrizitatearentzat erronka izango diren jolas-parkeak” diseinatzea.

Ingurumena eta euskal kultura oinarri dituen udaleku bereziak antolatu ditu Edukhazi ekimenak: Udabidaia Ibiltaria. Hondarribitik Debara Gipuzkoako kostaldea zeharkatzearekin batera, gazteek egungo eta etorkizuneko erronka handiez gogoetatzea da helburua.

Jakina da: jolasa eta aisialdia bitarteko ezin hobeak dira balioetan hezteko eta hazteko. Baina nola egiten da hori praktikan? Aurreiritziak alboratu, eskema zaharrak gainditu eta erronka berrietan murgildu dira azken urteotan begirale eta hezitzaileak. Etengabeko trebakuntza da gakoa, Bizkaiko Urtxintxa Eskola aisialdi taldeko hezitzaileek kontatu digutenez.

Goñiko udalekuaren 30 urteko ibilbidean lanean aritutako eta egun ari direnen testigantzak, sentipenak eta hausnarketak bildu dituzte lan honetan.

Data: 2010eko apirila
Creative Commons lizentziapean banatua.